• Autor: Marcin Sądej
Prowadzę prywatną firmę, rozliczam się na książce przychodów i rozchodów. W 2010 r. kupiłem na firmę samochód osobowy używany, którego cena brutto wynosiła ok. 38 tys. zł. Odliczyłem VAT, resztę amortyzowałem. Od prawie 2 lat, w związku z ograniczeniem działalności firmy, nie rozliczam żadnych kosztów tego auta. Chciałbym je teraz zbyć i szukam najkorzystniejszego rozwiązania. Rozważam kilka opcji:
Liczę się z zamknięciem działalności w tym roku, dlatego chciałbym usunąć ten pojazd z firmy i jeszcze w tym roku się go pozbyć. Jak to zrobić korzystnie podatkowo?
Analiza podatkowa poszczególnych scenariuszy w kontekście podatku PIT oraz VAT.
Sprzedaż na fakturę – jak należałoby opisać taką transakcję, bo nie handluję samochodami? Czy powinienem podać cenę rynkową? W tej chwili wynosi ona ok. 15 tys. zł, ale nie wiadomo, kiedy auto uda się sprzedać.
Dokonał Pan odliczenia podatku VAT, dlatego też zakładam, że jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT. Sprzedaż samochodu wykorzystywanego w prowadzonej działalności gospodarczej stanowi odpłatną dostawę towarów, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. W takim przypadku od transakcji sprzedaży będzie Pan zobowiązany odprowadzić podatek VAT należny.
Ustawa VAT co do zasady nie określa, że cena sprzedaży musi odpowiadać cenie rynkowej. Zgodnie bowiem z treścią art. 29a ust. 1 ustawy podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę. W rezultacie może Pan sprzedać auto za taką cenę, za jaką skłonny jest kupić nabywca i wcale nie musi to być aktualna cena rynkowa.
Na gruncie podatku PIT sprzedaż pojazdu naturalnie generuje przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej jako odpłatne zbycie składnika majątkowego wykorzystywanego w działalności gospodarczej (art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy PIT). Skoro samochód został już całkowicie zamortyzowany, to w momencie jego sprzedaży nie może Pan uwzględnić już żadnych kosztów podatkowych (art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy PIT).
Zobacz też: Samochód w działalności gospodarczej
Przekazanie na użytek prywatny. Jakie w tym wypadku dokumenty byłyby potrzebne? Jak potem to auto sprzedać?
W tym zakresie należy szczególną uwagę zwrócić na treść art. 7 ust. 2 ustawy VAT. Przepis ten podaje, że opodatkowaniu podlega przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2) wszelkie inne darowizny
– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Z przedstawionego opisu wynika, że w momencie zakupu samochodu odliczył Pan podatek naliczony. Oznacza to, że w momencie przekazania samochodu na swoje cele osobiste będzie Pan zobowiązany do opodatkowania takiego przekazania podatkiem VAT.
Natomiast na gruncie podatku PIT samo wycofanie pojazdu z działalności na cele prywatne nie rodzi żadnych skutków podatkowych. Nie powstaje w takim przypadku przychód podatkowy. Nie ma również konieczności korygowania wcześniej dokonanych odpisów amortyzacyjnych. W zakresie podatku dochodowego PIT takie wycofanie jest neutralne podatkowo.
Skutek wywoła dopiero późniejsza sprzedaż samochodu przekazanego na cele prywatne. Zgodnie bowiem z treścią art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy PIT – opodatkowaniu podlega zbycie składnika majątku wycofanego z działalności gospodarczej, jeżeli zostało dokonane w ciągu 6 lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności. W takim przypadku przychód ze sprzedaży samochodu będzie kwalifikowany jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. W konsekwencji, jeżeli wycofa Pan z działalności samochód, to będzie Pan mógł go sprzedać dopiero po upływie 6 lat.
Przejęcie na własność i darowizna dla syna. Co w przypadku sprzedaży auta przez syna?
Gdyby zdecydował się Pan darować samochód synowi, ponownie znajdzie zastosowanie art. 7 ust. 2 ustawy VAT. Wskazać należy, że opodatkowaniu podlega przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2) wszelkie inne darowizny
– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
W konsekwencji, skoro przy nabyciu samochodu przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego, to także w przypadku dokonania darowizny dla syna powstanie konieczność zapłaty podatku VAT.
Natomiast na gruncie podatku PIT darowizna firmowego samochodu jest neutralna podatkowo. Darowizna taka nie powoduje ani powstania przychodu podatkowego w działalności, ani też konieczności korekty odliczonych kosztów w postaci odpisów amortyzacyjnych.
Darowizna stanowi natomiast czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Zgodnie jednak z treścią art. 4a ustawy taka darowizna jest całkowicie zwolniona od podatku, jeżeli obdarowany w ciągu 6 miesięcy od dnia jej otrzymania zgłosi ten fakt do urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2.
Plusem tego rozwiązania jest fakt, że jeżeli syn będzie chciał sprzedać samochód otrzymany w darowiźnie, nie musi czekać aż 6 lat. Zgodnie bowiem z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy PIT – sprzedaż prywatnego składnika jest wolna od podatku po upływie 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie w drodze darowizny.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami rachunkowymi. Na co dzień zajmuje się obsługą prawną spółek handlowych. Publikuje artykuły o tematyce podatkowej. Udziela porad z zakresu prawa podatkowego, handlowego oraz cywilnego.
Zapytaj prawnika