Wypłata zaliczki na poczet dywidendy z kapitału zapasowego

Wypłata zaliczek akcjonariuszom na poczet przyszłej dywidendy

Aby dokonać wypłaty zaliczek akcjonariuszom na poczet przyszłej dywidendy – statut spółki musi zawierać zapisy na to pozwalające. Jeżeli ich nie ma, to nie ma możliwości wypłaty zaliczki na poczet przyszłej dywidendy bez względu na straty lub zyski spółki.

Dla zasady przetoczę wskazany przez Pana przepis:

„Art. 349. § 1. Statut może upoważnić zarząd do wypłaty akcjonariuszom zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy na koniec roku obrotowego, jeżeli spółka posiada środki wystarczające na wypłatę. Wypłata zaliczki wymaga zgody rady nadzorczej.

§ 2. Spółka może wypłacić zaliczkę na poczet przewidywanej dywidendy, jeżeli jej zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy wykazuje zysk. Zaliczka może stanowić najwyżej połowę zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego, wykazanego w sprawozdaniu finansowym, zbadanym przez biegłego rewidenta, powiększonego o kapitały rezerwowe utworzone z zysku, którymi w celu wypłaty zaliczek może dysponować zarząd, oraz pomniejszonego o niepokryte straty i akcje własne.

§ 3. Do zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy stosuje się odpowiednio przepisy art. 347.

§ 4. O planowanej wypłacie zaliczek zarząd ogłosi co najmniej na cztery tygodnie przed rozpoczęciem wypłat, podając dzień, na który zostało sporządzone sprawozdanie finansowe, wysokość kwoty przeznaczonej do wypłaty, a także dzień, według którego ustala się uprawnionych do zaliczek. Dzień ten powinien przypadać w okresie siedmiu dni przed dniem rozpoczęcia wypłat.

Zobacz też: Wypłata dywidendy z kapitału rezerwowego

Warunki wypłaty zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy 

Wskazał Pan, że chodzi o możliwości wypłaty w 2018 r. kapitału rezerwowego w spółce akcyjnej w nawiązaniu do art. 349 § 2 K.s.h. Artykuł ten odnosi się nie do jakichkolwiek wypłat, ale do zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy.

Możliwość wypłaty zaliczki jest uwarunkowana. Po pierwsze sprawozdanie finansowe spółki za poprzedni rok obrotowy zostało zatwierdzone, oraz – po drugie – wykazywało ono zysk (to zatwierdzone sprawozdanie finansowe).

Aby zatem omawiana spółka mogła w roku 2018 wypłacić akcjonariuszom zaliczki na poczet dywidendy za 2018 r., to:

1. sprawozdanie finansowe spółki za rok obrotowy 2017 powinno być zatwierdzone, oraz
2. zatwierdzone sprawozdanie finansowe za rok 2017 powinno wykazywać zysk.

Niestety, spełniony jest tylko pierwszy warunek – zatwierdzenie sprawozdania. Drugi warunek w postaci zysku w zatwierdzonym za 2017 r. sprawozdaniu nie jest spełniony.

W obecnym roku obrotowym (2018) spółka dysponuje środkami finansowymi, pozwalającymi na dokonanie wypłaty tytułem zaliczki na dywidendę za 2018 r. (osiągnie zysk około 2 mln.). Z uwagi na to, że w roku 2016 (poprzedni rok obrotowy) zanotowała stratę – zaliczki nie wolno wypłacać.

Przeczytaj też: Przekazanie zysku na kapitał zapasowy

Podział zysku spółki pomiędzy akcjonariuszy

K.s.h. nie wskazuje minimalnej wysokości zysku, który upoważnia do wypłaty zaliczki. Jednakże wymaga tego zysku za poprzedni rok obrotowy. Brak zysku w roku 2017 uniemożliwia wypłatę zaliczki na poczet dywidendy za rok 2018 w tym roku.

Jak wiadomo, akcjonariusze mają prawo do udziału w zysku wykazanym w sprawozdaniu finansowym, zbadanym przez biegłego rewidenta, który został przeznaczony przez walne zgromadzenie do wypłaty akcjonariuszom (art. 347 § 1 K.s.h.). Jednocześnie § 3 stanowi, że statut może przewidywać inny sposób podział zysku z uwzględnieniem art. 348, art. 349, art. 351 § 4 oraz art. 353 K.s.h. Regulacji ta nie jest wymogiem, jest to możliwość.

K.s.h. przewiduje w art. 396, że:

1. Na pokrycie straty należy utworzyć kapitał zapasowy, do którego przelewa się co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy, dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzeciej kapitału zakładowego.
2. Do kapitału zapasowego należy przelewać nadwyżki, osiągnięte przy emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej, a pozostałe – po pokryciu kosztów emisji akcji.
3. Do kapitału zapasowego wpływają również dopłaty, które uiszczają akcjonariusze w zamian za przyznanie szczególnych uprawnień ich dotychczasowym akcjom, o ile te dopłaty nie będą użyte na wyrównanie nadzwyczajnych odpisów lub strat.
4. Statut może przewidywać tworzenie innych kapitałów na pokrycie szczególnych strat lub wydatków (kapitały rezerwowe).
5. O użyciu kapitału zapasowego i rezerwowego rozstrzyga walne zgromadzenie; jednakże części kapitału zapasowego w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego można użyć jedynie na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym.

Przekazanie zysku na kapitał zapasowy

Poniesioną stratę można pokryć: niepodzielonym zyskiem z lat poprzednich, kapitałem rezerwowym (zapasowym). Wypracowany zysk można przeznaczyć m.in. na wypłatę dywidendy. O tym, czy zysk zostanie podzielony pomiędzy akcjonariuszy, decyduje walne zgromadzenie.

Stosownie do art. 348 K.s.h.:

„§ 1. Kwota przeznaczona do podziału między akcjonariuszy nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone na wypłatę dywidendy. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, akcje własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub statutem powinny być przeznaczone z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe.

§ 2. Uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są akcjonariusze, którym przysługiwały akcje w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku. Statut może upoważnić walne zgromadzenie do określenia dnia, według którego ustala się listę akcjonariuszy uprawnionych do dywidendy za dany rok obrotowy (dzień dywidendy). Dzień dywidendy nie może być wyznaczony później niż w terminie dwóch miesięcy, licząc od dnia powzięcia uchwały, o której mowa w art. 347 § 1. Uchwałę o wyznaczeniu dnia dywidendy podejmuje się na zwyczajnym walnym zgromadzeniu.

§ 3. Dywidendę wypłaca się w dniu określonym w uchwale walnego zgromadzenia. Jeżeli uchwała walnego zgromadzenia takiego dnia nie określa, dywidenda jest wypłacana w dniu określonym przez radę nadzorczą.

§ 4. Zwyczajne walne zgromadzenie spółki publicznej ustala dzień dywidendy oraz termin wypłaty dywidendy. Dzień dywidendy może być wyznaczony na dzień przypadający nie wcześniej niż pięć dni i nie później niż trzy miesiące od dnia powzięcia uchwały. Termin wypłaty dywidendy może być wyznaczony w okresie kolejnych trzech miesięcy, licząc od dnia dywidendy.”

Wystarczającą podstawą do przekazania zysku na kapitał zapasowy jest uchwała wspólników. Statut może powyższe zasady modyfikować.

Obliczanie kwoty przeznaczonej do podziału między akcjonariuszy

Z przepisów art. 348 § 2 K.s.h. wynika, że kwota przeznaczona do podziału między akcjonariuszy nie może przekraczać:

1. zysku za ostatni rok obrotowy,
2. powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych,
3. powiększonego o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone na wypłatę dywidendy, a nadto
4. kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, akcje własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub statutem powinny być przeznaczone z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe.

Jeżeli zatem kapitał zapasowy (rezerwowy) w Pana spółce, który to kapitał rzeczywiście przeznaczony jest zasadniczo na pokrycie strat, przekroczył przewidziany przepisami art. 396 § 1 K.s.h. poziom 1/3 kapitału zakładowego spółki, a zgromadzone na nim kwoty pochodzą z zysku wypracowanego przez spółkę w poprzednich latach, to formalnie nie ma przeszkód, aby o taką nadwyżkę zwiększyć zysk danego roku i przeznaczyć go na wypłatę dywidendy. W tym przypadku mogłoby to być dokonane w roku 2018.

Potwierdzenie tej zasady znajduje się w treści art. 396 § 5 K.s.h., który stanowi, że o użyciu kapitału zapasowego i rezerwowego rozstrzyga walne zgromadzenie; jednakże części kapitału zapasowego w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego można użyć jedynie na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym.

K.s.h. daje akcjonariuszom prawo do podejmowania decyzji o przeznaczeniu kapitału zapasowego. Jednak jest to prawo ograniczone w ten sposób, że część kapitału zapasowego (w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego) można użyć jedynie na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym spółki.

Wypłacanie dywidendy przez spółki którym udało się wypracować zysk

O ile kapitał zapasowy jest wyższy niż 1/3 kapitału zakładowego, możliwe jest przeznaczenie go w kwocie nadwyżki ponad ową 1/3 na dowolny cel – w tym na wypłatę dywidendy dla akcjonariuszy. Będzie to wypłata dla akcjonariuszy z tytułu dywidendy za rok 2017, gdzie kwota przeznaczona na dywidendę powiększona będzie o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone na wypłatę dywidendy. Nie może to być jednak wypłata tytułem zaliczki na poczet przyszłej dywidendy za rok 2018 dla akcjonariuszy.

Co do zasady, dywidenda wypłacana jest przez spółki, którym udało się wypracować zysk. Z przykładów krajowych (spółki giełdowe i pozagiełdowe), jak i zagranicznych wiadomo, że firmy wypłacają dywidendy, nawet gdy wykazują straty.

Jak wynika z cytowanych przepisów, ustawodawca dopuszcza możliwość wypłaty dywidendy nie tylko z zysków. W Polsce spółka może wypłacić dywidendę z kapitału zapasowego i rezerwowego: jeśli w przeszłości spółka miała zysk i został on w spółce, to można użyć go w dalszych latach do wypłaty dywidend. Trzeba mieć na uwadze istniejące ograniczenia co do kwoty przeznaczonej do wypłaty w formie dywidendy.

To, czy możliwe jest przeznaczenie kwoty 3 mln z kapitału rezerwowego na wypłatę akcjonariuszom w formie dywidendy za rok 2017 zależałoby od wysokości kapitału zakładowego spółki, a zatem minimalnej kwoty kapitału rezerwowego (zapasowego), jaki nie może być ruszony.

Przykład:

• kapitał zakładowy – 810 000 zł,
• kapitał zapasowy / rezerwowy w 1/3 – 270 000 zł,
• faktyczny kapitał zapasowy – 4 000 000 zł,
• na dywidendę można przeznaczyć 3 540 000 zł z kapitału zapasowego / rezerwowego.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.