Sprzedaż w automatach vendingowych - wymagania prawne, procedury, podatki

UWAGA! Poniższy tekst stanowi jedynie fragment dłuższej odpowiedzi.

Regulacje dotyczące sprzedaży w automatach

Należy zasygnalizować, że nie ma w Polsce jednego aktu prawnego, który regulowałby, co można, a czego nie można za pomocą takich automatów sprzedawać. Nie ulega zatem wątpliwości, że sięgnąć musimy do innych aktów prawnych, normujących dopuszczalność wprowadzania do obrotu niektórych rodzajów produktów.

Punktem wyjścia dla nas będzie uznanie, że, rzecz jasna, może Pan prowadzić działalność gospodarczą polegającą właśnie na sprzedaży produktów za pomocą maszyn vendingowych. Działalność taka może być np. prowadzona w formie tzw. samozatrudnienia (jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) lub np. jako spółka z o.o., a także jako spółka cywilna dwóch osób prowadzących działalność gospodarczą, spółka jawna, komandytowa itp.

Co do poszczególnych typów produktów sprzedawanych za pomocą automatów vendingowych, to istnieje dość znaczna grupa produktów, które można sprzedawać w ten sposób bez większych problemów. Zaliczają się do niej przede wszystkim: przekąski (np. kanapki), napoje w puszkach i butelkach, produkty przetworzone (wafle, batoniki). W przypadku tych produktów nie powinno być problemu co do dopuszczalności ich sprzedaży.

Zobacz też: Zgłoszenie działalności do Sanepidu

Przepisy sanitarne

Nieco inaczej jest w przypadku gorących napojów i przekąsek podgrzewanych. Otóż w tym przypadku zastosowanie znajdują przepisy sanitarne. Jeżeli np. automat korzystałby z ciepłej wody (przykładowo dla parzenia kawy czy herbaty) z ujścia odrębnego lub butli, to istnieje wymóg uzyskania pozytywnego badania wody przez Sanepid.

Ponadto osoba zajmująca się konserwacją takiej maszyny lub uzupełnianiem składników wykorzystywanych przez automat musi posiadać ważną książeczkę sanitarno-epidemiologiczną.

Przeczytaj też: Handel monetami

Produkty problematyczne przy sprzedaży w automatach vendingowych

Natomiast następujące grupy produktów są problematyczne z punktu widzenia sprzedaży za pomocą automatów vendingowych:

LEKI OTC (dostępne bez recepty lekarskiej)

Leki otc, czyli dostępne bez recepty lekarskiej, najszerzej zostały przez polskiego ustawodawcę opisane ustawie Prawo farmaceutyczne, których uzupełnienie w niektórych przypadkach stanowi ustawa o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. W świetle prawa leki typu over the counter nie wymagają recepty lekarskiej, niemniej same leki muszą spełniać wszystkie wymagania stawiane produktom leczniczym na gruncie prawa farmaceutycznego.

Zasadniczo każdy produkt leczniczy może być wytwarzany jedynie przez uprawniony do tego podmiot na gruncie art. 38 prawa farmaceutycznego na mocy ważnego zezwolenia wydawanego przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego.

Co się zaś tyczy obrotu lekarstwami z grupy otc, to przepisy prawa farmaceutycznego stanowią, że obrót może być prowadzony co do zasady wyłącznie w aptekach, zaś wyjątkowo dopuszczalne jest także sprzedawanie lekarstw w tzw. punktach aptecznych oraz placówkach obrotu pozaaptecznego; jest o tym mowa w art. 68, 70 i 71 Prawa farmaceutycznego.

(…)

Otóż wydaje się, że leki takie powinny być sprzedawane przez osoby, o których mowa w ww. rozporządzeniu, aczkolwiek przepisy nie przewidują żadnej sankcji za nieprzestrzeganie tego zapisu. Czyli w teorii jest to furtka dla uznania, że jeżeli leki bez recepty wymienione na załączonej wyżej liście będą sprzedawane w sklepie ogólnodostępnym za pomocą automatów vendingowych, a nie – przez pracowników, to działanie takie, co prawda, byłoby niezgodne z przepisem, ale ustawodawca jak do tej pory nie przewidział za to żadnej kary. Przepisy takie nazywa się w nauce prawa lex imperfecta, można je uznać za „puste przepisy”.

Dlatego skłaniałbym się ku przyjęciu, że o ile sprzedaż będzie się mieściła w granicach dozwolonej sprzedaży leków bez recepty w sklepach ogólnodostępnych, to sam fakt sprzedaży przez automaty nie powinien pociągać za sobą negatywnych skutków prawnych.

(…)

Podsumowując: z Prawa farmaceutycznego i wspomnianego rozporządzenia wynika, że leki OTC, oprócz aptek i punktów aptecznych, można sprzedawać wyłącznie w sklepach wymienionych w art. 71 ust. 1 ustawy. Z kolei w sklepach specjalistycznych zaopatrzenia medycznego i sklepach ogólnodostępnych produkty lecznicze, muszą być wydawane przez osoby, które posiadają wiedzę o ich zastosowaniu z informacji zawartych w ulotkach załączanych do tychże leków.

Sprzedaż w automatach vendingowych – procedury

Jeżeli natomiast chodzi o sam handel za pomocą maszyn vendingowych, to przepisy w szczególny sposób regulują kwestie administracyjne i podatkowe sprzedaży przekąsek i napojów poprzez takie urządzenia.

Najczęściej rozliczanie podobnych maszyn odbywa się raz w miesiącu, poprzez wyjęcie kasetki z monetami i zrobienie utargu. Wtedy też powstaje obowiązek podatkowy w podatku dochodowym i podatku VAT. Na marginesie: obrót dokonywany za pomocą takich maszyn jest również zwolniony z konieczności wystawiania przez przedsiębiorcę paragonu fiskalnego. Wynika to z odpowiedniego rozporządzenia regulującego zasady wystawiania takich potwierdzeń, tj. rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas fiskalnych z 28 grudnia 2018 r. 

(…)

Zakres obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego działalność za pomocą maszyn vendingowych – podatki

Przede wszystkim jest Pan obowiązany do prowadzenia księgowości działalności, poprzez prowadzenie Księgi Przychodów i Rozchodów, w której będzie Pan ujmował wartość zakupów oraz sprzedaży związanych z prowadzeniem działalności, a nadto będzie Pan mógł rozliczać raty amortyzacyjne środków trwałych (a za takie mogą być uznane np. samochody czy maszyny vendingowe), a ponadto będzie Pan miał prawo do ujmowania w kosztach uzyskania przychodu wszelkie rzeczywiście poniesione przez Pana koszty, jak np. najem mieszkania, koszt dzierżawy urządzeń od producenta, rachunki za telefon, Internet itp. Proszę jednak pamiętać, że jeżeli wybrałby Pan inną metodę rozliczenia, np. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, to wtedy nie może Pan rozliczać kosztów uzyskania przychodu – płaci Pan podatek od kwoty przychodu, niezależnie od wysokości kosztów.

Z tytułu uzyskiwanych dochodów jest Pan obowiązany odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy do urzędu skarbowego, co miesiąc. Wysokość zaliczek będzie zależeć od wybranej przez Pana metody opodatkowania: według skali (17/32%), podatkiem liniowym (19%) lub według ryczałtu.

Po drugie, jest Pan obowiązany do prowadzenia ewidencji dla celów VAT. W tym celu powinien Pan ewidencjonować wartość obrotu, który podlegałby opodatkowaniu VAT – czyli powinien Pan uwzględnić w tej ewidencji wszelkie te dostawy towarów lub usług, które normalnie podlegałyby opodatkowaniu, np. sprzedaż produktów spożywczych itp.

Po przekroczeniu kwoty 200 000 zł obrotu w danym roku podatkowym staje się Pan w świetle prawa podatkowego tzw. podatnikiem VAT czynnym, co oznacza, iż jest Pan obowiązany nakładać i rozliczać podatek VAT od sprzedanych produktów i wpłacać go do właściwego urzędu skarbowego. Ponadto staje się Pan wtedy zobowiązany do okresowego składania deklaracji VAT (miesięcznie lub kwartalnie).

Jeszcze zasygnalizuję kwestię rozliczania podatku VAT metodą uproszczoną. Otóż istnieje możliwość, aby podatnik VAT, który świadczy usługi w dziedzinie handlu, mógł skorzystać z następującej metody: w celu obliczenia kwoty podatku należnego można dokonać podziału sprzedaży towarów w danym okresie rozliczeniowym w proporcjach wynikających z udokumentowanych zakupów z tego okresu, w którym dokonano zakupu. Do obliczenia tych proporcji przyjmuje się wyłącznie towary przeznaczone do dalszej sprzedaży według cen uwzględniających podatek.

(…)

Pozostałe regulacje dotyczące sprzedaży w automatach vendingowych leków bez recepty i żywności

• automaty vendingowe przy płatności gotówką – powinny wydawać resztę (choć oczywiście wiadomo, że najlepiej będzie, jeśli umożliwi się płatność kartą);
• automaty vendingove powinny bardzo dokładnie wskazywać cenę produktu, tak by nie wprowadzać konsumenta w błąd;
• powinny mieć czytelną i jasną napisaną prostym językiem instrukcję obsługi;
• nie można w automatach sprzedawać papierosów;
• problematyczna jest kwestia sprzedaży napojów alkoholowych oraz e-papierosów;
• pewne ograniczenia w zakresie charakteru środków spożywczych sprzedawanych z automatów znajdujących się szkołach i innych jednostkach systemu oświaty wprowadza także ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia; (…)
• automaty vendingowe nie są objęte ograniczeniami dotyczący handlu w niedzielę/święta itp.

(…)

Warto także rozmawiać z Sanepidem i umówić się na wizytę lub rozmowę tak, by zapytać się, jakie konkretnie Sanepid przewiduje wymagania. W naszym niezmiernie rozbudowanym systemie prawnym wiele norm jest bardzo różnie interpretowanych, niektóre są mniej lub bardziej akcentowane, a de facto decyduje praktyka danej inspekcji sanitarnej i lepiej się do niej dostosować, by uniknąć niepotrzebnych problemów (tym bardziej, że z reguły wymagania te nie są szczególnie uciążliwe).

Informujemy, że świadczymy pomoc prawną z zakresu przedstawionej tematyki.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.