• Autor: Marcin Sądej
Jestem osobą czynną zawodowo i dodatkowo chciałabym założyć działalność gospodarczą polegającą na handlu w internecie banknotami i monetami kolekcjonerskimi. Walory nabywane byłyby zarówno w ramach UE, jak i poza nią, a sprzedawane na Allegro lub przez własną stronę internetową. Interesuje mnie wszystko, co jest związane z prowadzeniem takiej formy działalności – od przyjęcia odpowiedniego sposobu opodatkowania, aż po konieczność posiadania przeze mnie kasy fiskalnej.
Przedstawione przez Panią zagadnienie należy przeanalizować na gruncie kilku podatków.
Zacznijmy od podatku dochodowego. Bez wątpienia planowana przez Panią działalność ma charakter pozarolniczej działalności gospodarczej, o której stanowi art. 5a pkt 6 ustawy PIT i w ten sposób uzyskany ze sprzedaży dochód będzie kwalifikowany. W zakresie dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej dostępne są następujące formy opodatkowania: zasady ogólne, podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oraz karta podatkowa. Na wstępie należy odrzucić kartę podatkową, ponieważ ta dotyczy świadczenia usług i nie jest przewidziana dla sprzedaży monet i banknotów kolekcjonerskich. W dalszej kolejności możemy również wykluczyć ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, bowiem jak stanowi art. 8 ust. 1 pkt 3 lit. c) ustawy o zryczałtowanym podatku opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie stosuje się do podatników osiągających w całości lub w części przychody z tytułu działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych.
Zobacz też: Ciągnik siodłowy amortyzacja
W rezultacie jedynymi dostępnymi formami opodatkowania tego rodzaju działalności są zasady ogólne (stawki podatku 18% i 32% po przekroczeniu podstawy opodatkowania w wysokości 85 528 zł) lub podatek liniowy (19%). Jak widać plusem podatku liniowego jest stała stawka podatku niezależnie od wielkości uzyskanego dochodu. Minusem podatku liniowego jest brak w tym zakresie możliwości rozliczenia dochodów z działalności gospodarczej wspólnie z małżonkiem, czy też skorzystanie w tym zakresie z ulg prorodzinnych. Podatek liniowy jest bowiem rozliczany na osobnym formularzu PIT-36L. Natomiast przy wyborze zasad ogólnych dochód z działalności gospodarczej dolicza się do pozostałych dochodów (np. ze stosunku pracy) i podatek jest płatny od sumy. W tym zakresie jest możliwość rozliczenia się wspólnie z małżonkiem oraz skorzystania z ulg podatkowych.
Kolejnym podatkiem, który dotyczy osoby prowadzącej działalność gospodarczą jest podatek VAT. Warto zaznaczyć, że w tym zakresie nie ma Pani możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku VAT. Zgodnie bowiem z art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. a) ustawy VAT podmiotowe zwolnienie od podatku nie stosuje się do podatników dokonujących dostaw towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy. Natomiast w poz. 6 tego załącznika wymieniono monety.
Przeczytaj też: Faktura dla osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą
W rezultacie zasadniczo sprzedaż monet i banknotów o charakterze kolekcjonerskim podlega opodatkowaniu stawką 23%.
Jednakże należy zauważyć, że w przypadku handlu przedmiotami kolekcjonerskimi istnieje możliwość skorzystania z procedury marży w ramach podatku VAT. W myśl bowiem art. 120 ust. 4 ustawy VAT w przypadku podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku. Za przedmioty kolekcjonerskie uważa się m.in. monety ze złota, srebra lub innego metalu oraz banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które mają wartość numizmatyczną. W takim przypadku podatek nie jest płatny od kwoty uzyskanej ze sprzedaży danej monety, lecz od różnicy pomiędzy kwotą sprzedaży a kwotą nabycia.
Zgodnie z art. 120 ust. 2 ustawy VAT stawka podatku VAT marża wynosi 8%.
Trzeba jednak zaznaczyć, że procedurę VAT marża można stosować jedynie w przypadku nabycia przedmiotów kolekcjonerskich od:
– osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej,
– innych przedsiębiorców korzystających również z procedury VAT marża,
– innych przedsiębiorców korzystających ze zwolnienia od podatku VAT.
Inaczej mówiąc, procedura VAT marża nie ma zastosowania, jeżeli będzie Pani nabywała przedmioty kolekcjonerskie od czynnego podatnika podatku VAT. Dodatkowo zaznaczymy, że o wyborze procedury marży należy powiadomić urząd skarbowy. Marżę stosuje się w przypadku, gdy podatnik zawiadomił na piśmie naczelnika urzędu skarbowego o przyjętym sposobie opodatkowania przed dokonaniem dostawy. Zawiadomienie jest ważne przez okres 2 lat, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik zawiadomił naczelnika urzędu skarbowego. Po tym okresie, jeżeli podatnik chce stosować procedurę polegającą na opodatkowaniu marży, musi ponownie złożyć to zawiadomienie.
Pamiętajmy także, że zgodnie z art. 120 ust. 17 ustawy VAT w przypadku wyboru procedury VAT marża nie ma możliwości odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu przedmiotów kolekcjonerskich.
W świetle powyższego w zakresie handlu przedmiotami kolekcjonerskimi w perspektywie podatku VAT mamy do wyboru dwie możliwości. Po pierwsze wybór zasad ogólnych rozliczania podatku VAT. Sprzedaż przedmiotów kolekcjonerskich jest opodatkowana stawką 23%. Jeżeli nabycie następuje od innego czynnego podatnika VAT ma Pani możliwość odliczenia podatku naliczonego (możliwości odliczenia nie ma natomiast w przypadku nabycia np. od osoby fizycznej). Druga opcja to VAT marża. Tutaj 8% podatek VAT jest płatny od różnicy pomiędzy ceną nabycia danego przedmiotu a ceną sprzedaży.
Pozostając w zakresie podatku VAT, odnieśmy się jeszcze do kwestii kasy fiskalnej. Otóż zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (zarówno z Polski, jak i z innych krajów) są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Zasadniczo istnieje zatem obowiązek ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej. Należy jednak zauważyć, że istnieje rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku posiadania kasy rejestrującej. Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2021 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia. W poz. 37 załącznika wskazano, że zwolniona od obowiązku posiadania kasy fiskalnej jest dostawa towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), jeżeli dostawca towaru otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana (dane nabywcy, w tym jego adres).
Jednakże, jak podaje § 4 ust. 1 pkt 1 lit. k) rozporządzenia zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i § 3, nie stosuje się w przypadku dostawy wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali (złoto, srebro, platyna), których dostawa nie może korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Aby zatem przysługiwało prawo do skorzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia w powiązaniu z poz. 37 załącznika do rozporządzenia, muszą łącznie zostać spełnione następujące warunki:
– dostawa towarów następuje w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi),
– dostawca towarów otrzymuje zapłatę za towar w całości za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy,
– z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana (dane nabywcy, w tym jego adres),
– przedmiotem dostawy nie są towary określone w § 4 pkt 1 rozporządzenia.
Zatem ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania można korzystać w przypadku sprzedaży w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi) po spełnieniu ww. warunków.
Niewystąpienie jednego z nich oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.
Jeżeli zatem sprzedawane monety będą wyrobami zawierającymi metale szlachetne to dokonywana sprzedaż musi obligatoryjne korzystać z kasy rejestrującej. Zaznaczmy, że chodzi tu o całą sprzedaż, a więc zarówno dotyczącą monet, jak i banknotów.
Na zakończenie zajmijmy się jeszcze kwestią dokumentowania zakupu monet oraz banknotów. W tym zakresie należy sięgnąć do treści rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Zgodnie z § 12 ust. 3 pkt 1 podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są m.in. faktury, faktury VAT RR, rachunki oraz dokumenty celne, zwane dalej „fakturami”, wystawione zgodnie z odrębnymi przepisami.
Naturalnie w przypadku zakupu monet od osób fizycznych nie otrzyma Pani od takiej osoby ani rachunku, ani faktury. W tym przypadku trzeba zadbać o posiadanie pisemnej umowy kupna zawartej ze sprzedawcą. Jak podaje § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia dowodami księgowymi są również dokumenty stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej:
a. wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy),
b. uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,
c. datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty,
d. przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,
e. podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych
– oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.
Warto podkreślić, że dowodem księgowym dokumentującym zakup nie może być paragon fiskalny.
Ponadto trzeba pamiętać, że w przypadku zakupu przedmiotów od osoby fizycznej, gdy wartość transakcji będzie wyższa niż 1000 zł, będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku PCC z tytułu zakupu. Podatek ten wynosi 2% od wartości sprzedaży. Obowiązek podatkowy spoczywa na kupującym.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami rachunkowymi. Na co dzień zajmuje się obsługą prawną spółek handlowych. Publikuje artykuły o tematyce podatkowej. Udziela porad z zakresu prawa podatkowego, handlowego oraz cywilnego.
Zapytaj prawnika
