• Autor: Paula Dąbrowska
Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą, mam na siebie kredyty firmowe. Chciałbym ze względu na bezpieczeństwo (i rosnącą skalę działalności) przekształcić działalność w jednoosobową spółkę z. o.o. Czy mogę to zrobić i co z kredytami, czy staną się kredytami spółki z. o.o? Nie wiem tylko, czy prywatne mieszkanie moje i żony, z którą mamy rozdzielność majątkową jednak zawartą już po zakupie mieszkania, nie stanie się wówczas własnością firmy. Jeśli tak, to czy mogę je sprzedać żonie i jakie w związku z tym wystąpią podatki? I drugie pytanie: czy mogę jako osoba prowadząca działalność zatrudnić żonę? Chciałbym bowiem, aby mieszkanie było wyłącznie na nią. Żona, pracując, miałaby udokumentowany dochód i mogłaby wziąć kredyt na zakup tego mieszkania.
Nie ma prawnych przeszkód do przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. W wyniku przekształcenia powstaje nowy podmiot (spółka przekształcona), jednakże spółce tej przysługują wszelkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego – art. 584(2) Kodeksu spółek handlowych (K.s.h.).
Po dniu przekształcenia nie zmienia się treść stosunków prawnych zawartych między przedsiębiorcą – osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą a osobami trzecimi (dłużnikami czy wierzycielami). W miejsce przedsiębiorcy, jako strony umowy, wchodzi z mocy prawa spółka kapitałowa (podmiot przekształcony), co oznacza, że spółka przejmie zobowiązania z tytułu umów kredytowych, należy jednak o tym przekształceniu powiadomić bank. Nie zachodzi ani potrzeba zawierania na nowo umów podpisanych już przez jednoosobowego przedsiębiorcę z osobami trzecimi, ani potrzeba ich aneksowania.
Z mocy prawa cały majątek (wszelkie nieruchomości, ruchomości, środki pieniężne itd.) wchodzący w skład przedsiębiorstwa prowadzonego do tej pory przez osobę fizyczną w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej staje się majątkiem przekształconej spółki. Nie trzeba zatem zawierać w tym celu żadnych dodatkowych umów, aneksów itd. Jeśli prywatne mieszkanie nie było składnikiem przedsiębiorstwa, to nie ma prawnych podstaw do tego, aby weszło w skład majątku spółki.
Zobacz też: Przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę cywilną krok po kroku
Do przekształcenia przedsiębiorcy wymaga się: (art. 584(5) K.s.h.):
1) sporządzenia planu przekształcenia przedsiębiorcy (w formie aktu notarialnego) wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta;
2) złożenia oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy;
3) powołania członków organów spółki przekształconej;
4) zawarcia umowy spółki albo podpisania statutu spółki przekształconej;
5) dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia przedsiębiorcy przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Przeczytaj też: Przejście z działalności gospodarczej na umowę o pracę
Zgodnie z art. 198 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli, ale z uwagi na to, że nieruchomość stanowi składnik majątku wspólnego do zbycia udziału wymagana jest zgoda małżonka. Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.
Zgodnie z poglądem wskazanym w orzecznictwie „w czasie trwania ustawowej wspólności majątkowej dopuszczalne jest rozporządzenie przez małżonka przedmiotem wchodzącym w skład majątku wspólnego na rzecz majątku odrębnego drugiego małżonka” (uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 1991 r. sygn. akt. III CZP 76/90, uchwała SN z dnia 19 grudnia 1991 r. sygn. akt. III CZP 133/91).
Darowizna pomiędzy małżonkami – jako należącymi do I grupy podatkowej – nie będzie podlegała podatkowi od darowizny, pod warunkiem zgłoszenia tej czynności prawnej do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od jej dokonania – art. 4a ust. 1 z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (j.t. Dz. U. z 2016 r., poz. 205).
Sprzedaż pomiędzy małżonkami, z uwagi na brak zwolnienia przewidzianego w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, będzie podlegała podatkowi w wysokości 2% wartości nieruchomości – art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (j.t. Dz. U. z 2016 r., poz. 223).
Wszelkie umowy dotyczące przeniesienia własności nieruchomości powinny zostać zawarte w formie aktu notarialnego (art. 158 K.c.).
Zatrudnienie małżonki jest możliwe, a fakt istnienia rozdzielności ustawowej nie ma znaczenia. Jeśli zostanie zatrudniona przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą, wtedy jest traktowana jako osoba współpracująca.
Za osoby współpracujące uważa się: współmałżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające. Osoby te muszą pozostawać we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracować przy wykonywaniu pozarolniczej działalności albo wykonywaniu umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2016.963 j.t) – u.s.u.s., podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polski są pracownikami; za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Zgodnie z art. 8 ust. 2 u.s.u.s. – jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca. Osoba współpracująca podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym tak jak przedsiębiorca, bez uprawnienia do zastosowania przywileju tzw. „małego ZUS-u”.
Zgodnie z art. 2 i art. 3 Kodeksu pracy pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, natomiast pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników.
Zasada stanowiąca, że pracownik spełniający powyższe kryteria dla celów ubezpieczeń społecznych traktowany jest jak osoba współpracująca nie ma jednak zastosowania, jeżeli umowa o pracę zawarta jest ze spółką. Jeżeli małżonka zostałaby zatrudniona na podstawie umowy o pracę w spółce, wtedy jej pracodawcą byłaby spółka, a nie wspólnik-małżonek i podstawą do określenia wysokości składek ubezpieczeniowych byłaby kwota wskazana w umowie o pracę.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Paula Dąbrowska
Radca prawny, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Świadczy pomoc prawną przede wszystkim z zakresu prawa autorskiego, prawa IT, gospodarczego a także prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, handlowego i podatkowego. Zajmuje się sporządzaniem i opiniowaniem umów, regulaminów, pism przedprocesowych, procesowych i innych dokumentów, w tym dla branży e-commerce. Doświadczenie zdobywała współpracując z renomowanymi kancelariami, spółką z branży IT, startupami oraz twórcami i artystami.
Zapytaj prawnika
