Nabycie udziałów przez zagraniczną spółkę

UWAGA! Poniższy tekst stanowi jedynie fragment dłuższej odpowiedzi.

Uzyskanie udziałów w spółce polskiej przez spółkę szwajcarską

Z opisanego stanu faktycznego wynika, iż mamy dwie spółki:

1. spółka zagraniczna zarejestrowana w Szwajcarii (GmBH),
2. spółka z o.o. zarejestrowana w Polsce.

Pomiędzy spółkami mamy powiązania osobowe – prezesem obu spółek jest ta sama osoba. Polska spółka z o.o. posiada udziały w spółce szwajcarskiej.

Celem operacji jest to, iż spółka szwajcarska zamierza uzyskać udziały w spółce polskiej, nie większe niż 10% (jak rozumiem, chodzi o to, by nie była ona ujawniana w KRS). Przy czym różnica między wartością nominalną udziału a ceną, za którą nastąpi uzyskanie udziałów, jest znaczna (250 tys. zł, a nawet może być większa). Nadwyżka ma być przeznaczona na kapitał zapasowy (agio). Pytanie dotyczy tego, czy z tego tytułu będzie do zapłacenia podatek, jeśli jest tak duża różnica pomiędzy nominalną wartością udziału a ceną płacona za jego uzyskanie. Wycena udziałów nie była dokonywana.

Sprawa oczywiście wymaga analizy umowy spółki, ale przesyłam wstępne odpowiedzi. Przede wszystkim powstaje pytanie, w jaki sposób ma nastąpić uzyskanie udziałów przez spółkę szwajcarska, tj. czy ma być to:

• nabycie udziałów od dotychczasowego wspólnika/wspólników, czy też
• objęcie udziałów emitowanych przez spółkę.

Zobacz też: Opodatkowanie sprzedaży udziałów w spółce z o.o.

Sprzedaż udziałów przez wspólnika spółce

SPRZEDAŻ UDZIAŁÓW

W przypadku pierwszej transakcji następuje sprzedaż udziału przez wspólnika spółce. Umowa spółki winna określać procedurę zbycia udziałów oraz to, czy wymagana jest zgoda spółki i kto jej udziela (zwykle zarząd). Zwykle w takim wypadku drugi wspólnik musi zrzec się prawa pierwszeństwa nabycia udziałów. Umowa sprzedaży udziałów wymaga formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Ze strony spółki szwajcarskiej umowa musi zostać zawarta z zachowaniem zasad prawidłowej reprezentacji spółki wynikających z prawa szwajcarskiego oraz umowy spółki i wypisem z właściwego rejestru spółek (osoby podpisujące umowę za spółkę szwajcarską muszą być umocowane do działania w jej imieniu). Co więcej, należy zweryfikować, jakiego rodzaju reprezentację przewiduje umowa spółki szwajcarskiej, czy jest to reprezentacja 1-osobowa czy 2-osobowa. Chodzi o to, by później umowa sprzedaży udziałów nie mogła zostać zakwestionowana jako nieważna (podpisana bez zachowania prawidłowych zasad reprezentacji spółki szwajcarskiej).

Sprzedaż udziałów w spółce a podatki

To rozwiązanie jest mało opłacalne podatkowo. Sprzedaż udziałów w spółce co prawda nie będzie rodzić obowiązku podatkowego w podatku VAT, ale spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych udziałowca zbywającego udział (PIT).

Zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

„Od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu”.

Dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest w przypadku, gdy udziały były obejmowane za gotówkę, różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub art. 23 ust. 1 pkt 38, osiągnięta w roku podatkowym.

Jedyną możliwością pomniejszenia kwoty podatku do zapłaty byłoby zmniejszenie podstawy opodatkowania. Możliwe to jest jedynie poprzez zwiększenie poniesionych kosztów uzyskania przychodu. Ustawa przewiduje enumeratywnie wymieniony katalog czynności, których dokonanie upoważnia w przypadku odpłatnego zbycia udziałów w przedsiębiorstwie do zaliczenia tych czynności jako kosztów podatkowych. Do tych sytuacji zalicza się:

1. cena nominalnej wartości akcji/udziałów w chwili objęcia: art. 22 ust. 1 f pkt 1 ustawy o PIT;
2. cena nominalnej wartości udziałów/akcji w przypadku podniesienia kapitału zakładowego spółki przejmującej lub na dzień zarejestrowania, w przypadku spółek nowo zawiązanych.
3. zgodnie z brzmieniem art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT możliwe jest uznanie za koszt uzyskania przychodu wydatki, poniesione w związku ze zbyciem udziałów, czyli przykładowo: opłaty notarialne, w tym opłaty związane z uprzednim nabyciem udziałów.

Koszty uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziałów w spółce

Kosztami uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziałów są zatem również opłaty poniesione na ich nabycie. Koszt ten rozliczamy dopiero w momencie sprzedaży. Np. wydatki poniesione na objęcie udziałów w 2009 r. można uwzględnić w kosztach z tego roku, w którym nastąpiła sprzedaż. Wynika to z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT – nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie m.in. udziałów w spółce: wydatki te są jednak kosztem uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia tych udziałów.

(…)

Sprzedaż udziałów w spółce a podatek od czynności cywilnoprawnych

Dodatkowo sprzedaż udziałów podlega PCC (podatkowi od czynności cywilnoprawnych) Obowiązek podatkowy ciąży przy umowie sprzedaży na kupującym; stawka podatku, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wynosi 1%.

Raczej nie znajdzie tutaj zastosowania wyłącznie z pkt 9 – zgodnie z art. 9 pkt 9 zwalnia się od podatku „sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi:

a) firmom inwestycyjnym oraz zagranicznym firmom inwestycyjnym,

b) dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych,

c) dokonywaną w ramach obrotu zorganizowanego,

d) dokonywaną poza obrotem zorganizowanym przez firmy inwestycyjne oraz zagraniczne firmy inwestycyjne, jeżeli prawa te zostały nabyte przez te firmy w ramach obrotu zorganizowanego

– w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.⁾)”.

Podstawa opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych przy umowie sprzedaży udziałów

Podstawą opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych przy umowie sprzedaży udziałów jest wartość rynkowa nabywanych udziałów. Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów. Oznacza to, iż określenie wartości rynkowej nabywanych udziałów jako podstawy opodatkowania podatkiem PCC powinno nastąpić tylko i wyłącznie na jeden moment – na dzień dokonania czynności cywilnoprawnej tj. zawarcia umowy sprzedaży udziałów. Organy skarbowe są upoważnione do oszacowania podstawy opodatkowania, jeśli uznają, iż przyjęta cena zakupu udziałów odbiega od wartości rynkowej (w tym celu organy muszą przeprowadzić niezależną wycenę).

(…)

Podsumowując kwestie prawno-podatkowe. Zdecydowanie konieczne jest wystąpienie do właściwego dyrektora izby z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego. Stanowisko będzie wiążące dla organów, niewiążące dla podatnika. Oznacza to, iż jeśli uda się uzyskać interpretację korzystną (np. akceptującą proponowane przez nas rozwiązanie podatkowe czy w zakresie składek na ubezpieczenie społeczne), to wówczas podatnik może z powodzeniem do niego się stosować i nie poniesie negatywnych konsekwencji podatkowych, składkowych czy karno-skarbowych, o ile oczywiście nie wychodzi poza ten stan faktyczny, który opisał we wniosku o interpretację i nie zmieni się stan prawny.

Jeśli natomiast interpretacja jest niekorzystna, to podatnik nie musi się do niej stosować (wcale nie jest powiedziane, że organy nie orzekną inaczej), może on także (po uprzednim wezwaniu organu podatkowego do usunięcia naruszenia prawa – swego rodzaju „odwołanie”) zaskarżyć ją do sądu administracyjnego. Opłata urzędowa od wniosku o interpretację (w zakresie jednego stanu faktycznego) wynosi 40 zł (czasem organ każe dopłacać, twierdząc, iż wniosek obejmuje np. kilka stanów faktycznych). Czas oczekiwania na odpowiedź od Ministra Finansów wynosi około 3 miesięcy. Jeśli byłaby Pani zainteresowany sporządzeniem takiego wniosku, to chętnie pomogę. (…)

Informujemy, że świadczymy pomoc prawną z zakresu przedstawionej tematyki.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.