Dopisanie wspólnika do spółki cywilnej

Przystąpienie kolejnego wspólnika do spółki cywilnej

Co do zasady możliwa jest sytuacja, w której do spółki cywilnej przystępuje kolejny wspólnik. W tym celu konieczna jest zmiana umowa spółki.

W zakresie odpowiedzialności nowego wspólnika za długi spółki cywilnej należy w pierwszej kolejności wskazać na treść art. 864 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie. Kwestia, czy wspólnik, który przystępuje do spółki, ponosi odpowiedzialność za długi i zobowiązania spółki zaciągnięte przed momentem jego przystąpienia, niestety nie jest w sposób jednoznaczny uregulowana w przepisach, zaś sądy wydają różne wyroki.

Zobacz też: Zmiana wspólników w spółce cywilnej

Odpowiedzialność nowego wspólnika za zobowiązania spółki powstałe przed jego przystąpieniem

Przykładowo Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 października 2012 r. stwierdził, że „za zobowiązania powstałe w okresie przed przystąpieniem wspólnika do spółki wspólnik taki odpowiada na zewnątrz solidarnie z pozostałymi wspólnikami, bowiem ustawa nie różnicuje ich odpowiedzialności ze względu na chwilę powstania długu”.

Z drugiej strony WSA w Katowicach w wyroku z dnia 30 października 2013 r., sygn. akt V ACa 609/13 stwierdził: „Zbyt daleko idące byłoby jednak rozszerzenie tej odpowiedzialności na przystępujących później wspólników. Samo brzmienie art. 864 k.c. nie daje podstaw do przyjęcia, że rozszerzeniu ulega krąg dotychczasowych odpowiedzialnych osobiście wspólników na nowe osoby poprzez sam fakt przystąpienia do spółki. Wstępujący wspólnik byłby natomiast w efekcie obarczony cudzym długiem”.

Nowy wspólnik może jednak przyjąć na siebie odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte przed jego wstąpienie do spółki w drodze umowy.

Udział nowego wspólnika w dotychczasowym majątku spółki

Jeżeli chodzi natomiast o udział nowego wspólnika w dotychczasowym majątku spółki cywilnej, pragnę wskazać na treść art. 863 Kodeksu cywilnego:

„Art. 863. [Udział wspólnika]

§ 1. Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku.

§ 2. W czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników.

§ 3. W czasie trwania spółki wierzyciel wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we wspólnym majątku wspólników ani z udziału w poszczególnych składnikach tego majątku”.

Majątek spółki cywilnej

W rezultacie majątek spółki cywilnej to w rzeczywistości wspólne mienie wspólników. Majątek objęty jest szczególnym rodzaje współwłasności łącznej. W praktyce oznacza to, że wspólnicy nie mogą podzielić majątku w trakcie trwania spółki, nie mogą zbyć swojego udziału ani skutecznie go obciążyć, ponieważ w sensie prawnym on nie istnieje. Dopiero rozwiązanie spółki powoduje możliwość ruchów finansowych dotyczących majątku spółki. Trzeba bowiem mieć na uwadze, że czym innym jest majątek spółki ,a czym innym jest udział w zyskach i stratach spółki. O tym stanowi art. 867 Kodeksu cywilnego.

„Art. 867. [Udział wspólnika w zyskach i w stratach]

§ 1. Każdy wspólnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu. W umowie spółki można inaczej ustalić stosunek udziału wspólników w zyskach i stratach. Można nawet zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach. Natomiast nie można wyłączyć wspólnika od udziału w zyskach.

§ 2. Ustalony w umowie stosunek udziału wspólnika w zyskach odnosi się w razie wątpliwości także do udziału w stratach”.

W rezultacie nowy wspólnik staje się kolejnym współwłaścicielem łącznym majątku spółki cywilnej, a więc posiadanych przez spółkę pieniędzy, środków trwałych, towarów itp.

Wstąpienie nowego wspólnika do spółki cywilnej a kwestie podatkowe

Odnośnie natomiast kwestii podatkowych wskazać trzeba, że przystąpienie nowych wspólników do spółki cywilnej nie podlega opodatkowaniu. Przystąpienie nowej osoby do spółki będzie się jednak wiązało z obowiązkiem sporządzenia spisu z natury na dzień poprzedzający wstąpienie nowego wspólnika, gdyż spis ten jest niezbędny przy ustalaniu wysokości podatku dochodowego każdego z występujących wspólników.

O zamiarze sporządzenia spisu z natury w innym terminie niż na dzień 1 stycznia lub 31 grudnia podatnicy powinni zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie co najmniej 7 dni przed datą sporządzenia tego spisu.

Na marginesie dodam, że spółka jest dodatkowo zobowiązana do złożenia formularzy NIP-2 oraz NIP-D do urzędu skarbowego właściwego dla siedziby spółki cywilnej.

 
Podsumowując:

1. Kwestia, czy nowy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed jego przystąpieniem, jest sporna. Sądy wydają różne wyroki. Aby postawić sprawę jasno, warto w umowie spółki zawrzeć zastrzeżenie, że nowy wspólnik odpowiada za poprzednie zobowiązania spółki.
2. Nowy wspólnik przystępuje do majątku spółki cywilnej. Majątek nie ma charakteru udziałowego ponieważ jest współwłasnością łączną (patrz art. 863).
3. Na dzień poprzedzający wstąpienie nowego wspólnika należy przeprowadzić w spółce spis z natury (remanent). Ma on na celu przypisywanie wspólnikom dla celów podatkowych przychodów i kosztów wg nowych proporcji.
4. Podkreślam na koniec, że zysk można ustalić proporcjonalnie, natomiast majątek stanowi wspólność łączną (porównanie art. 863 i 867).

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.