• Autor: Katarzyna Siwiec
Mój brat i ojciec są wspólnikami spółki cywilnej. Zamierzają kupić i wyremontować budynek i włączyć go do majątku spółki. Czy jest możliwość darowizny obiektu na córkę, niezwiązaną ze spółką, bez konieczności płacenia podatku od darowizny? Czy lepiej, aby spółka darowała nieruchomość na jednego ze wspólników – ojca, a następnie ojciec z majątku własnego darował córce?
Odpowiadając na Pani pytania, wyjaśniam, że zgodnie z treścią art. 4 a ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności w drodze darowizny przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę.
Choć z praktycznego punktu widzenia współwłasność wspólników spółki i jej wspólników wydaje się nie mieć różnicy, te niestety są. Generalnie wspólność w ramach spółki jest współwłasnością łączną, niezbywalną podczas gdy współwłasność majątku innego niż majątku spółki może przysługiwać w udziałach i może być zbywalna.
Zobacz też: Darowizna udziałów w spółce z o.o.
Z punktu widzenie podatkowego darowizny majątki spółki nie są uważane za darowizny jej wspólników, co, uważam, wyklucza zwolnienie z art. 4 a ustawy, w którym chodzi o majątek „prywatny” np. rodziców.
Na potwierdzenie zacytuję jeden z wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego (do 2003.12.31) w Szczecinie z dnia 21 stycznia 1999 r., sygn. akt SA/Sz 219/98:
„Darowizny dokonane odpowiednimi uchwałami wspólników spółki cywilnej jako wydatki z majątku wspólnego wspólników nie mogą być uznane za darowizny poszczególnych wspólników”.
W uzasadnieniu sąd wyjaśnił, że „spółka cywilna nie ma wprawdzie osobowości prawnej, jednakże wkłady wniesione przez wspólników oraz dochody uzyskane z działalności gospodarczej w czasie trwania spółki stają się wspólnym majątkiem wspólników, będącym ich majątkiem odrębnym, na zasadzie współwłasności łącznej o charakterze niepodzielnym w czasie trwania spółki (art. 863 kc). W konsekwencji żaden ze wspólników nie może rozporządzać swoim udziałem we wspólnym majątku wspólników. Dlatego też darowizny dokonane odpowiednimi uchwałami wspólników jako wydatki z majątku wspólnego wspólników nie mogą być uznane za darowizny poszczególnych wspólników, nie pochodziły bowiem z ich osobistego majątku”.
Co prawda w odniesieniu do spółki jawnej, a nie cywilnej, ale sąd wykluczył zwolnienie w sytuacji gdy wspólnikami są wyłącznie osoby wymienione w art. 4 a, a więc sytuacja była identyczna (poza tym, że dotyczy to spółki jawnej).
Zgodnie z interpretacją indywidualną ministra finansów – pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 5 września 2013 r. (ILPB2/436-112/13-6/ES):
„Darowizna udziałów spółki przez rodziców. Spółka jawna jest zarejestrowana w krajowym rejestrze sądowym. Wspólnikami spółki jawnej są mąż i żona. Spółka jawna posiada 100% udziałów w spółce z o.o. Spółka jawna jako darczyńca zamierza 40% z posiadanych w spółce z o.o. udziałów darować osobie fizycznej – córce wspólników spółki jawnej. Wszyscy wspólnicy spółki jawnej są dla Wnioskodawcy (obdarowanej córki/nabywcy darowizny) członkami rodziny. Darczyńcą będzie w tym przypadku spółka jawna a nie wspólnicy. Podatnicy zadali pytanie o to, czy darowizna ta korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ust. 1 u.p.s.d. przy założeniu spełnienia warunków, tj. zgłoszenia nabycia własności praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego”.
Minister odpowiedział, że wskazana przez wnioskodawcę darowizna nie będzie korzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, ponieważ darczyńcą udziałów nie jest osoba fizyczna lecz spółka jawna (podmiot). Uważam, że podobnie odpowiedziałby w przypadku spółki cywilnej, bo majątek spółki uważany jest za odrębną masę majątkową.
Reasumując, przeniesienie nieruchomości przez wspólników spółki z majątku spółki do majątku córki nie będzie podlegać zwolnieniu od podatku.
Co do drugiej opcji – przeniesienia z majątku spółki do majątku odrębnego wspólnika i potem na córkę – jest to lepsza opcja bo w jednej z ostatnich interpretacji stwierdzono, że „czynność polegająca na wyłączeniu z majątku spółki cywilnej nieruchomości i przeniesieniu jej do majątku prywatnego wspólników spółki oraz ich małżonków (na zasadzie współwłasności małżeńskiej) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn” – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 25.04.2017 r., nr 2461-IBPB-2 1.4515.33.2017.1.HK.
To dawałoby prawo do przeniesienia nieruchomości do majątku wspólnika bez podatku i potem na córkę bez podatku. Aby być w 100% chronionym, należy jednak najlepiej zabezpieczyć się własną interpretacją, o którą każdy ma prawo wystąpić.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Siwiec
Radca prawny, absolwentka wydziału prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Od 17 lat pracująca w zawodzie prawnika i udzielająca porad prawnych, od 2010 roku prowadzi własną kancelarię. Specjalizuje się w obsłudze prawnej zarówno przedsiębiorców z różnych branż, jak i osób fizycznych.
Zapytaj prawnika
