• Data: 2024-08-08 • Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
Czy będąc wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o., której zarząd jest dwuosobowy (jestem jednym z jego członków), mogę zawrzeć umowę o pracę ze spółką?
Zawarcie umowy o pracę we wskazanych przez Pana okolicznościach z punktu widzenia przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r., poz. 1510) jest bardzo wątpliwie i może zostać zakwestionowane m.in. przez ZUS. W opisanej przez Pana sytuacji dojdzie niejako do zawarcia umowy o pracę z samym sobą. Wskazać należy, że cechy stosunku pracowniczego określone są w art. 22 § 1 Kodeksu pracy, zgodnie z którym: „przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem”. W opisanym przez Pana przypadku wykonywanie pracy pod kierownictwem będzie miało charakter, co do zasady, iluzoryczny.
Zasadne jest również przytoczenie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2013 r., sygn. akt II UK 36/13, zgodnie z którym: „Jedyny (lub niemal jedyny) wspólnik spółki z o.o. co do zasady nie może pozostawać z tą spółką w stosunku pracy, gdyż w takim przypadku status wykonawcy pracy (pracownika) zostaje »wchłonięty« przez status właściciela kapitału (pracodawcy). Inaczej mówiąc, tam, gdzie status wykonawcy pracy (pracownika) zostaje zdominowany przez właścicielski status wspólnika spółki z o.o., nie może być mowy o zatrudnieniu w ramach stosunku pracy wspólnika, który w takiej sytuacji wykonuje czynności (nawet typowo pracownicze) na rzecz samego siebie (we własnym interesie) i na swoje własne ryzyko produkcyjne, gospodarcze i socjalne. Jedyny wspólnik jest od pracodawcy (spółki z o.o.) niezależny ekonomicznie, gdyż – skoro do przesunięcia majątkowego dochodzi w ramach majątku samego wspólnika – nie zachodzi przesłanka odpłatności pracy, a nadto dyktuje mu sposób działania jako zgromadzenie wspólników”. W przedmiotowej sprawie również zarząd był dwuosobowy, a jeden z członków zarządu był jednocześnie jedynym wspólnikiem spółki z o.o.
Adam jako wspólnik i członek zarządu
Adam jest jedynym wspólnikiem w spółce z o.o. "TechSolutions" oraz jednym z dwóch członków zarządu. Zdecydował się zawrzeć umowę o pracę z własną spółką na stanowisku dyrektora technicznego. Jednak ZUS zakwestionował tę umowę, argumentując, że Adam wykonuje obowiązki pracownicze na rzecz samego siebie, co jest sprzeczne z przepisami prawa pracy. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego, status właściciela kapitału zdominował status pracownika, co wykluczało możliwość zatrudnienia w ramach stosunku pracy.
Barbara jako wspólnik i członek zarządu
Barbara jest jedynym wspólnikiem w spółce z o.o. "GreenEnergy" oraz jednym z dwóch członków zarządu. Postanowiła zatrudnić się na stanowisku kierownika działu badań i rozwoju. Umowa o pracę, którą zawarła ze spółką, została jednak zakwestionowana przez ZUS. Instytucja ta uznała, że Barbara, będąc jednocześnie pracodawcą i pracownikiem, nie może spełnić kryteriów stosunku pracy określonych w Kodeksie pracy, ponieważ praca pod kierownictwem pracodawcy była iluzoryczna.
Jan jako wspólnik i członek zarządu
Jan jest jedynym wspólnikiem i jednym z dwóch członków zarządu w spółce z o.o. "InnovateTech". Chciał zawrzeć umowę o pracę na stanowisku dyrektora finansowego. Niestety, podobnie jak w przypadku Adama i Barbary, ZUS podważył tę umowę. Argumentowano, że Jan, wykonując czynności pracownicze, działałby na rzecz samego siebie, co uniemożliwiało uznanie tego stosunku za rzeczywisty stosunek pracy zgodnie z Kodeksem pracy i orzecznictwem Sądu Najwyższego.
Zatrudnienie jedynego wspólnika spółki z o.o., będącego jednocześnie członkiem jej zarządu, na podstawie umowy o pracę jest problematyczne i często kwestionowane przez ZUS. W takich przypadkach dochodzi bowiem do sytuacji, gdzie osoba ta pracuje niejako na rzecz samej siebie, co wyklucza spełnienie kryteriów stosunku pracy określonych w Kodeksie pracy. Z tego powodu zaleca się ostrożność przy podejmowaniu decyzji o zawarciu takiej umowy.
Potrzebujesz pomocy prawnej online lub przygotowania profesjonalnych pism? Skontaktuj się z naszym zespołem ekspertów, który zapewni kompleksowe wsparcie i doradztwo w każdej kwestii prawnej. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2013 r., sygn. akt II UK 36/13
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
