Zatrudnienie członków rodziny w spółce z o.o. a ZUS

Zatrudnienie członka rodziny wspólnika w spółce

Na wstępie wskazuję, że przez wiele lat nie było jednolitego stanowiska co do zatrudniania osób z rodziny przez wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jednakże w 2019 r. został wydany wyrok, który wyraźnie stwierdza, że „Wsparcie udzielane jednoosobowemu wspólnikowi spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przy prowadzeniu spraw spółki przez bliską mu osobę pozostającą z nim we wspólnym gospodarstwie domowym nie jest współpracą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność w rozumieniu art. 8 ust. 11 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 266 z późn. zm.). Wsparcie takie może być realizowane w ramach umowy o pracę ze spółką z ograniczoną odpowiedzialnością i wówczas stanowić pracowniczy tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym” (wyr. SN z dnia 20 sierpnia 2019 r., sygn. akt II UK 74/18). Dlatego „Nie jest możliwa współpraca w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ze wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 8 ust. 6 pkt 4 powołanej ustawy), choćby została podjęta przez osobę bliską jednoosobowemu wspólnikowi spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i pozostającą z nim we wspólnym gospodarstwie domowym” (wyr. SN z dnia 20 sierpnia 2019 r., sygn. akt II UK 74/18).

Nadto wskazuję, że zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Niemniej jednak omawiany przepis tworzy swoistą fikcję prawną, stanowiącą konsekwencję objęcia przez ustawodawcę obowiązkiem ubezpieczeń społecznych osób fizycznych, których sytuacja jest podobna, ale nie tożsama z osobami faktycznie prowadzącymi działalność gospodarczą.

W tym miejscu należy zauważyć, że wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie prowadzi działalności spółki na własny rachunek, a zwłaszcza na własne ryzyko, lecz wyłącznie na rachunek i ryzyko spółki. Nadto spółka z ograniczoną odpowiedzialnością posiada osobowość prawną, przez co jest samodzielnym uczestnikiem prowadzonej przez siebie działalności. Zgodnie z treścią art. 4 § 1 pkt 3 Kodeksu spółek handlowych „spółką jednoosobową jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna, w której wszystkie udziały albo akcje należą do jednego wspólnika lub akcjonariusza”.

Osoby współpracujące z osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą

Natomiast w myśl art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych „za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, zleceniobiorcami oraz z osobami fizycznymi korzystającymi z ulgi na start, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia; nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego”.

Podsumowując, dopuszczalne jest zatrudnienie małżonka i córki w jednoosobowej spółce z o.o. i to niezależnie, czy osoby te tworzą jedno gospodarstwo domowe lub też, jeśli chodzi o małżonków, mają rozdzielność majątkową. Zarówno żona, jak i córka będą zatrudnione przez spółkę, a nie przez męża/ojca, a tym samym nie powinny być uznane za osoby współpracujące.

Jeśli chodzi o podleganie ubezpieczeniom, to zarówno żona, jak i córka będą podlegały obowiązkowym ubezpieczeniom z tytułu umowy o pracę: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu i zdrowotnemu.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych - Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037
2. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2019 r., sygn. akt II UK 74/18

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.