Zaprzestanie prowadzenia spółki cywilnej a wypowiedzenie pracy pracownikowi

Składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej

Jak wynika z art. 9 ust. 1 a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz. U. z 2016 r., poz. 963 ze zm.; dalej „ustawa systemowa”) – przedsiębiorca w sytuacji prowadzenia działalności gospodarczej i pracy na etacie (lub jego części) podlega składkom społecznym ze stosunku pracy (obowiązkowy tytuł do ubezpieczenia) pod warunkiem, że jego wynagrodzenie nie jest niższe od minimalnego wynagrodzenia. Do tej sytuacji prawnej nawiązuje stanowisko Sądu Apelacyjnego w Szczecinie wyrażone w wyroku z 13 września 2016 r. (I AUa 1016/15): „Ubezpieczony w okresach wskazanych w zaskarżonych decyzjach nie miał zagwarantowanego wynagrodzenia w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia. W związku z czym zaktualizował się obowiązek objęcia ubezpieczeniem z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.”. Jeżeli więc z tytułu umowy o pracę przedsiębiorca będzie osiągał miesięczne oskładkowane wynagrodzenie równe lub wyższe niż minimalne wynagrodzenie w danym roku, to z tytułu prowadzonej działalności nie trzeba będzie opłacać żadnych obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. W takiej sytuacji nie ma znaczenia, w jakim wymiarze etatu jest Pani zatrudniona oraz z ilu umów o pracę będzie osiągała miesięczny przychód. A zatem w wypadku, gdy oskładkowane wynagrodzenie ze stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższe od kwot minimalnego wynagrodzenia odpowiedniego dla danego roku pracy, Pani jako przedsiębiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności. Obowiązek ten powstanie następnego dnia po wygaśnięciu stosunku pracy z poniższych przyczyn. Pracodawca wyrejestruje Panią z ubezpieczeń 1 lipca br.

Skrócenie przez pracodawcę okresu wypowiedzenia

Pracodawca może w niektórych okolicznościach samodzielnie zdecydować o skróceniu okresu wypowiedzenia. Zgodnie z art. 36¹ § 1 K.p. pracodawca może podjąć decyzję w tej sprawie bez zgody pracownika, jeżeli:

• dotyczy to trzymiesięcznego wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieokreślony,
• wypowiedzenie następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracownika.

Powołany przepis umożliwia skrócenie trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia do najwyżej 1 miesiąca, tak jak to miało miejsce w Pani wypadku. W takiej sytuacji pracodawca musi wypłacić pracownikowi odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia. Skutkiem skrócenia okresu wypowiedzenia na mocy ww. przepisu Kodeksu pracy jest wcześniejsze rozwiązanie umowy o pracę, które następuje z upływem skróconego okresu wypowiedzenia (a nie okresu wypowiedzenia, który wynika z przepisów Kodeksu pracy).

Odszkodowanie dla pracownika za rozwiązanie umowy o pracę ze skróconym okresem wypowiedzenia

Natomiast zgodnie z regulacją przepisu art. 36¹ § 2 K.p. – okres, za który przysługuje odszkodowanie, wlicza się pracownikowi pozostającemu w tym czasie bez pracy do okresu zatrudnienia. Potwierdził to Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 23 kwietnia 1990 r., sygn. akt III PZP 3/90. Podkreślam, że warunkiem jest, aby Pani jako były pracownik pozostawała bezrobotna. Trzeba też pamiętać, że z powodu zaliczania okresu, za który przyznano odszkodowanie, do stażu pracy, nie nabywa się uprawnień pracowniczych. W okresie, za który wypłacono odszkodowanie, stron nie wiąże już stosunek pracy, a należne odszkodowanie nie jest wynagrodzeniem. Pracownik nie może za ten okres nabyć uprawnień nierozerwalnie związanych z pozostawaniem w stosunku pracy, np. prawa do urlopu wypoczynkowego (uchwała SN z dnia 9 lipca 1992 r., sygn. akt I PZP 20/92) – nie jest on bowiem okresem zatrudnienia, lecz podlega jedynie wliczeniu do stażu pracy. Zgodnie z powyższym Pani wymiar urlopu jest powiązany ściśle z okresem faktycznego zatrudnienia (trwania stosunku pracy) w danym roku. Zatem przysługuje Pani urlop – proporcjonalnie do okresu zatrudnienia w 2017 rok.

Skoro, jak pisałam, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem skróconego okresu wypowiedzenia, to za pozostałą jego część pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości należnego mu wynagrodzenia. Odszkodowanie to nie podlega składkom na ubezpieczenia społeczne (§ 2 pkt 3 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe). Tym samym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej podlega Pani ubezpieczeniom społecznym od 1 lipca br.

Prawo do dni wolnych na poszukiwanie pracy

Prawo do dni wolnych na poszukiwanie pracy zależy od spełnienia trzech warunków, które, co ważne, muszą zostać spełnione jednocześnie. Po pierwsze, umowa o pracę musi zostać rozwiązana przez wypowiedzenie ze strony pracodawcy. Po drugie, okres wypowiedzenia umowy o pracę musi wynosić minimum 2 tygodnie. Po trzecie zaś, to pracownik musi złożyć wniosek o udzielenie mu dni wolnych na poszukiwanie pracy. W sytuacji, gdy wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony następuje z powodu likwidacji pracodawcy, pracownikowi również przysługuje prawo do dni wolnych na poszukiwanie pracy w wymiarze 3 dni roboczych.

Nową pracę może Pani podjąć nawet w tracie wypowiedzenia, o ile dotychczasowy pracodawca zwolni Panią z obowiązku świadczenia pracy. Zakończenie stosunku pracy z dniem 30 czerwca tym bardzie uprawnia Panią do zawarcia nowego stosunku pracy nawet 1 lipca. Przy czym podjęcie pracy u nowego pracodawcy nie ma wpływu na odprawę i odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia należne od poprzedniego pracodawcy.

Zasiłek przedemerytalny

W świetle ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, świadczenie w postaci zasiłku przedemerytalnego jest świadczeniem pieniężnym finansowanym ze środków Funduszu Pracy, przewidzianym, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1, 2 ,5, 6 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, dla pracowników w wieku zbliżonym do emerytalnego, którzy posiadają długi staż zawodowy – wystarczający do nabycia emerytury – i utracili źródło przychodu w związku z ustaniem zatrudnienia lub stosunku służbowego wskutek przyczyn od nich niezależnych, nie osiągnęli natomiast wieku emerytalnego.

A zatem zgodnie z powyższym, podstawową kwestią umożliwiającą pobieranie zasiłku przedemerytalnego jest najpierw utrata pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, a następnie posiadanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Innymi słowy, należy zarejestrować się jako osoba bezrobotna w PUP i pobierać przez okres co najmniej 6 miesięcy zasiłek dla bezrobotnych, a ponadto w okresie pobierania tego zasiłku nie odmówić bezzasadnie propozycji zatrudnienia. Dotyczy to również pracy w ramach tzw. prac interwencyjnych albo robót publicznych.

Istotny jest tu również Pani wiek i staż pracy. W Pani wieku, czyli 59 lat, staż ten wynosi, co najmniej 20 lat (co bez większego trudu, jak wynika z opisu, można wykazać).

Wniosek o świadczenie przedemerytalne

Mając spełnione ww. warunki, należy także w stosownym czasie złożyć dokumenty, tj.:

1. wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie do 30 dni od wydania dokumentu przez PUP poświadczającego 6-miesięczne pobieranie zasiłku lub
2. wniosek o przyznanie świadczenia w terminie do 14 dni od ustania zatrudnienia (także w ramach prac interwencyjnych lub robotów publicznych, a wykonywanie jednej z nich zakończyło się po 6 miesiącach pobierania zasiłku dla bezrobotnych).

Wysokość zasiłku przedemerytalnego jest kiepska, zazwyczaj wynosi ona 120% kwoty zasiłku dla bezrobotnych. Stąd też osoby z otrzymanym zasiłkiem przedemerytalnym mogą bez konieczności zawieszenia tego świadczenia pracować, jednakże pod warunkiem, że otrzymane dochody nie przekroczą w wymiarze miesiąca połowy najniższego wynagrodzenia wg ogłoszenia Prezesa GUS.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.