Założenie fundacji prywatnej w Liechtensteinie

Przekazanie udziałów w spółce z o.o. na rzecz fundacji w Lichtensteinie

Przedstawiony problem należy przeanalizować zarówno z perspektywy fundacji w Lichtensteinie, jak i z perspektywy osoby fizycznej. Jak rozumiem, przekazanie udziałów na rzecz fundacji ma mieć postać darowizny w celu pokrycia funduszu założycielskiego fundacji.

W polskim systemie prawnym instytucję darowizny regulują przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.). Stosownie do art. 888 § 1 K.c. – darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Przysporzenie w drodze darowizny może przybrać postać pieniędzy, określonych rzeczy należących do darczyńcy lub innych przysługujących mu praw majątkowych. Darczyńcami oraz obdarowanymi mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne.

W wyniku dokonania przez Państwo darowizny fundacja wejdzie w posiadanie udziałów w polskiej spółce kapitałowej. Otrzymanie przez fundację (będącą rezydentem podatkowym Lichtensteinu) darowizny skutkuje po jej stronie powstaniem przychodu na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych. Na podstawie bowiem art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy CIT – przychodami są w szczególności: wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw.

Jednakże zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy CIT – do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, albo funduszu statutowego w banku państwowym, albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela. W rezultacie po stronie fundacji nie powstanie przychód do opodatkowania w Polsce. Stanowisko to potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 18.02.2011 r., nr IPPB5/423-789/10-2/AS, gdzie czytamy:

„Zgodnie ze wskazanym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego Fundator w celu pokrycia funduszu założycielskiego Fundacji, zamierza dokonać darowizny posiadanych przez siebie Udziałów, która będzie spełniała warunki umowy darowizny wskazane w ustawie – Kodeks cywilny. W związku z wniesieniem Udziałów na fundusz założycielski Fundacji, Fundatorowi nie będą przysługiwać żadne świadczenia wzajemne ze strony Fundacji, ani korzyści majątkowe związane z jej dalszym funkcjonowaniem.

Dokonanie przez Fundatora darowizny na fundusz założycielski Fundacji w Lichtensteinie 

W wyniku dokonania przez Fundatora (osoby fizycznej będącej polskim rezydentem podatkowym) darowizny na fundusz założycielski Fundacji (będącej rezydentem podatkowym Lichtensteinu), Wnioskodawca wejdzie w posiadanie udziałów w polskiej spółce kapitałowej.

Otrzymanie przez Fundację (będącą rezydentem podatkowym Lichtensteinu) od Fundatora (osoby fizycznej będącej polskim rezydentem podatkowym) darowizny – co do zasady – skutkuje po stronie Fundacji powstaniem przychodu na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, który jednakże z uwagi na przeznaczenie na fundusz założycielski podlegał będzie wyłączeniu z katalogu przychodów podlegających opodatkowaniu.

Podsumowując, w oparciu o opisane we wniosku zdarzenie przyszłe i przywołane przepisy prawa należy stwierdzić, że w związku z otrzymaniem od Fundatora (osoby fizycznej będącej polskim rezydentem podatkowym) darowizny na fundusz założycielski Fundacji (będącej rezydentem podatkowym Lichtensteinu) w postaci Udziałów w polskiej spółce kapitałowej, po stronie Fundacji – co do zasady – powstanie przychód, który jednakże z uwagi na przeznaczenie na fundusz założycielski podlegał będzie wyłączeniu z katalogu przychodów podlegających opodatkowaniu.

Z uwagi na zapis art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stwierdzić należy, że nie ma on ograniczenia podmiotowego, zatem znajduje zastosowanie w przedmiotowej sprawie.

W związku z otrzymaniem od Fundatora darowizny na fundusz założycielski Fundacji w postaci Udziałów, po stronie Fundacji nie powstanie przychód do opodatkowania w Polsce.”

W zakresie natomiast polskich rezydentów, którzy zamierzają występować w roli fundatora zagranicznych fundacji warto pamiętać o konstrukcji zagranicznych spółek kontrolowanych. Otóż od 1 stycznia 2015 r. wprowadzono do ustawy PIT art. 30f regulujący opodatkowanie dochodów zagranicznych spółek kontrolowanych. Powyższe zmiany miały na celu zwalczanie szkodliwej konkurencji ze strony części państw, przede wszystkim tzw. rajów podatkowych, oraz przeciwdziałanie odraczaniu lub unikaniu opodatkowania przy wykorzystywaniu mechanizmu przesuwania dochodów do spółek zależnych zlokalizowanych w krajach o preferencyjnych systemach podatkowych.

Zgodnie z definicją ustawową również zagraniczna fundacja może pełnić status spółki kontrolowanej, co może powodować powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu w Polsce.

Definicja zagranicznej spółki - powołanie fundacji w Panamie 

Definicja zagranicznej spółki zawarta została w art. 30f ust. 2 pkt 1 ustawy PIT, zgodnie z którym – zagraniczna spółka oznacza:

a. osobę prawną,

b. spółkę kapitałową w organizacji,

c. jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej inną niż spółka niemająca osobowości prawnej,

d. spółkę niemającą osobowości prawnej, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

– nieposiadającą siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w której podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, posiada udział w kapitale, prawo głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub prawo do uczestnictwa w zysku.

W konsekwencji określenie to obejmuje wszystkie jednostki, którym – zgodnie z prawem państwa, w którym posiadają siedzibę lub zarząd – przyznana jest osobowość prawna (spółki kapitałowe, stowarzyszenia, fundacje, fundusze, przedsiębiorstwa itd.).

Jednakże organy podatkowe stoją na stanowisku, że jeżeli polski rezydent podatkowy, będący fundatorem zagranicznej fundacji, nie będzie beneficjentem fundacji, jak również nie będzie uprawniony do otrzymywania świadczeń pieniężnych od fundacji, a ponadto nie będzie wchodził w skład zarządu fundacji, to taka fundacja nie będzie stanowiła dla niego zagranicznej spółki kontrolowanej w rozumieniu art. 30f ustawy PIT.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 7.02.2017 r., nr 1462-IPPB2.4511.746.2016.2.MG, wyjaśnił:

„Ponieważ Wnioskodawca, zgodnie z przedstawionym zdarzeniem przyszłym nie będzie beneficjentem Fundacji, jak również nie będzie uprawniony do otrzymywania świadczeń pieniężnych od Fundacji, a ponadto nie będzie wchodził w skład zarządu Fundacji, to opisana we wniosku Fundacja z siedzibą w Lichtensteinie nie będzie stanowić dla Wnioskodawcy (Fundatora) spółki zagranicznej w rozumieniu art. 30f ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że powołana przez Wnioskodawcę Fundacja nie będzie stanowić dla Wnioskodawcy jako fundatora Fundacji zagranicznej spółki kontrolowanej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji będąc fundatorem Wnioskodawca nie będzie zobligowany do rozpoznania przychodu z tytułu źródła przychodów wskazanego w art. 10 ust. 1 pkt 8a ww. ustawy.”

Ten sam organ w interpretacji z 31.05.2016r., nr IPPB2/4511-168/16-3/MK, wskazał:

„Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym. Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych. Wnioskodawca jest fundatorem fundacji prywatnych w Panamie, Lichtensteinie oraz Austrii (Private Interest Foundation). Fundacje zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwach, w którym Fundacje zostały inkorporowane, posiadają osobowość prawną i podlegają wpisowi do właściwego rejestru. Siedziby Fundacji zostały zlokalizowane w stolicy każdego z wymienionych Państw i w tym samym miejscu znajdują się siedziby zarządów Fundacji. Na etapie zawiązania Fundacji Wnioskodawca jako Fundator wyposażył Fundacje w aktywa w postaci udziałów oraz akcji w spółkach polskich oraz zagranicznych, obligacji, wierzytelności oraz środków pieniężnych stanowiące majątek Fundacji niezbędny do realizowania ich celów statutowych. Fundacje nie prowadzą działalności gospodarczej. Dochody na realizację celów statutowych Fundacje czerpią wyłącznie z Majątku fundacji. Statutowymi organami Fundacji są Zarząd Fundacji odpowiedzialny za realizacje celów statutowych Fundacji oraz Protektor pełniący funkcję kontroli nad Zarządem Fundacji. Wnioskodawca (Fundator) nie wchodzi w skład Zarządu Fundacji, ani nie jest Protektorem. Celem statutowym Fundacji jest wypłata środków pieniężnych na rzecz określonych w statucie Fundacji podmiotów. Zgodnie z postanowieniami statutu Fundacji uprawnionymi do otrzymywania środków pieniężnych są: a) beneficjenci pierwszego rzędu (ang. principal beneficiary) którymi są uprawnieni do otrzymywania świadczeń pieniężnych w pierwszej kolejności, b) beneficjenci drugiego rzędu (ang. subsitute beneficiary), którymi są uprawnieni do otrzymania świadczeń pieniężnych w wypadku gdy nie będzie żadnego z beneficjentów pierwszego rzędu, c) beneficjent ostatniego rzędu (ang. finał beneficiary), którym zgodnie z postanowieniami statutu są fundacja charytatywna uprawniona do otrzymania świadczeń pieniężnych w wypadku, gdy nie będzie beneficjentów pierwszego rzędu, ani drugiego rzędu. Zgodnie z postanowieniami dokumentów organizacyjnych Fundacji Wnioskodawca (Fundator) nie jest beneficjentem Fundacji któregokolwiek z rzędów. Wnioskodawca (Fundator) nie jest uprawniony do otrzymywania świadczeń pieniężnych od Fundacji.

Skoro Wnioskodawca zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym nie jest beneficjentem Fundacji, jak również nie jest uprawniony do otrzymywania świadczeń pieniężnych od Fundacji, ponieważ jak zostało wskazane, nie obejmie on żadnej z funkcji gwarantujących prawo głosu w Fundacji, ani praw do uczestnictwa w jej zyskach, to opisane we wniosku Fundacje z siedzibą w Panamie, Lichtensteinie oraz Austrii nie będą stanowić dla Wnioskodawcy (Fundatora) spółki zagranicznej w rozumieniu art. 30f ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym Wnioskodawca w związku z powołaniem Fundacji nie będzie zobowiązany do rozpoznania przychodu z tytułu źródła przychodów wskazanego w art. 10 ust. 1 pkt 8a ww. ustawy a w konsekwencji do ustalenia dochodu na podstawie art. 30f ust. 1 ww. ustawy, jak również Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do prowadzenia rejestru zagranicznych spółek, ewidencji zdarzeń (art. 30b ust. 15Ustawy o PIT) oraz sporządzenia deklaracji na potrzeby przychodów z tytułu zagranicznej spółki kontrolowanej.”

Fundator zagranicznej fundacji będący równocześnie beneficjentem fundacji

W sytuacji gdy będą Państwo zarówno fundatorem, jak i beneficjentem fundacji, to powstanie po Państwa stronie przychód podlegający opodatkowaniu 19% podatkiem. Potwierdził to Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w piśmie z dnia 21.06.2016 r. Nr IPPB2/4511-177/16-7/MG:

„Reasumując:

• powołana przez Fundatora Fundacja mająca siedzibę w Panamie, Lichtensteinie oraz Austrii stanowi dla Wnioskodawcy będącego jej Beneficjentem zagraniczną spółkę kontrolowaną, o której mowa w art. 30f ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
• Wnioskodawca, jako Beneficjent powołanych Fundacji mających siedzibę w Panamie, Lichtensteinie oraz Austrii stanowiących zagraniczne spółki kontrolowane obowiązany jest do rozpoznania przychodu z prowadzonej przez nie działalności, a w konsekwencji do ustalenia dochodu na podstawie art. 30f ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
• Wnioskodawca, jako Beneficjent powołanych Fundacji mających siedzibę w Panamie, Lichtensteinie oraz Austrii stanowiących zagraniczne spółki kontrolowane obowiązany jest do prowadzenia rejestru zagranicznych spółek kontrolowanych oraz do sporządzenia deklaracji na potrzeby przychodów z tytułu zagranicznej spółki kontrolowanej (art. 30f ust. 15 Ustawy o PIT).”

Podsumowując, zakładanie fundacji zagranicznych było dobrym sposobem na optymalizację podatkową. Jednakże od 2015 r., odkąd wprowadzono konstrukcję zagranicznych spółek kontrolowanych, należy zachować szczególną ostrożność w zakresie kształtowania takiej fundacji. Nadal istnieje możliwość zabezpieczania majątku, jednak perspektywa uniknięcia opodatkowania nie jest już tak prosta.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.