• Autor: Bogusław Nowakowski
Czy osoba współpracująca (żona) może wydawać polecenia pracownikom pod nieobecność małżonka – właściciela firmy? Kontrolować pracowników? Jak wygląda zakres obowiązków takiej osoby?
W polskim systemie prawnym definicję pojęcia „osoba współpracująca” zawiera ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z tym przepisem osobą taką jest małżonek pozostający z osobą prowadzącą działalność gospodarczą we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracujący w prowadzeniu tej działalności. Jest to definicja tylko dla potrzeb ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.
Ustawa ta stanowi:
„Art. 8. 6. Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się:
1) osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych;
2) twórcę i artystę;
3) osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:
4) wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej;
5) osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty.
11. Za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz zleceniobiorcami, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia; nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego”.
Polskie przepisy nie regulują takich kwestii jak uprawnienia i obowiązki osoby współpracującej.
Małżonek jako osoba współpracująca nie jest:
Przedsiębiorca może ustanowić małżonka będącego osoba współpracującą jako swego pełnomocnika. W CEIDG ujawnia się dane pełnomocnika upoważnionego do prowadzenia spraw przedsiębiorcy, wraz ze wskazaniem zakresu spraw, które obejmuje dane pełnomocnictwo, o ile przedsiębiorca udzielił pełnomocnictwa i zgłosił informację o jego udzieleniu we wniosku o wpis do CEIDG. Jeżeli przedsiębiorca nie zgłosił pełnomocnika, takich danych nie ujawnia się.
W takim przypadku zakres praw i obowiązków pełnomocnika zależy od tego co wchodzi w zakres pełnomocnictwa.
A zakres zależy od woli przedsiębiorcy oraz pełnomocnika.
Osoba współpracująca tylko z racji bycia taką osobą nie posiada żadnych szczególnych praw i obowiązków, a na pewno nie jest ani przedsiębiorcą ani pracodawcą dla pracowników zatrudnionych przez przedsiębiorcę.
Tym samym, co do zasady, nie jest upoważniona do reprezentowania przedsiębiorstwa. Uprawnienie takie przysługuje wyłącznie przedsiębiorcy, a więc osobie prowadzącej działalność gospodarczą.
Osoba współpracująca może dokonywać czynności prawnych w imieniu przedsiębiorstwa, dokonywać czynności faktycznych, zastępować przedsiębiorcę podczas jego nieobecności, zastępować go jako pracodawcą – jeżeli zostanie do tego odpowiednio umocowana.
Przedsiębiorca, chcąc, by osoba współpracująca (małżonek) wydawała polecenia pracownikom pod jego nieobecność, miała prawo do kontrolowania pracowników –powinien udzielić osobie współpracującej:
Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Jednak do zbycia przedsiębiorstwa, do dokonania czynności prawnej, na której podstawie następuje oddanie go do czasowego korzystania, oraz do zbywania i obciążania nieruchomości jest wymagane pełnomocnictwo do poszczególnej czynności. Udzielenie i wygaśnięcie prokury przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru przedsiębiorców, a zgłoszenie o udzieleniu prokury powinno określać jej rodzaj, a w przypadku prokury łącznej także sposób jej wykonywania.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Bogusław Nowakowski
Radca prawny.
Zapytaj prawnika