Uregulowanie sprawy leasingowanego samochodu w spółce

Majątek spółki cywilnej

Postaram się odpowiedzieć na Pana pytanie. wyjaśniając Panu najpierw dokładnie stan prawny. Otóż kwestie związane z majątkiem spółki cywilnej reguluje Kodeks cywilny. Istotnym przepisem jest tu art. 863, który zacytuję Panu w całości:

„§ 1. Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku.

§ 2. W czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników.

§ 3. W czasie trwania spółki wierzyciel wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we wspólnym majątku wspólników ani z udziału w poszczególnych składnikach tego majątku”.

Z przepisu tego wynika to, że majątek spółki w czasie jej trwania jest nienaruszalny. W konsekwencji nie stosuje się do niego w zakresie stosunków, dotyczących wierzytelności przepisów o zobowiązaniach podzielnych, a częściowo niepodzielnych i solidarnych (tak W. Czachórski, Zobowiązania, s. 519). Tak więc rzeczy wchodzące do majątku spółki należą łącznie do wszystkich wspólników, bezudziałowo i nie jest możliwe aby dokonać jakiegokolwiek podziału majątku np. poprzez przeniesienie na Pana własności samochodu w ramach podziału majątku spółki dopóki ona trwa.

Zobacz też: Wykup samochodu z leasingu przez wspólnika spółki jawnej

Leasing samochodu osobowego przez spółkę

Auto, o którym Pan pisze, wchodzi do majątku spółki i nie można tego zmienić zapisami umowy spółki ani też innym rodzajem umowy. Rzeczowo ono pozostanie majątkiem spółki, nawet jeśli Pan za nie zapłaci (to będzie stanowiło przedmiot rozliczeń pomiędzy Panem a wspólnikiem).

Przepis art. 863 jest bowiem przepisem bezwzględnie obowiązującym i nie może zostać wolą stron zmieniony. Potwierdza to m.in. uzasadnienie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2005 r., sygn. akt V CK 434/05.

Jeżeli doszłoby do rozwiązania spółki, to zastosowanie będą mieć reguły z art. 875, który to przepis mówi, że od chwili rozwiązania spółki stosuje się odpowiednio do wspólnego majątku wspólników przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów poniższych. Z majątku pozostałego po zapłaceniu długów spółki zwraca się wspólnikom ich wkłady, stosując odpowiednio przepisy o zwrocie wkładów w razie wystąpienia wspólnika ze spółki. Pozostałą nadwyżkę wspólnego majątku dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczyli w zyskach spółki.

Jak Pan widzi, rozwiązanie spółki też nie gwarantuje Panu otrzymania auta na własność ale taka możliwość jak najbardziej występuje. Jeśli bowiem pozostanie niespieniężony majątek spółki na przykład w postaci auta będzie Pan – co do zasady – mógł domagać się przyznania Panu na własność tego majątku za spłatę udziału drugiego ze wspólników. Celem Pana jest, aby właśnie tej ewentualnej spłaty uniknąć, a uzyskać prawo własności samochodu. Rozwiązanie to będzie wymagało albo uzgodnień z Pana wspólnikiem, albo wyroku sądu, dlatego na pewno powinien Pan zadbać o dokumentowanie, że każda wpłata na rzecz leasingodawcy pochodziła z Pana majątku wspólnego, a nie z majątku spółki.

Rozporządzanie majątkiem spółki cywilnej

Wyjaśnię też, że jak wskazał w uzasadnieniu wyrok z dnia 24.04.2002 Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt I SA/Łd 1152/00), „w myśl art. 863 KC wspólnik spółki prawa cywilnego nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku, nie może również w czasie trwania spółki domagać się podziału majątku wspólnego wspólników. Jednakże z tych zakazów nie wynika zakaz rozporządzania przez wspólników poszczególnymi składnikami ich wspólnego majątku, w tym na rzecz jednego ze wspólników (oczywiście za zgodą wszystkich wspólników, gdyż czynności tej nie można zaliczyć do zakresu zwykłych czynności spółki – art. 865 § 2 KC). Nie mamy w tym wypadku do czynienia z rozporządzeniem udziałem w składniku majątku wspólnego przez wspólnika, jak tego zakazuje art. 863 § 1 KC, lecz z rozporządzeniem całym składnikiem majątku przez wszystkich wspólników. Rozporządzeniu temu nie może też stać na przeszkodzie przepis § 2 powołanego artykułu, gdyż zakazuje on jedynie domagania się przez wspólnika w czasie trwania spółki podziału wspólnego majątku wspólników. Tak więc za dopuszczalne należy uznać rozporządzenie przez wspólników w czasie trwania spółki składnikiem majątku wspólnego na rzecz majątku odrębnego jednego ze wspólników; takie rozporządzenie zostało zaakceptowane przez Sąd Najwyższy w wypadku innej współwłasności łącznej – wspólności ustawowej małżonków (uchwały z dnia 10.4.1991 r. sygn. akt III CZP 76/90i z dnia 19.12.1991 r. sygn. akt III CZP 133/91)”.

Nabycie samochodu od spółki przez jednego ze wspólników

Jest tym samym możliwość, aby Pan w trakcie trwania spółki nabył od niej ten samochód, np. po wykupieniu auta od leasingodawcy, co spowoduje, że bez likwidacji spółki możliwe będzie uzyskanie przez Pana własności.

A teraz odpowiadając na Pana pytanie o udokumentowanie tej czynności – sugerowałabym zawarcie umowy pomiędzy Panem i wspólnikiem, z której będzie jasno wynikało, że wspólnik zgadza się na finansowanie przez Pana zakupu auta z tym zastrzeżeniem, że auto zostanie Panu sprzedane w trakcie trwania spółki bądź wspólnik zobowiąże się po rozwiązaniu spółki przenieść je (a dokładnie jego udział w aucie) nieodpłatnie na Pan rzecz. Jeśli zaś zobowiązania tego nie dotrzyma, zobowiązany jest zwrócić Panu całą wpłaconą kwotę, np. jako karę umowną. Takie rozwiązanie z pewnością będzie zniechęcać Pana wspólnika do czynienia Panu przeszkód w uzyskaniu własności auta.

Tak jak bowiem wyjaśniłam wcześniej, z przyczyn wyżej wskazanych nie jest możliwe przeniesienie na Pana własności samochodu na podstawie zapisu umowy spółki.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.