Umowa o dzieło między dwoma osobami fizycznymi

Osoby fizyczne mogą zwierać między sobą umowy o dzieło, architekt będzie wtedy płatnikiem podatku dochodowego. Przychód (wy­na­gro­dze­nie brutto) uzy­skany z umowy o dzieło można wy­ka­zać w rocz­nym ze­zna­niu po­dat­ko­wym jako przy­chód z in­nych źró­deł albo jako przy­chód z praw ma­jąt­ko­wych, je­śli umowa prze­wi­duje prze­nie­sie­nie au­tor­skich praw ma­jąt­ko­wych, o ile dzieło ma charakter twórczy.

Zagadnienie kwalifikacji projektu architektonicznego jako twórczego reguluje ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631, ze zm.) dalej jako u.p.a.i.p.p. Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną. Ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory: wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe); plastyczne; fotograficzne; lutnicze; wzornictwa przemysłowego; architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne; muzyczne i słowno-muzyczne; sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne; audiowizualne (w tym filmowe).

Przy umowach twórczych można zastosować wyższe koszty uzyskania przychodu – 50% (art. 22 ust. 8a pkt ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361, dalej jako u.p.d.o.f.) Jednak istnieje limit ich zastosowania: zgodnie z art. 22 ust. 9a u.p.d.o.f. w roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1–3 u.p.d.o.f., nie mogą przekroczyć 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej – 85 528 zł, czyli mogą wynieść maksymalnie 42 764 zł.

Zawód architekta jest jednym z tzw. wolnych zawodów, które mogą być wykonywane w ramach działalności wykonywanej osobiście oraz działalności gospodarczej, zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 14a u.p.d.o.f. za przychody uzyskane z wykonywania wolnego zawodu, o których mowa w art. 13 pkt 8 i art. 14 u.p.d.o.f., uważa się przychody z osobiście wykonywanej działalności, w szczególności: lekarzy wszystkich specjalności, techników dentystycznych, felczerów, położnych, pielęgniarek, prawników, ekonomistów, inżynierów, architektów, techników budowlanych, geodetów, rzeczników patentowych, tłumaczy oraz księgowych.

Katalog przychodów z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 pkt 8 u.p.d.o.f.) w przypadku twórców – do przychodów z działalności wykonywanej osobiście zalicza się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy-zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.

Sam fakt możliwości wykonywania działalności w jednym z dozwolonych sposobów nie oznacza, że po wybraniu działalności wykonywanej osobiście dana działalność architekta nie zostanie zakwalifikowana, obiektywnie, jako działalność gospodarcza.

Działalnością gospodarczą, zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tj. Dz. U. z 2015 r., poz. 584 ze zm.), jest każda zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Oznacza to, ze działalność gospodarcza musi mieć charakter

• zarobkowy,
• zorganizowany,
• ciągły.

Natomiast art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. definiuje działalność gospodarczą albo pozarolniczą działalność gospodarczą jako działalność zarobkową:

a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie będą zaliczone do innych źródeł przychodów niż z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej;

Powyższe oznacza, że jeśli działalność twórcza lub artystyczna, która nie mogłaby zostać zakwalifikowana jako działalność wykonywana osobiście, jest okazjonalna, nie będzie konieczne zakładanie działalności gospodarczej. Co to znaczy okazjonalna? Niestety jest to kwestia, która musi być rozpatrywana osobno w każdym indywidualnym przypadku. Jeśli projekty są wykonywane kilka razy – bardzo rzadko (wpadkowo, nieregularnie, bowiem załóżmy, że co roku robi Pan 4 projekty – to już jest działalność regularna i zorganizowana), nie są uprzednio zaplanowane, nie mają charakteru utrzymaniowego, to moim zdaniem jest możliwość obrony argumentu, że taka działalność nie będzie kwalifikowała się jako działalność gospodarcza.

Jeśli planuje Pan świadczyć takie usługi na rzecz osób fizycznych, a nawet poczyni w tym celu jakieś czynności (ogłoszenia itp.), to już kwestia jest bardziej problematyczna, bez względu na to, czy będzie to się odbywać tylko kilka razy w roku, czy częściej, moim zdaniem wtedy może to zostać zakwalifikowane jako działalność gospodarcza.

Granica pomiędzy uznaniem działalności za działalność gospodarczą a wykonywaną osobiście jest bardzo płynna, ale należy mieć na uwadze, że każda działalność, która w założeniu ma być prowadzona w dłuższym okresie czasu i ma przynosić przychód, będzie kwalifikowana jako działalność gospodarcza.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.