Rezygnacja z pełnienia funkcji członka zarządu spółki z o.o.

Rezygnacja z funkcji członka zarządu spółki z o.o.

Zgodnie z art. 201 par. 4 Kodeksu spółek handlowych (w skrócie K.s.h.) „Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej”. A zatem zasadą jest odwoływanie członka zarządu mocą uchwały wspólników spółki z o.o. Natomiast art. 202 par. 4 i 5 K.s.h. stanowią: „Mandat członka zarządu wygasa również wskutek śmierci, rezygnacji albo odwołania ze składu zarządu. Do złożenia rezygnacji przez członka zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie”.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 5 lutego 2020 r., sygn. akt II FSK 1749/19, orzekł: „Zgromadzenie wspólników podejmuje uchwałę o odwołaniu członka zarządu tylko wtedy, gdy wcześniej nie złożył on rezygnacji; wcześniejsze złożenie rezygnacji czyni taką uchwałę bezprzedmiotową”.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 stycznia 2020 r., sygn. akt III PK 199/18, wskazał: „Oświadczenie członka zarządu spółki kapitałowej o rezygnacji z funkcji członka zarządu złożone spółce reprezentowanej w tym zakresie zgodnie z art. 205 § 2 lub 373 § 2 K.s.h. powoduje zgodnie z art. 202 § 4 K.s.h. wygaśniecie mandatu bez konieczności podejmowania jakiejkolwiek uchwały o odwołaniu, ponieważ jest jednostronną czynnością prawną, skuteczną z chwilą dojścia do spółki i wywołującą skutki bez jej przyjęcia. Powoduje ona utratę statusu członka zarządu i nie wymaga odwołania go przez właściwy organ spółki”.

Potwierdzają to także inne sądy, np. SA w Warszawie w wyroku z dnia 15 kwietnia 2019 r., sygn. akt I ACa 485/18: „Rezygnacja ze stanowiska w zarządzie, zgodnie z art. 202 § 4 K.s.h., powoduje wygaśniecie mandatu bez konieczności podejmowania jakiejkolwiek uchwały o odwołaniu, ponieważ jest jednostronną czynnością prawną, skuteczną z chwilą dojścia do spółki i wywołującą skutki bez jej przyjęcia. Powoduje ona utratę statusu członka zarządu i nie wymaga odwołania go przez właściwy organ spółki. Odwołanie członka zarządu jest jednostronnym aktem spółki, skutecznym z chwilą dojścia oświadczenia złożonego przez organ (osobę) uprawniony do działania (nie mogą to być pozostali członkowie zarządu) do odwoływanego członka zarządu”.

Czy do rezygnacji konieczna jest uchwała zarządu?

Jeśli zatem skutecznie złożył Pan rezygnację, to nie jest potrzebna żadna uchwała zgromadzenia wspólników o odwołaniu Pana z funkcji członka zarządu. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 lutego 2018 r., sygn. akt II FSK 373/16, orzekł zaś: „Rezygnacja z funkcji członka zarządu spółki winna zostać złożona zgromadzeniu wspólników”. Z kolei SN w wyroku z dnia 31 marca 2016 r., sygn. akt III CZP 89/15, wskazał: „Oświadczenie członka zarządu spółki kapitałowej o rezygnacji z tej funkcji jest składane – z wyjątkiem przewidzianym w art. 210 § 2 i art. 379 § 2 K.s.h. – spółce reprezentowanej w tym zakresie zgodnie z art. 205 § 2 lub 373 § 2 K.s.h.”. Artykuł 205 K.s.h. stanowi zaś w swym par. 2, że „oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane wobec jednego członka zarządu lub prokurenta”.

Andrzej Kidyba w komentarzu do K.s.h. wskazuje: „[…] rezygnacja jest sposobem doprowadzenia do wygaśnięcia mandatu z woli członka zarządu. Może ona zostać złożona przez członka zarządu niezależnie od tego, czy został powołany na czas określony, czy na czas nieokreślony, jak również bez wskazania czasu, na jaki został powołany. Aktualnie jednomyślnie przyjmuje się w doktrynie, że rezygnacja jest jednostronną czynnością prawną i nie jest potrzebne jej przyjęcie. Prawo do złożenia rezygnacji traktować należy jako prawo kształtujące członka zarządu. Oświadczenie woli o rezygnacji zostaje złożone i wywołuje skutki, gdy doszło do spółki w taki sposób, że mogła się ona z nim zapoznać (art. 61 § 1 zdanie pierwsze K.c. w zw. z art. 2 K.s.h.). W tym zakresie kompetencję do reprezentacji biernej spółki przyznaje się w doktrynie pozostałym członkom zarządu bądź przyjmuje się zasady reprezentacji obowiązujące w umowach i sporach z członkiem zarządu (art. 210 K.s.h.) albo osobom powołującym zarząd. Wskazuje się również na złożenie rezygnacji pozostałym członkom zarządu, w braku organów lub innych podmiotów, które mogłyby reprezentować spółkę, oświadczenie może być złożone pełnomocnikowi ustanowionemu w trybie art. 210 K.s.h., a gdy rezygnację składa cały zarząd – organowi lub osobom uprawnionym do powoływania całego zarządu bądź też na złożenie rezygnacji pozostałym członkom zarządu, gdy zarząd jest jednoosobowy lub wszyscy składają rezygnację – przewodniczącemu rady nadzorczej, a gdy spółka nie ma rady nadzorczej – wszystkim wspólnikom. Skutki prawne rezygnacji w postaci wygaśnięcia mandatu następują z dniem jej złożenia lub z innym dniem wskazanym w samej rezygnacji. Do złożenia rezygnacji przez członka zarządu stosuje się odpowiednio przepisy art. 746 § 2 K.c. o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie (art. 202 § 5 K.s.h.). Oznacza to, że członek zarządu może rozwiązać stosunek organizacyjny łączący go ze spółką w każdym czasie. Jeżeli jednak pełnienie funkcji jest odpłatne, a rezygnacja nastąpiła bez ważnego powodu, członek zarządu jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną w ten sposób spółce. Natomiast zgodnie z art. 746 § 3 K.c. w zw. z art. 202 § 5 K.s.h. postanowienia umowy spółki lub innej umowy łączącej członka zarządu ze spółką (np. umowy-zlecenia) wyłączające możliwość rezygnacji z członkostwa w zarządzie z ważnych powodów lub uzależniające jej skuteczność od zgody spółki są nieważne. Również w razie złożenia rezygnacji mandat członka zarządu wygasa definitywnie i nie odżywa w razie cofnięcia rezygnacji (poza przypadkami, gdy w świetle art. 61 § 1 zdanie drugie K.c. dochodzi do skutecznego odwołania oświadczenia woli)”.

Podobnie wskazuje Rafał Szczęsny w komentarzu do K.s.h., pisząc: „Wskazać należy, że w doktrynie powstała również wątpliwość, czy rezygnacja to czynność prawna jednostronna, czy może dwustronna, wymagająca przyjęcia rezygnacji przez spółkę. Wydaje się, że jest to czynność jednostronna członka zarządu i wobec braku odmiennych ustaleń w umowie spółki bądź w statucie, czy w samym oświadczeniu o rezygnacji wywołuje pełen skutek w momencie, kiedy doszło do właściwego organu bądź podmiotu, zgodnie z art. 61 K.c. Nieprzyjęcie rezygnacji nie powoduje zniweczenia jej skutków”.

Wypisanie członka zarządu z KRS

Po otrzymaniu rezygnacji pozostały członek zarządu ma obowiązek zgłosić zmianę w zarządzie do KRS i ma na to 7 dni. Jeśli jest bierny i mimo wezwania go do wykonania tego nie dokonuje tej czynności, pozostaje zawiadomić KRS o bierności członka zarządu w zgłoszeniu zmiany i wystosować do sądu pismo wnoszące o wezwanie członka zarządu do zgłoszenia zmian, których obowiązek zgłaszania spoczywa na nim z mocy prawa.

Podsumowując, rezygnacja z pełnienia funkcji członka zarządu to czynność jednostronna, skuteczna od chwili, gdy spółka mogła zapoznać się z jej treścią. Jeżeli umowa spółki nie zawiera szczególnych ustaleń w tym zakresie, to oświadczenie o rezygnacji można wysłać listem, mailem, kurierem czy faksem, a nawet ustnie, choć w celach dowodowych lepiej zachować jedną z poprzednich form. W orzecznictwie pojawiają się różne poglądy co do tego, komu ma zostać złożone oświadczenie o rezygnacji, ale bezsprzecznie dominuje pogląd, że składane jest spółce reprezentowanej zgodnie z art. 205 par. 2 K.s.h., czyli oświadczenie składane jest do rąk pozostałego członka zarządu lub ewentualnie prokurenta. Pozostały członek zarządu ma obowiązek zgłosić zmianę w KRS w terminie 7 dni. Za zaniechanie grozi grzywna, którą sąd może nakładać wielokrotnie aż do momentu zgłoszenia zmiany.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.