Przepisanie nieruchomości należącej do spółki jednemu z udziałowców

Przeniesienie majątku spółki na nabywcę

Sprawdziłam kilka opcji i pozwolę je sobie przedstawić wraz z konsekwencjami. Oczywiście, jeśli zauważy Pan jakiś błąd w przyjętych przeze mnie założeniach, proszę o informację i dostosuję odpowiedź do wskazanego stanu faktycznego.

Jeśli chodzi o majątek trwały spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, to pozostaje on oczywiście do dyspozycji zarządu. Ten ma prawo dokonywać jego obrotu, zwłaszcza jeśli nie jest on niezbędny do prowadzenia spraw spółki. Możliwe jest przeniesienie aktywa na rzecz osoby trzeciej poprzez:

1. 
   dokonanie darowizny na rzecz podmiotu;
   zastąpienie składnika rzeczowego majątku spółki gotówką;
   zastąpienie składnika rzeczowego majątku spółki innymi składnikami rzeczowymi lub prawami.

Pan zwrócił uwagę, że chodzi tu o taką dyspozycję, która będzie najmniejszym kosztem dla nabywającego wspólnika i w jak najprostszej procedurze. Trudno połączyć niestety te dwie sprawy.

Sprzedaż składnika majątkowego spółki

Najprostsza procedura to oczywiście sprzedaż. Zarząd spółki podejmuje decyzję o zbyciu składnika majątkowego spółki, dokonuje się jego wyceny zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, zawiera akt notarialny u notariusza, następuje przepływ środków między wspólnikiem a spółką i w ten sposób wspólnik nabywa własność nieruchomości. Nabycie nieruchomości jest w tym przypadku neutralne podatkowo dla nabywcy. Sama spółka natomiast uwzględni uzyskane środki w podatku CIT. Tu wiele zależy od tego, jak środek trwały został nabyty. I tak na przykład przychód ze sprzedaży środków trwałych uzyskanych w drodze aportu rozlicza się na zasadach ogólnych, tj. wartość uzyskana ze sprzedaży jest dla podatnika przychodem podatkowym.

Również koszt jest rozliczany według zasady generalnej, tzn. kosztem uzyskania przychodu są wydatki poniesione na nabycie przedmiotu aportu (ustalona przez podatnika na dzień wniesienia aportu wartość środków trwałych nie wyższa jednak od ich wartości rynkowej) pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych. Zgodnie z ogólną zasadą sprzedaż środka trwałego w świetle VAT-u traktowana jest tak samo jak standardowa sprzedaż z działalności gospodarczej – to natomiast oznacza, że powinna ona podlegać opodatkowaniu VAT-em. Transakcja taka mogłaby być zwolniona pod warunkiem, że przy nabyciu środka trwałego podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT-u, a środek trwały był używany wyłącznie do celów działalności zwolnionej.

Darowizna nieruchomości

Darowizna także jest możliwa. Nikt nie zabrania spółce zbyć nieruchomości (środka trwałego) w drodze nieodpłatnej. Niemniej jednak ta opcja jest bardzo niekorzystna dla nabywcy, ponieważ w grę wchodzi podatek od spadków i darowizn. Tu dla spółki mamy czynność neutralną podatkowo. Darowizna taka nie może zostać zaliczona do kosztów.

W odniesieniu do podatku od towarów i usług, art. 7 ust. 2 definiuje przez dostawę towarów przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny – jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zatem w przypadku darowizny przedmiotów, co do których przysługiwało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego zarówno w części, jak i w całości, konieczne jest ich opodatkowanie podatkiem od towarów i usług. Jeśli natomiast przy nabyciu danego składnika nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, przekazanie tego składnika w darowiźnie nie będzie podlegało opodatkowaniu. Natomiast obdarowany zostanie zobowiązany do zapłaty podatku od spadku i darowizn, który w przypadku darowizny od osoby prawnej zawsze będzie ujęty, jako podatek w III grupie podatkowej. Oznacza to, że taki podatek wynosić będzie 2877 zł 90 gr i 20% od nadwyżki ponad 20 556 zł.

Umorzenie udziałów wspólnika

Propozycja związana z umorzeniem udziałów wspólnika jest najbardziej korzystna właśnie dla niego. Natomiast proponuję ją, ponieważ zasugerował Pan, że może zmienić się skład osobowy spółki.

Zgodnie z art. 199 Kodeksu spółek handlowych udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki.

Przepisy Kodeksu nie przesądzają, w jakiej formie powinno być wypłacone wspólnikowi wynagrodzenie za umarzane udziały. Stąd też dopuszczalne jest dokonanie wypłaty zarówno w pieniądzu, jak i w formie rzeczowej. W tym drugim przypadku nie dochodzi do spełnienia innego świadczenia w miejsce tego, do którego spółka była pierwotnie zobowiązana , skoro w uchwale umorzeniowej w taki właśnie sposób ustalono wynagrodzenie (wyrok WSA w Warszawie z 22.4.2015 r., sygn. akt III SA/Wa 2829/14). Niezależnie od formy wynagrodzenia to umorzenie może zostać dokonane albo przez obniżenie kapitału zakładowego (co nie jest możliwe przy kapitale w wysokości 5000 zł) albo z czystego zysku spółki.

Zatem mając czysty zysk (w sensie wartości), z którego możecie pokryć nabycie udziałów wspólnika, można w drodze uchwały zgromadzenia wspólników podjąć decyzję o umorzeniu jego udziałów w zamian za nieruchomość, która stanowi wartość udziałów. Nie podaję tu procedury, ta jest przedstawiona w Kodeksie spółek handlowych, ale oczywiście w razie potrzeby mogę później taką przedstawić.

Kwestie podatkowe

W kwestii podatku VAT w takiej sytuacji wypowiedział się fiskus w jednej z interpretacji podatkowych:

„Przekazanie nieruchomości, tytułem wynagrodzenia za umorzenie udziałów w spółce, na rzecz wspólnika stanowi czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. W uzasadnieniu organ podatkowy wskazał, że nie każda czynność dokonana przez podmiot będący podatnikiem podlega opodatkowaniu. W sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia lub sprzedaży akcji czy udziałów nie jest traktowana, jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o VAT. Udział w spółce posiadającej osobowość prawną jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem transakcji (prawo zbywalne), nie mieści się jednak ani w definicji towarów, ani usług w rozumieniu ustawy o VAT. Wobec tego czynność nabycia przez wnioskodawcę udziałów w celu ich umorzenia w zamian za wynagrodzenie nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT ani świadczenia usług z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Jeżeli jednak rozliczenie pomiędzy spółką a udziałowcem nastąpi przez przeniesienie własności majątku rzeczowego na rzecz udziałowca, to czynność ta będzie odpowiadała hipotezie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, a wobec tego będzie opodatkowana podatkiem VAT. Dostawa towarów rozumiana jest, bowiem przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel”.

Potwierdził to następnie Naczelny Sąd Administracyjny. Nie ma jednak przychodu, z którego należy rozliczyć CIT. Dla wspólnika natomiast powstaje przychód. Jak stanowi art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpłatne zbycie udziałów podlega opodatkowaniu podatkiem w wysokości 19%. Po zakończeniu roku podatkowego udziałowiec (podatnik) jest obowiązany w zeznaniu PIT-38 wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia udziałów. Podatek jest płatny przez wspólnika od dochodu, czyli różnicy pomiędzy przychodem otrzymanym za umorzenie udziałów a kosztem poniesionym na nabycie tychże udziałów przez udziałowca.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.