Powołanie pełnomocnika przez nadzwyczajne zgromadzenie wspólników spółki z o.o.

Uprawnienie zgromadzenia wspólników do udzielenia pełnomocnictwa do reprezentowania spółki

Poniżej kolejno punkt po punkcie odniosę się do postawionych pytań.

Ad. 1. Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu spółek handlowych (K.s.h.): „W umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników”.

Otóż Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 30 stycznia 2019 r. (sygn. akt III CZP 71/18) orzekł, iż zgromadzenie wspólników spółki kapitałowej (a takową jest sp. z o.o.) ma prawo do tego, aby udzielić pełnomocnictwa rodzajowego do reprezentowania spółki w zakresie określonej kategorii umów, ale także w sporach spółki z członkami jej zarządu. Zdaniem sądu podstawą do udzielenia ww. umocowania jest art. 210 § 2 K.s.h. Zdaniem SN nie jest konieczne udzielanie osobnych pełnomocnictw osobno do każdej z czynności, o jakiej stanowi art. 210 § 1 K.s.h.

Oczywiście trzeba mieć na uwadze brzmienie art. 210 § 2 K.s.h., zgodnie z którym w – przypadku gdy wspólnik, o którym mowa w art. 173 § 1 K.s.h., jest zarazem jedynym członkiem zarządu, przepisu art. 210 § 1 nie stosuje się, bowiem wówczas czynność prawna między tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego.

Zasady wynagradzania członków zarządu

Zgodnie z art. 203 z indeksem 1 K.s.h.: „Uchwała wspólników może ustalać zasady wynagradzania członków zarządu, w szczególności maksymalną wysokość wynagrodzenia, przyznawania członkom zarządu prawa do świadczeń dodatkowych lub maksymalną wartość takich świadczeń. Wynagrodzenie członków zarządu zatrudnionych na podstawie umowy o pracę lub innej umowy określa organ albo osoba powołana uchwałą zgromadzenia wspólników do zawarcia umowy z członkiem zarządu”.

Zgodnie z komentarzem do ww. artykułu autorstwa A. Kidyby oraz M. Dumkiewicz z 2023 r.: „Artykuł 203[1] K.s.h. dotyczy ustalania zasad wynagradzania członków zarządu oraz przyznawania im prawa do świadczeń dodatkowych. Do czasu wprowadzenia tego przepisu kwestie te nie były wyraźnie uregulowane. Nie oznaczało to jednak, że członkowie zarządu spółki z o.o. pełnili swoje funkcje wyłącznie bezpłatnie. Wręcz przeciwnie, w przypadku członków zarządu zatrudnianych na podstawie umowy o pracę, odpłatność wynikała z samej istoty tej umowy. W zależności od tego, czy podstawą pełnienia funkcji była umowa (o pracę, zlecenia, kontrakt menadżerski), czy też wyłącznie uchwała powołująca członka zarządu, kwestie jego wynagrodzenia i ewentualnych dodatkowych świadczeń wynikały z tej umowy albo określane były w uchwałach wspólników. Nie było jednak wyraźnego przepisu, który przewidywałby kompetencje wspólników w tym zakresie. Obecnie wynikają one wprost z art. 203[1] K.s.h., co niewątpliwie służy wzmocnieniu kontroli właścicielskiej. Doprecyzowanie w tym przepisie, że wynagrodzenie członków zarządu spółki z o.o. zatrudnionych na podstawie umowy o pracę lub innej umowy określa organ (rada nadzorcza lub zgromadzenie wspólników) albo osoba powołana uchwałą zgromadzenia wspólników do zawarcia umowy z członkiem zarządu, wydaje się natomiast superfluum. Skoro bowiem samo zawarcie umowy o pracę lub jakiejkolwiek innej umowy z członkiem zarządu wyłączone zostało z kompetencji zarządu (art. 210 K.s.h.), to konsekwencją tego faktu jest kształtowanie treści i warunków tego typu umów przez upoważniony do tego organ lub osobę (tj. radę nadzorczą lub pełnomocnika działającego na podstawie upoważnienia udzielonego przez zgromadzenie wspólników), a nie przez zarząd. Przy czym mając na uwadze regulację zawartą w art. 203[1] zdanie pierwsze K.s.h., należy uznać, że w obecnym stanie prawnym wynagrodzenie członków zarządu zatrudnionych na podstawie umowy o pracę lub innej umowy nie może zostać określone w sposób sprzeczny z zasadami ustalonymi uchwałą wspólników. Dopiero wówczas, gdy wspólnicy nie skorzystają z kompetencji przyznanej im w tym przepisie, organ albo osoba powołana uchwałą zgromadzenia wspólników do zawarcia umowy z członkiem zarządu ma swobodę w zakresie ustalania zasad jego wynagradzania”.

Reprezentacja spółki przez pełnomocnika powołanego przez zarząd

Wskazać należy, że niezależnie od tzw. klasycznej reprezentacji ustawowej spółki z o.o. wynikającej z art. 205 K.s.h. (reprezentacja przez zarząd), działać w imieniu spółki mogą także jej przedstawiciele, tj. pełnomocnicy, prokurenci, ale także likwidatorzy czy kuratorzy.

Pełnomocnik reprezentuje spółkę z o.o. na podstawie umocowania, które z kolei wynika z oświadczenia woli spółki wyrażonego w decyzji zarządu spółki.

Odmiennie, niż ma to miejsce w przypadku pełnomocników powoływanych na mocy art. 210 § 1 K.s.h. (o czym była mowa wcześniej), udzielenie tzw. „zwykłego” pełnomocnictwa nie powoduje, że zarząd jest pozbawiony prawa do reprezentacji spółki. Nadal je zachowuje, ale ma prawo, by zgodnie z zakresem pełnomocnictwa pewne czynności za spółkę na mocy pełnomocnictwa od zarządu zawierał pełnomocnik, okazując pełnomocnictwo drugiej stronie. Reprezentacja spółki z o.o. przez pełnomocnika została dopuszczona przez SN w wyroku z dnia 16.05.2002 r., sygnatura akt V CKN 1279/00. Pełnomocnictwo ogólne będzie uprawniać do reprezentacji spółki przy czynnościach zwykłego zarządu, ale problem jest w tym, że K.s.h. nie zawiera definicji czynności zwykłego zarządu. Stanowczo jednak rekomenduję udzielać pełnomocnictwa rodzajowego albo szczególnego, nie ogólnego, bo taki zagraża bezpieczeństwu obrotu, gdyż nie ma jednolitej definicji czynności zwykłego zarządu. Może to więc wywoływać spory co do ważności czynności prawnych dokonywanych przez pełnomocnika. Biznesowo stanowczo lepszym wyborem jest udzielenie pełnomocnictwa rodzajowego sformułowanego w ten sposób, że upoważnia się daną osobę przez zarząd do działania w imieniu i na rzecz spółki przy czynnościach prawnych, których wartość nie przekracza np. kwoty X zł. Druga strona, widząc takie pełnomocnictwo, ma pewność, że pełnomocnik może działać przy tej konkretnej transakcji. Pełnomocnictwo ogólne spowoduje, że większość kontrahentów z obawy na to, że pełnomocnictwo ogólne nie wskazuje, co konkretnie może pełnomocnik, odmówi wręcz zawarcia z nim umowy (tj. umowy, w której pełnomocnik reprezentuje spółkę, okazując pełnomocnictwo ogólne).

Podkreślam jednak, że tutaj pełnomocnictwa nie udziela zgromadzenie wspólników, bo to nie jest to samo co pełnomocnictwo z 210 K.s.h.

Oczywiście jeśli pełnomocnik ma reprezentować spółkę przy umowie, która wymaga zawarcia formy szczególnej (np. sprzedaż lub zakup nieruchomości) to pełnomocnictwo wymaga zachowania takiej formy szczególnej.

Odpowiadając na przedostatnie pytanie – pełnomocnika nie ujawnia się w Krajowym Rejestrze Sądowym, natomiast w KRS ujawnia się prokurenta.

Pełnomocnik spoza spółki

Tak, pełnomocnikiem może zostać osoba niezwiązana ze spółką. Na gruncie obecnych przepisów prawa dopuszczona została możliwość udzielenia przez członka zarządu pełnomocnictwa dla osoby trzeciej. Natomiast w celu ustalenia możliwości co do udzielenia przedmiotowego pełnomocnictwa zawsze trzeba sprawdzić zapisy umowy spółki, bo tam często pojawiają się ograniczenia, np. wyklucza się osoby spokrewnione z zarządem (wspólnikami) radą do bycia powołanym na pełnomocnika.

W przypadku pełnomocnika powoływanego w trybie 210 K.s.h. zwracam uwagę na spór co do tego, czy może być nim członek zarządu. Pierwszy pogląd wskazuje, że jest to dopuszczalne, aby powoływać członka zarządu spółki na pełnomocnika spółki do zawarcia umowy czy reprezentacji w sporze ze spółką. Z kolei drugi pogląd wskazuje na niedopuszczalność powołania na pełnomocnika w trybie art. 210 § 1 K.s.h. jakiegokolwiek członka zarządu spółki z o.o. do zawarcia umowy z tą spółką lub w sporze z nią z uwagi na traktowanie tego jako obejście art. 210 § 1 K.s.h.

Oczywiście nie mówimy tu o pełnomocniku na zgromadzenie wspólników z art. 243 K.s.h., bo tam mamy wykluczenie członka zarządu (pracownika spółki) z prawa do bycia pełnomocnikiem.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.