Pokrycie straty w spółce, czy można połączyć obniżenie kapitału z przyszłymi zyskami?

Pokrycie straty w spółce

Spółka (jak mniemam z o.o.) jako osoba prawna zapewne ma straty za poprzedni rok obrotowy. Formalnie nie jest możliwe wystąpienie w jednym roku obrotowym straty oraz zysku (przychody pomniejszone o koszty dają dochód, a jak koszty są większe od przychodów, to występuje strata).

Jeżeli ze sprawozdania finansowego spółki wynika ujemny wynik finansowy, uprawnieniem i obowiązkiem organu zatwierdzającego jest wskazanie sposobu jego pokrycia. Powinno to nastąpić po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za rok, w jakim strata wystąpiła.

Spółka z o.o. wg art. 233 Kodeksu spółek handlowych (w skrócie K.s.h.):

„§ 1. Jeżeli bilans sporządzony przez zarząd wykaże stratę przewyższającą sumę kapitałów zapasowego i rezerwowych oraz połowę kapitału zakładowego, zarząd jest obowiązany niezwłocznie zwołać zgromadzenie wspólników w celu powzięcia uchwały dotyczącej dalszego istnienia spółki.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio, gdy bilans spółki został sporządzony zgodnie z przepisami art. 223–225”.

Brak kapitału zapasowego oznacza, że nie był tworzony lub został już w całości wykorzystany. Umowa spółki może przewidywać tworzenie innych kapitałów na pokrycie szczególnych strat lub wydatków (kapitały rezerwowe). Jeżeli są takie kapitały, należałoby je wykorzystać na pokrycie strat w pierwszej kolejności.

Pokrycie straty z kapitałów zapasowych lub rezerwowych

Stratę możecie Państwo również pokryć ze środków pochodzących z kapitałów zapasowych czy rezerwowych, a także niepodzielonego zysku z lat poprzednich. Jeśli zatem spółka posiada kapitał zapasowy, rezerwowy czy niepodzielone zyski z poprzednich lat, zwyczajne zgromadzenie wspólników może podjąć uchwałę o pokryciu straty z tych środków.

Jest również możliwość pokrycia straty dopłatami. Oczywiście pod warunkiem, że umowa spółki przewiduje możliwość dopłat przez wspólników. Ewentualnie można rozważyć pokrycie straty poprzez obniżenie kapitału zakładowego, pod warunkiem, że kapitał zakładowy, jaki by pozostał, będzie w wysokości ustawowego minimum. Zarząd wnioskuje do zgromadzenia wspólników z propozycją sposobu pokrycia straty, choć zgromadzenie nie jest tym wnioskiem związane.

Co istotne, nie ma obowiązku pokrycia straty z jednego źródła. Można podjąć uchwałę, że strata zostanie częściowo pokryta przez przyszłe zyski, a częściowo przez obniżenie kapitału zakładowego.

Pokrycie straty przyszłymi zyskami

Pokrycie straty przyszłymi zyskami to jeden ze sposobów pokrywania strat. Rozwiązanie to dotyczy strat, które nie naruszają art. 233 K.s.h. Pokrycie straty zyskami przyszłymi oznacza pokrycie straty za określony rok obrotowy (np. 2022 r.) zyskami z kolejnych lat obrotowych (2023 r. i następne). Rozwiązanie to jest wybierane, gdy istnieją uzasadnione argumenty na polepszenie się sytuacji finansowej spółki w przyszłości oraz jednocześnie spółka jest zdolna do regulowania swoich bieżących zobowiązań. W przeciwnym wypadku zarząd powinien rozważyć złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki.

Decyzja o pokryciu straty zyskami z kolejnych lat obrotowych powoduje, że strata za zamknięty już rok obrotowy pozostaje w wyniku finansowym do czasu, aż pojawią się zyski i zostanie nimi rozliczona..

Obniżenie kapitału zakładowego

Rozwiązanie takie jest dopuszczalne, pod warunkiem, że dotychczasowy kapitał zakładowy jest wyższy od ustawowego minimum. O możliwości pokrycia straty obniżeniem kapitału zakładowego stanowią przepisy działu Kodeksu spółek handlowych poświęconego spółce akcyjnej. Zgodnie z art. 457 par. 1 pkt 2 K.s.h. nie trzeba przeprowadzać postępowania konwokacyjnego, gdy obniżenie kapitału zakładowego ma na celu wyrównanie poniesionych strat.

W doktrynie zgodnie przyjmuje się, że – mimo braku podobnych przepisów w dziale regulującym działanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – także w jej przypadku wspólnicy mogą postanowić obniżyć kapitał zakładowy w celu pokrycia poniesionej straty. Jednak takie obniżenie kapitału spółki z o.o. wiąże się z obowiązkiem przeprowadzenia postępowania konwokacyjnego (patrz art. 264 K.s.h.).

Obniżenie kapitału zakładowego co do zasady wymaga uchwały wspólników wprowadzającej zmiany do umowy spółki. Musi być ona zatem zaprotokołowana przez notariusza (art. 255 § 3 K.s.h.). Uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego powinna określać wysokość, o jaką kapitał zakładowy ma być obniżony, oraz sposób obniżenia (art. 263 § 1 K.s.h.). Trzeba pamiętać, że obniżenie kapitału zakładowego pozostaje w ścisłym związku z umorzeniem udziałów czy obniżeniem ich wartości nominalnej.

Na podstawie art. 263 § 2 K.s.h. do obniżenia kapitału zakładowego zastosowanie mają przepisy K.s.h. o najniższej wysokości kapitału zakładowego oraz udziału. Jest to jednoznaczne z tym, że po obniżeniu kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 5000 zł, a wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 zł (art. 154 K.s.h.).

Istotne jest, czy obniżenie następuje przez umorzenie udziałów lub obniżenie ich wartości nominalnej. Ważne jest także to, czy będzie połączone z wypłatami dla wspólników.

Obniżenie kapitału zakładowego bez wypłat dla wspólników

Obniżenie kapitału zakładowego powinno wiązać się co do zasady z wypłatą kwot, o które kapitał zakładowy obniżono. Obniżenie kapitału zakładowego bez wypłat dla wspólników jest dopuszczalne, o ile zgodzą się oni na takie rozwiązanie. Jeśli obniżenie będzie połączone z umorzeniem udziałów, wówczas art. 199 § 3 K.s.h. przewiduje, że umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia za zgodą wspólnika.

W doktrynie wyróżnia się realne obniżenie kapitału zakładowego powiązane z wypłatą kwot dla wspólników i nominalne, które odbywa się za zgodą wspólników i polega na przepisaniu zapisów bilansu z kapitału zakładowego na pokrycie straty czy na kapitał rezerwowy lub zapasowy.

O uchwalonym obniżeniu kapitału zakładowego zarząd musi niezwłocznie ogłosić w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (art. 5 § 3 K.s.h.). W ogłoszeniu tym należy wezwać wierzycieli spółki do wniesienia sprzeciwu w terminie trzech miesięcy, licząc od dnia ogłoszenia, jeżeli nie zgadzają się na obniżenie (patrz ramka). Wierzyciele, którzy w tym terminie zgłoszą sprzeciw, powinni być przez spółkę zaspokojeni lub zabezpieczeni.

Przepisy nie wskazują, kiedy ma dojść do zaspokojenia, a kiedy do zabezpieczenia. W komentarzach do K.s.h. można spotkać się z poglądem, że wierzyciel powinien być zaspokojony, gdy wierzytelność jest wymagalna, chyba że zgodzi się na zabezpieczenie. Natomiast w razie, gdy wierzytelność jest sporna bądź nie nadszedł termin jej wymagalności, powinno dojść do zabezpieczenia, które jest realne i odpowiada swą wartością przybliżonej wartości wierzytelności. Przy tym obowiązek ustanowienia zabezpieczenia nie dotyczy wierzyciela, którego wierzytelność jest już dostatecznie zabezpieczona. Gdy spółki nie stać na pełne zaspokojenie bądź zabezpieczenie wierzycieli, trzeba będzie odstąpić od obniżenia. Wierzycieli, którzy sprzeciwu nie zgłosili, uważa się za zgadzających się na obniżenie kapitału zakładowego (art. 264 K.s.h.).

Wskazane czynności składają się na tzw. postępowanie konwokacyjne, którego celem jest ochrona interesów wierzycieli spółki. Nie ma potrzeby wdrażać tego postępowania jedynie w sytuacji, gdy pomimo obniżenia kapitału zakładowego nie zwraca się wspólnikom wpłat dokonanych na kapitał zakładowy, a jednocześnie z obniżeniem kapitału zakładowego następuje jego podwyższenie co najmniej do pierwotnej wysokości (art. 264 § 2 K.s.h.).

Obniżenie kapitału zakładowego zarząd zgłasza do sądu rejestrowego..

Wprowadzenie zmian w KRS

Wniosek o ujawnienie zmian w rejestrze przedsiębiorców KRS należy złożyć po zakończeniu postępowania konwokacyjnego, nie później jednak niż w terminie 6 miesięcy od dnia podjęcia uchwały w sprawie zmiany umowy spółki. Dopiero po wpisie w KRS można dysponować kwotami uwolnionymi na skutek obniżenia kapitału zakładowego.

Do zgłoszenia składanego na Portalu Rejestrów Sądowych należy dołączyć:

• uchwałę zgromadzenia wspólników o obniżeniu kapitału zakładowego, a jeżeli umowa spółki stanowi, że udział ulega umorzeniu w razie ziszczenia się określonego zdarzenia bez powzięcia uchwały zgromadzenia wspólników, wówczas należy załączyć oświadczenie wszystkich członków zarządu w formie aktu notarialnego o spełnieniu wszystkich warunków obniżenia kapitału zakładowego przewidzianych w przepisach prawnych, w umowie spółki oraz w uchwale o obniżeniu kapitału zakładowego,
• dowody należytego wezwania wierzycieli,
• oświadczenie wszystkich członków zarządu stwierdzające, że wierzyciele, którzy zgłosili sprzeciw wobec obniżenia kapitału zakładowego, zostali zaspokojeni lub zabezpieczeni,
• listę wspólników (imię i nazwisko lub firma wspólnika/wspólników oraz liczba i wartość nominalna udziałów każdego ze wspólników) podpisaną przez zarząd według sposobu reprezentacji,
• jednolity tekst umowy spółki – gdy obniżenie kapitału zakładowego wymagało zmiany umowy spółki.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych - Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.