• Autor: Bogusław Nowakowski
Właścicielem niepublicznego przedszkola jest osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą. W statucie przedszkola należy podać, kto jest organem prowadzącym. Czy w skład organu może wchodzić również pełnomocnik właściciela i dyrektora zarazem? Pytam, bo zainwestowałem swoje środki finansowe w otwarcie przedszkola, ale nie prowadzę i nie chcę prowadzić działalności gospodarczej ani być zatrudnionym w przedszkolu. Czyli jestem cichym wspólnikiem, chciałbym jednak reprezentować placówkę i wspólnie z właścicielem nią zarządzać. Czy jest możliwe wpisanie mnie do statutu jako pełnomocnika organu prowadzącego przedszkole?
Cichy wspólnik nie jest ujawniony w żadnej ewidencji. Nie prowadzi on spraw przedsiębiorcy ani nie reprezentuje go, chyba że został ustanowiony pełnomocnikiem samodzielnym lub jako jego pracownik (co niweczy w pewnym stopniu anonimowość).
Wniósł Pan jako cichy wspólnik określony wkład do danego przedsięwzięcia w zamian za określone profity (np. uczestniczenie w osiąganych zyskach).
Między Panem jako wspólnikiem cichym a prowadzącym przedszkole nie istnieje żaden majątek wspólny. Uczestnictwo Pana jako wspólnika cichego ogranicza się zasadniczo do wniesionego wkładu. Nie jest Pan współwłaścicielem firmy ani jej majątku.
Cichy wspólnik ponosi jednak ekonomiczne ryzyko, gdyż ryzykuje wniesionym wkładem. W chwili zawarcia umowy spółki cichej nie ma pewności, czy dana działalność gospodarcza przyniesie zysk.
Strony umowy spółki cichej mogą swobodnie ukształtować swoje stosunki, niemniej umowa spółki cichej dla swej ważności winna być wolna od wad, zgodna z prawem powszechnie obowiązującym i z dobrymi obyczajami oraz nie stanowić obejścia prawa.
Z uwagi na możliwą konieczność dowodzenia wniesienia swego wkładu, jego wartości, zasad współpracy, zasad rozliczenia itp., wskazane jest, by umowa spółki została potwierdzona w formie pisemnej. Pisemność umowy zapewnia dowód zawarcia umowy oraz zasad, na jakich umowa została zawarta. Ale jednocześnie pozbawia Pana anonimowości, nie w ogóle, ale jako cichego wspólnika.
Bez pisemnej umowy traci Pan określone możliwości dowodowe w razie sporu oraz określone prawa albowiem nie są one opisane, a tylko istnieją w świadomości Pana i wspólnika. A takie podejście może spowodować, że w razie zaistnienia potrzeby Pana wersja różnić się będzie od wersji wspólnika. Przy pisemnej umowie ten kłopot odpada.
Zacytuję przepisy ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r.
Art. 83a. 1. Prowadzenie szkoły lub placówki, zespołu, o którym mowa w art. 90a ust. 1, oraz innej formy wychowania przedszkolnego, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 14a ust. 7, nie jest działalnością gospodarczą.
Stosownie do tego przepisu prowadzenie przedszkola nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Pozwala to na założenie i prowadzenie przedszkola bez konieczności rejestrowania działalności gospodarczej w CEIDG (osoba fizyczna) lub KRS (osoba prawna).
Art. 5. 1. Szkoła i placówka może być szkołą i placówką publiczną albo niepubliczną.
2. Szkoła i placówka, z zastrzeżeniem ust. 3a–3e, może być zakładana i prowadzona przez:
1) jednostkę samorządu terytorialnego;
2) inną osobę prawną;
3. osobę fizyczną.
Art. 3. Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa bez bliższego określenia o:
1) szkole – należy przez to rozumieć także przedszkole; (…)
5) organie prowadzącym szkołę lub placówkę – należy przez to rozumieć ministra, jednostkę samorządu terytorialnego, inne osoby prawne i fizyczne (…).
Wynika z niego, że przedszkole może założyć osoba fizyczna i osoba ta staje się organem prowadzącym przedszkole.
Ustawa używa określenia „organ prowadzący szkołę (w tym przedszkole)”, definiując, że należy przez to rozumieć, m.in.: osoby fizyczne.
Pojęcie to nie oznacza dowolności i swobody w ustaleniu, kto jest organem prowadzącym szkołę. Słowo „organ” w tym przypadku nie oznacza organu przedszkola (jednoosobowego lub wieloosobowego), ale podmiot jaki przedszkole założył i je prowadzi. Jako organ prowadzący może być wskazana tylko osoba, jaka przedszkole założyła i je prowadzi.
Gdy czyni to osoba prawna to ta osoba wskazywana jest z nazwy jako organ prowadzący. Gdy czyni to osoba fizyczna – jako organ prowadzący wskazywana jest ta osoba fizyczna.
Dodatkowo wskazać należy, że ustawa o systemie oświaty posługuje się pojęciem „organ prowadzący” w liczbie pojedynczej.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 4 września 2014 r. (sygn. akt I OSK 614/14) wskazał, że:
Zarządzenie placówką jednocześnie przez osobę fizyczną i prawną, przez kilka osób fizycznych lub kilka osób prawnych powoduje, że trudno ustalić odpowiedzialność za sprawy edukacyjne, organizacyjne, nadzór pedagogiczny oraz finansowanie. Nie wiadomo na przykład, kto byłby stroną umowy o pracę z nauczycielem, kto rozliczałby dotacje i odpowiadał za działalność placówki. Z tego względu NSA wypowiedział się za jednym organem prowadzącym.
Według art. 82 ustawy o systemie oświaty: „1. Osoby prawne i fizyczne mogą zakładać szkoły i placówki niepubliczne po uzyskaniu wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu publicznych szkół i placówek (…). 2. Zgłoszenie do ewidencji powinno zawierać: 1) oznaczenie osoby zamierzającej prowadzić szkołę lub placówkę, jej miejsca zamieszkania lub siedziby (…)” – nie ma mowy o organie prowadzącym, ale o osobie, jaka zamierza przedszkole prowadzić – a skoro nie będzie nią Pan, nie może Pan być wskazany w tym wniosku.
Organ rejestracyjny wydaje zaświadczenie o wpisie. Zaświadczenie o wpisie do ewidencji zawiera wskazanie osoby prawnej lub fizycznej prowadzącej szkołę lub placówkę (Pan w opisanej sytuacji nie zostanie w nim wskazany).
Dane we wniosku powinny zgadzać się z danymi wynikającymi m.in. ze statutu. A w nim jako organ prowadzący może być wskazana tylko osoba, jaka przedszkole założyła i je prowadzi. Nie jest dopuszczalne wskazywanie jako organu prowadzącego podmiotów (osób), które faktycznie nie prowadzą przedszkola.
W Pana sytuacji, biorąc pod uwagę fakt, że wspólnik ma zarejestrowaną działalność gospodarcza – możliwe jest ujawnienie Pana w ewidencji CEIDG jako pełnomocnika przedsiębiorcy, ale bez wskazywania Pana jako organu zakładającego i prowadzącego przedszkole.
Ustanowienie przez przedsiębiorcę (prowadzącego przedszkole) Pana jako pełnomocnika i rejestracja Pana danych w tym systemie CEIDG daje Panu prawo do reprezentowania mocodawcy (przedsiębiorcy) w postępowaniu w zakresie wpisu do CEIDG lub zmian w nim bez konieczności posługiwania się ani dołączania do akt sprawy odrębnych dokumentów.
Wpisanie Pana danych jako pełnomocnika do CEIDG nie będzie jednak równoznaczne z ustanowieniem pełnomocnictwa dla innych spraw. Do tego niezbędne będzie więc wcześniejsze sporządzenie pełnomocnictwa, np. ogólnego bądź rodzajowego. W tym pełnomocnictwie określić należałoby zakres Pana umocowania do działania w imieniu przedsiębiorcy i w tym zakresie miałby Pan prawo do samodzielnego działania za tego przedsiębiorcę.
Teoretycznie możliwe jest wskazanie w pełnomocnictwie, że jako pełnomocnik przedsiębiorcy działa Pan w jego imieniu i na jego rzecz w sprawach, które wykonuje on jako organ prowadzący przedszkole stosownie do obowiązującego prawa oraz statutu.
Bycie takim pełnomocnikiem nie oznacza prowadzenia działalności gospodarczej i zatrudnienia Pana w przedszkolu.
Gdyby był Pan pełnomocnikiem – w statucie można byłoby w miejscach, gdzie mowa jest o działaniach organu prowadzącego dopisać, że dane kompetencje organ prowadzący wykonuje samodzielnie lub poprzez ustanowionego pełnomocnika.
Ewentualnie zawrzeć zapis np. „Organ prowadzący: Jan Kowalski reprezentowany przez pełnomocnika organu prowadzącego (………)”.Przy tym należałoby się liczyć z ewentualną odmową wpisu do ewidencji przedszkoli. Nie można wykluczyć, że organ ewidencyjny uzna taki zapis za niezgodny z prawem – aczkolwiek w praktyce występuje on w statutach przedszkoli prowadzonych przez osoby prawne. Nie ma więc formalnie przeszkód, by pełnomocnika – jako organ prowadzący przedszkole – miała także osoba fizyczna i był on wskazany w statucie (a niezależnie od tego w CEIDG).
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Bogusław Nowakowski
Radca prawny.
Zapytaj prawnika
