Ograniczenia handlu w niedziele i święta - sklep ogrodniczy, praca u rolnika

Przedstawił Pan dwa zapytania dotyczące wyjątków od zakazu handlu w niedziele i święta – odpowiadam na nie zgodnie z kolejnością.

Sprzedawca na umowie-zleceniu w sklepie ogrodniczym (działalność gospodarcza)

Zgodnie z ustawą o ograniczaniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni, konkretnie zgodnie z art. 3 pkt 5 – osoba zatrudniona na umowie-zleceniu jest tzw. zatrudnionym. Przepis ten mówi, że ilekroć mowa o zatrudnionym, należy przez to rozumieć osobę fizyczną, wykonującą w placówce handlowej pracę na podstawie umów prawa cywilnego, a także osobę skierowaną do wykonywania w placówce handlowej pracy tymczasowej na podstawie umowy prawa cywilnego, zgodnie z przepisami o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.

Zakaz handlu dotyczy, co do zasady, również osób zatrudnionych. Art. 5 ustawy stanowi, że w niedziele i święta w placówkach handlowych handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem, a także powierzanie pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem – są zakazane.

Rolniczy handel detaliczny a zatrudnienie w dni wolne od pracy

Co prawda, zakaz ten nie obowiązuje w przypadku rolniczego handlu detalicznego w rozumieniu ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (art. 6 pkt 22), aczkolwiek w myśl drugiej z powołanych ustaw definiuje się rolniczy handel detaliczny jako handel detaliczny w rozumieniu art. 3 ust. 7 rozporządzenia nr 178/2002, polegający na zbywaniu konsumentowi finalnemu, o którym mowa w art. 3 ust. 18 rozporządzenia nr 178/2002, żywności pochodzącej w całości lub części z własnej uprawy, hodowli lub chowu podmiotu działającego na rynku spożywczym.

Sklep ogrodniczy tej definicji nie odpowiada, chyba że w większości zajmuje się handlem kwiatami – przeważającą działalność definiuje się wg wpisu do rejestru REGON. Innym jeszcze wyjątkiem jest handel kwiatami, wiązankami, wieńcami i zniczami, ale to tylko przy cmentarzach.

Należy więc stwierdzić, że sklep ogrodniczy, zatrudniający personel, nie podpada pod żadną kategorię wyjątków wskazanych w art. 6 ustawy (za wyjątkiem przeważającego handlu kwiatami, wówczas jak najbardziej tak handlować można). Tym samym handel w nim jest zakazany. Na końcu zamieszczam pełną listę wyjątków.

Sprzedawca zatrudniony do sprzedaży w gospodarstwie rolnym (rolnik ryczałtowy) – sprzedaż pod wiatą sprzedażową

Co prawda, ustawa zakazuje w art. 5 (wyżej cytowanym) handlu w placówkach handlowych, definiując je jako obiekt, w którym jest prowadzony handel oraz są wykonywane czynności związane z handlem, w szczególności: sklep, stoisko, stragan, hurtownię, skład węgla, skład materiałów budowlanych, dom towarowy, dom wysyłkowy, biuro zbytu – jeżeli w takiej placówce praca jest wykonywana przez pracowników lub zatrudnionych (art. 3 pkt 1 ustawy), aczkolwiek nie jest to katalog zamknięty. Oznacza to, że sklep, stoisko itd. są jedynie przykładami placówek handlowych. Za placówkę handlową należy uznać tym samym każdy obiekt, w którym są wykonywane czynności związane z handlem, czyli de facto czynności sprzedażowe dokonywane przez pracownika (wg definicji, gdy mówimy o wykonywaniu czynności związanych z handlem, należy przez to rozumieć wykonywanie w placówce handlowej czynności bezpośrednio związanych z handlem przez pracownika lub zatrudnionego, a także wykonywanie w takiej placówce przez pracownika lub zatrudnionego czynności związanych z magazynowaniem towarów lub ich inwentaryzacją).

Czy rolnik ryczałtowy jest przedsiębiorcą?

Jednakże zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy stosuje się ją jedynie do przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2017 r., poz. 2168, 2290 i 2486 oraz z 2018 r., poz. 107), wykonujących zarobkową działalność handlową. Status rolnika jest od zawsze kontrowersyjny, czy jest on przedsiębiorcą, czy też nie. Niestety zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 6 kwietnia 2017 r., sygn. akt I ACa 892/16, rolnik ryczałtowy jest przedsiębiorcą. Sąd orzekł, że „definicję działalności gospodarczej na gruncie prawa publicznego, sformułowaną na jego użytek, do której nawiązuje przytoczone stanowisko judykatury, zawiera art. 2 ustawy z 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (dalej powołana jako u.s.d.g.). Stanowi ją zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 2 u.s.d.g. jest także działalność wytwórcza w rolnictwie w zakresie upraw oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, do której jednak z mocy art. 3 u.s.d.g. nie stosuje się przepisów tej ustawy. Rolnik indywidualny, wykonujący we własnym imieniu tak określoną działalność gospodarczą jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 u.s.d.g.”. Dlatego niestety zakaz z art. 5 ustawy o ograniczaniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni obejmuje też rolników.

Oto pełna lista wyjątków od zakazu handlu:

„Zakaz, o którym mowa w art. 5, nie obowiązuje:

1) na stacjach paliw płynnych;

2) w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu kwiatami;

3) w aptekach i punktach aptecznych;

4) w zakładach leczniczych dla zwierząt;

5) w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu pamiątkami lub dewocjonaliami;

6) w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych;

7) w placówkach pocztowych w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1481 oraz z 2018 r. poz. 106 i 138);

8) w placówkach handlowych w obiektach infrastruktury krytycznej, o której mowa w ustawie z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 209 i 1566);

9) w placówkach handlowych w zakładach hotelarskich;

10) w placówkach handlowych w zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, sportu, oświaty, turystyki i wypoczynku;

11) w placówkach handlowych organizowanych wyłącznie na potrzeby festynów, jarmarków i innych imprez okolicznościowych, tematycznych lub sportowo-rekreacyjnych, także gdy są one zlokalizowane w halach targowych;

12) w placówkach handlowych w zakładach leczniczych podmiotów leczniczych i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych;

13) w placówkach handlowych na dworcach w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 2136 i 2371), w portach i przystaniach morskich w rozumieniu ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz. U. z 2017 r. poz. 1933) oraz w portach i przystaniach w rozumieniu ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2128) – w zakresie związanym z bezpośrednią obsługą podróżnych;

14) w centrach pierwszej sprzedaży ryb, w przypadku sprzedaży ryb z burty, w gospodarstwach rybackich, placówkach handlowych zajmujących się odbiorem produktów rybołówstwa i akwakultury oraz handlem takimi produktami;

15) w placówkach handlowych w portach lotniczych w rozumieniu ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2017 r. poz. 959 i 1089 oraz z 2018 r. poz. 138);

16) w strefach wolnocłowych;

17) w środkach transportu, na statkach, a także na morskich statkach handlowych, statkach powietrznych, platformach wiertniczych i innych morskich budowlach hydrotechnicznych;

18) na terenie jednostek penitencjarnych;

19) w placówkach handlowych na terenie jednostek wojskowych;

20) w sklepach internetowych i na platformach internetowych;

21) w przypadku handlu towarami z automatów;

22) w przypadku rolniczego handlu detalicznego w rozumieniu ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2017 r. poz. 149 i 60);

23) w hurtowniach farmaceutycznych;

24) w okresie od dnia 1 czerwca do dnia 30 września każdego roku kalendarzowego – w placówkach handlowych prowadzących handel wyłącznie maszynami rolniczymi i częściami zamiennymi do tych maszyn;

25) w przypadku handlu kwiatami, wiązankami, wieńcami i zniczami przy cmentarzach;

26) w zakładach pogrzebowych;

27) w placówkach handlowych, w których handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek;

28) w piekarniach, cukierniach i lodziarniach, w których przeważająca działalność polega na handlu wyrobami piekarniczymi i cukierniczymi;

29) w placówkach handlowych, w których przeważającą działalnością jest działalność gastronomiczna;

30) na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych prowadzonych przez spółki prawa handlowego, których przeważająca działalność polega na wynajmie i zarządzaniu nieruchomościami na użytek handlu hurtowego artykułami rolno-spożywczymi;

31) w placówkach handlowych prowadzonych przez podmioty nabywające towary na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych, o których mowa w pkt 30, w zakresie czynności związanych z handlem oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania tych czynności;

32) w placówkach handlowych, w których jest prowadzony wyłącznie skup zbóż, buraków cukrowych, owoców, warzyw lub mleka surowego.

2. Przeważająca działalność, o której mowa w ust. 1 pkt 2, 5, 6, 28, 29 i 30, oznacza rodzaj przeważającej działalności wskazany we wniosku o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, o którym mowa w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1068 oraz z 2017 r. poz. 60).”

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.