• Data: 2024-08-05 • Autor: Adam Dąbrowski
W spółce jawnej wszyscy wspólnicy mają równe udziały. Jeden ze wspólników zamierza wypłacić część zysku wypracowanego w poprzednich latach, który zgodnie z uchwałami z poprzednich lat zasilał (powiększał) jego kapitał rezerwowy. Z końcem roku wszyscy wspólnicy zawrą uchwałę, w której rozliczą wypłacone w trakcie roku kwoty i pomniejszą kapitał rezerwowy. Czy taka sytuacja jest dopuszczalna, aby jeden ze wspólników za zgodą pozostałych wypłacił część swojego zysku i rozliczył tę wypłatę wcześniej niż pozostali? Być może w przyszłości dojdzie do zwrotu wypłaconej teraz kwoty, co adekwatnie zwiększy kapitał rezerwowy tego wspólnika. Jeżeli do tego zwrotu dojdzie, to czy ową wypłatę należałoby traktować jako pożyczkę udzieloną przez spółkę temu wspólnikowi?
Spółka jawna ma to do siebie, że to ona ma zyski, to ona ma majątek. Wspólnicy nie są właścicielami majątku spółki ani jej pieniędzy. Nie są też współwłaścicielami w częściach ułamkowych lub idealnych.
Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych (K.s.h.) majątek spółki jawnej stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. W tym ujęciu przez majątek spółki jawnej będziemy rozumieli ogół jej aktywów majątkowych. Spółka jawna, jako tak zwana ułomna osoba prawna, ma swój własny majątek, jest on całkowicie odrębny prawnie od majątku wspólników.
Spółka jawna nabywa we własnym imieniu prawa oraz zaciąga zobowiązania. To z majątku spółki jawnej jej wierzyciel w pierwszej kolejności może prowadzić egzekucję. Dopiero gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna, jej wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika.
W ramach zaliczek na poczet przyszłych zysków wspólnicy mogą pobierać środki finansowe ze spółki. Jak Pani wiadomo, wymaga to stosownych zapisów w umowie spółki oraz określonej procedury i uchwał wspólników. Zaliczki oraz rozliczenia z nich są jednakowe dla wszystkich wspólników. Powinny być jednakowe (stosowne do udziałów w zyskach) ewentualne wypłaty z tytułu zysków wypracowanych w latach poprzednich a pozostawionych w spółce.
Nie jest dopuszczalne faworyzowanie jednego wspólnika koszem pozostałych (nawet za ich zgodą).
Wielkość udziałów w zyskach ma znaczenie dla faktycznych zaliczek, ich rozliczenia oraz ustalenia podstawy opodatkowania w trakcie roku oraz po jego zakończeniu. Skoro wszyscy wspólnicy mają takie same udziały, to powinni otrzymać takie same kwoty tytułem udziału w zyskach; taka sama jest dla nich podstawa opodatkowania.
Kapitał rezerwowy należy do spółki, a nie do poszczególnych wspólników (nie jest kapitałem rezerwowym poszczególnych wspólników). Jego zmniejszenie lub zwiększenie dotyczy majątku spółki, dlatego jeden ze wspólników nie może, ot tak, zdecydować, że zmniejszy kapitał rezerwowy spółki i spółka wypłaci mu środki, pomijając przy tym pozostałych wspólników. Następuje zadysponowanie majątkiem spółki na rzecz tylko jednego wspólnika. Taka sytuacja nie może być traktowana jako przekazanie wspólnikowi kwot równoważnych z jego udziałem w zyskach, jakie pozostawiono w spółce. Taka operacja powinna być traktowana jako nieodpłatne świadczenie (przy braku oprocentowania) dla tego wspólnika lub pożyczka (przy oprocentowaniu przekazanych kwot).
Pożyczka dla wspólnika mogłaby być udzielona przez spółkę lub pozostałych wspólników. Następuje przeznaczenie kapitału rezerwowego na wypłatę dla wspólników – każdemu stosownie do jego udziałów w zyskach spółki. Spółka wypłaca należne środki wspólnikom (każdemu). Ale wspólnicy mogą zawrzeć między sobą umowy pożyczek z jednym z nich i wtedy na ich polecenie środki mogą być przekazane temu jednemu wspólnikowi jako pożyczka od nich. Przy przeznaczenia kapitału rezerwowego na wypłaty dla wszystkich wspólników – wspólnicy mogą zdecydować o tym, że jednemu z nich udzielona zostanie pożyczka z funduszy kapitału rezerwowego.
Wspólnik A z nagłą potrzebą finansową
Wspólnik A znalazł się w trudnej sytuacji finansowej i potrzebuje natychmiastowego zastrzyku gotówki. Wspólnicy, znając jego sytuację, postanowili zwołać nadzwyczajne zgromadzenie wspólników. W trakcie spotkania uzgodnili, że ze względu na pilną potrzebę, wypłacą wspólnikowi A część jego udziału w zyskach z kapitału rezerwowego, który wcześniej wypracował. Jednocześnie zawarli umowę, że w przyszłości wspólnik A zwróci wypłacone środki do kapitału rezerwowego, traktując tę wypłatę jako pożyczkę. Uchwała została zapisana w protokole i podpisana przez wszystkich wspólników.
Inwestycja w rozwój osobisty wspólnika B
Wspólnik B otrzymał propozycję uczestnictwa w prestiżowym kursie zagranicznym, który może przynieść korzyści całej spółce poprzez zdobycie nowych umiejętności i kontaktów biznesowych. Koszt kursu jest jednak wysoki, a B nie posiada aktualnie wystarczających środków. Po konsultacji z pozostałymi wspólnikami, zdecydowali, że spółka wypłaci B część zysku z kapitału rezerwowego. W zamian B zobowiązał się, że w ciągu dwóch lat zwróci te środki, zwiększając ponownie kapitał rezerwowy spółki. Wszystkie warunki umowy zostały szczegółowo opisane i zatwierdzone przez wspólników.
Wsparcie wspólnika C w zakupie sprzętu
Wspólnik C planuje zakup nowoczesnego sprzętu, który znacznie zwiększy efektywność jego pracy i przyczyni się do wzrostu zysków spółki. Ponieważ koszt sprzętu przekracza jego aktualne możliwości finansowe, wspólnicy zgodzili się, aby spółka wypłaciła mu z kapitału rezerwowego część zysku, który C wypracował w poprzednich latach. Zawarli porozumienie, że ta kwota zostanie zwrócona do spółki w formie pożyczki oprocentowanej na korzystnych warunkach. Wszystkie formalności związane z tą operacją zostały odpowiednio udokumentowane i zaakceptowane przez wszystkich wspólników.
Wypłata zysku z kapitału rezerwowego jednemu wspólnikowi spółki jawnej może być dopuszczalna, pod warunkiem że wszyscy wspólnicy wyrażą na to zgodę oraz operacja zostanie odpowiednio udokumentowana jako pożyczka. Takie działania wymagają starannego przestrzegania procedur korporacyjnych i prawnych, aby zapewnić zgodność z przepisami i ochronę interesów wszystkich wspólników.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz przygotowywanie pism prawnych, aby pomóc Ci w zarządzaniu sprawami spółki jawnej zgodnie z obowiązującymi przepisami. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać wsparcie dostosowane do Twoich potrzeb. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych - Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Adam Dąbrowski
Radca prawny.
Zapytaj prawnika
