Nieopłacone składki ZUS ze spółki z o.o. sprzed lat, czekać na przedawnienie czy działać?

Okres przedawnienia składek ZUS, wyjątki

Jeżeli chodzi o kwestie zapytania, to podstawą prawną do udzielenia odpowiedzi na nie jest ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej „usus”). Zgodnie z art. 24 ust. 4 tejże: Należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, z zastrzeżeniem ust. 5-6.

Natomiast jeżeli chodzi o wyjątki, to kształtują się one następująco: Nie ulegają przedawnieniu należności z tytułu składek zabezpieczone hipoteką lub zastawem, jednakże po upływie terminu przedawnienia należności te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu do wysokości zaległych składek i odsetek za zwłokę liczonych do dnia przedawnienia (ust. 5). W oparciu o ust. 5a: Bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu od dnia zawarcia umowy, o której mowa w art. 29 ust. 1a, do dnia terminu płatności odroczonej należności z tytułu składek lub ostatniej raty. Natomiast w oparciu o ust. 5b: Bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony od pierwszego dnia miesiąca, w którym nastąpiło rozpoczęcie potrąceń ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych wypłacanych przez Zakład lub podjęcie pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do ostatniego dnia miesiąca, w którym zakończono potrącenia, lub do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego.

Istotny jest ust. 5c, który stanowi, że: Bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego lub jego umorzeniu. Nadto jeżeli ogłoszenie upadłości, o którym mowa w ust. 5c, nastąpiło przed rozpoczęciem biegu terminu przedawnienia, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego. W oparciu o ust. 5d: Przedawnienie należności z tytułu składek wynikających z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej lub następcy prawnego następuje po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym decyzja została wydana. Idąc dalej, zgodnie z art. 5e: Bieg terminu przedawnienia zawiesza się, jeżeli wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia trwa do dnia, w którym decyzja innego organu stała się ostateczna lub orzeczenie sądu uprawomocniło się, nie dłużej jednak niż przez 2 lata. W oparciu o ust. 5f: Bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu od dnia wszczęcia przez Zakład postępowania w sprawie wydania decyzji ustalającej obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym, podstawę wymiaru składek lub obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna. Natomiast zgodnie z 5g: Bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu od dnia objęcia restrukturyzacją należności z tytułu składek, o których mowa w art. 160 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2309 oraz z 2023 r. poz. 1723 i 1860), do dnia zapłaty ostatniej raty w przypadku rozłożenia na raty lub do dnia zapłaty w przypadku odroczenia terminu płatności. Nadto zgodnie z ust. 6: Bieg terminu przedawnienia, o którym mowa w ust. 4, ulega zawieszeniu od dnia śmierci spadkodawcy do dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia, nie dłużej jednak niż do dnia, w którym upłynęły 2 lata od śmierci spadkodawcy.

Termin przedawnienia a zmiany w przepisach na przestrzeni lat

Termin przedawnienia, przewidziany w omawianym przepisie, ulegał przez lata zmianom. Początkowo wynosił 5 lat, następnie – 10 lat, by w końcu zostać skróconym do 5 lat. Dziesięcioletni okres przedawnienia obowiązywał od 1.01.2003 r. do 31.12.2011 r. Z uwagi na znaczny upływ czasu od wprowadzonych zmian, wystarczy wspomnieć, że do przedawnienia należności z tytułu składek, którego bieg rozpoczął się przed 1.01.2012 r., stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą, z tym że 5-letni bieg przedawnienia rozpoczyna się od 1.01.2012 r., co wynika z art. 27 ust. 1 ustawy z 16.09.2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz.U. Nr 232, poz. 1378). Jeśli jednak przedawnienie rozpoczęte przed 1.01.2012 r. nastąpiłoby zgodnie z przepisami dotychczasowymi wcześniej, przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu (art. 27 ust. 2 tej ustawy). Zatem w Pana sprawie, z uwagi na to, że należności dotyczą 2001 r. oraz 2002 r. – również mamy termin 5-letni.

Przedawnienie jest jedną z instytucji dawności, których elementem jest upływ czasu. W przypadku roszczeń majątkowych bądź powoduje ich wygaśnięcie, bądź uniemożliwia ich dochodzenie, jeżeli dłużnik podniesie zarzut przedawnienia. Na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych skutkiem upływu terminu przedawnienia jest wygaśnięcie zobowiązania. Należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne stają się wymagalne każdorazowo w dniach zaktualizowania się obowiązku samoobliczenia i opłacenia składek (wyrok SN z 19.01.2016 r., I UK 23/15, LEX nr 1999816).

Wniosek o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek ZUS

W Pana sytuacji nie można wyrokować, czy roszczenie już się przedawniło, albowiem nie ma od dłuższego czasu żadnej informacje ze strony ZUS. Aby się tego dowiedzieć, należałoby wystąpić do ZUS o zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek. W tym celu należy wypełnić formularz RWN oraz wysłać go pocztą lub poprzez portal PUE ZUS. Jeżeli otrzyma Pan odmowę wydania takiego zaświadczenia, to będzie oznaczało, że są jeszcze zaległości, które nie uległy przedawnieniu. Jeśli jednak nie wszczęto wobec Pana postępowania, to moim zdaniem jest duża szansa, że sprawa przedawniona.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887

2. Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców, Dz.U. 2011 nr 232 poz. 1378

3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2016 r., I UK 23/15, LEX nr 1999816

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.