Nabycie udziałów z spółce z.o.o. przez cudzoziemca

Stan faktyczny dotyczący spółek

Stan faktyczny, jaki wyłonił się z opisu oraz dodatkowych informacji:

• istnieje polska spółka z o.o.,
• większościowe udziały w polskiej spółce z o.o. (w wysokości 70%) są w posiadaniu spółki A z ZEA,
• w spółce A prezesem zarządu jest cudzoziemiec ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich,
• polska spółka kupuje towary od spółki A z ZEA i po takiej samej cenie sprzedaje je w Polsce,
• polska spółka otrzymuje od spółki A z tego tytułu umowne wynagrodzenie, w wysokości zależnej od ilości sprzedanego towaru,
• udziały w polskiej spółce zamierza nabyć cudzoziemiec – będący członkiem zarządu spółki z ZEA: A,
• polska spółka rozlicza się z podatku VAT i podatku dochodowego w Polsce,
• cudzoziemiec jest udziałowcem innej spółki – B,
• spółka B nie ma kontaktów handlowych (stałych lub incydentalnych) z polska spółka.

W takim stanie „cudzoziemiec” chce nabyć jako osoba fizyczna 70% udziałów w polskiej spółce z o.o. Należy mieć na uwadze, że stronami umowy nabycia będzie: jako zbywca spółka A oraz prezes spółki A. Dla zmiany wspólnika niezbędne jest zastosowanie zasad niewynikający z umowy polskiej spółki.

Zmiana wspólników w polskiej spółce

Dojdzie do zmiany wspólników w polskiej spółce:

• wspólnikiem zostanie w niej cudzoziemiec,
• cudzoziemiec będzie miał w niej 70% udziałów, w związku z czym ujawniony będzie w KRS jako posiadający co najmniej 10% udziałów.

Niewątpliwie w wyniku zmiany struktury udziałowców:

• cudzoziemiec będzie miał co najmniej 25% udziałów w kapitale zakładowym polskiej spółki,
• cudzoziemiec będzie miał co najmniej 25% głosów na zgromadzeniu wspólników polskiej spółki (w organie stanowiącym – uchwałodawczym),
• cudzoziemiec będzie miał co najmniej 25% udziałów w zyskach do podziału polskiej spółki.

Nadto, po zmianie wspólnika:

• cudzoziemiec będzie reprezentował spółkę A (z ZEA) w stosunkach gospodarczych z polską spółka,
• jako reprezentant spółki A będzie miał wpływ na wzajemne relacje spółki A oraz spółki polskiej,
• cudzoziemiec będzie miał wpływ na wybór zarządu spółki polskiej (według umowy spółki).

W przypadku spółek z o.o., gdy mowa jest o:

• podmiocie – oznacza to osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej oraz zagraniczny zakład;
• cenie transferowej – oznacza to rezultat finansowy warunków ustalonych lub narzuconych w wyniku istniejących powiązań, w tym cenę, wynagrodzenie, wynik finansowy lub wskaźnik finansowy;
• podmiotach powiązanych – oznacza to: a) podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub b) podmioty, na które wywiera znaczący wpływ: – ten sam inny podmiot lub – małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub c) spółkę niemającą osobowości prawnej i jej wspólników, lub d) podatnika i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej – spółkę kapitałową wchodzącą w jej skład i jej zagraniczny zakład;
• powiązaniach – oznacza to relacje, o których mowa w pkt 2, występujące pomiędzy podmiotami powiązanymi;
• transakcji kontrolowanej – oznacza to identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym, w tym przypisywanie dochodów do zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.

„Przez wywieranie znaczącego wpływu, rozumie się:

1) posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%:

a) udziałów w kapitale lub

b) praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub

c) udziałów lub praw do udziału w zyskach lub majątku lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub

2) faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub

3) pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia”.

Posiadanie pośrednio udziału lub prawa, oznacza sytuację, w której jeden podmiot posiada w drugim podmiocie udział lub prawo za pośrednictwem innego podmiotu lub większej liczby podmiotów, przy czym wielkość posiadanego pośrednio udziału lub prawa odpowiada:

• wielkości udziału albo prawa łączącego dowolne dwa podmioty spośród wszystkich podmiotów uwzględnianych przy ustalaniu posiadania pośrednio udziału lub prawa – w przypadku gdy wszystkie wielkości udziałów lub praw łączących te podmioty są równe;
• najniższej wielkości udziału lub prawa łączącego podmioty, pomiędzy którymi wielkość posiadanego pośrednio udziału lub prawa jest ustalana – w przypadku gdy wielkości udziałów lub praw łączących te podmioty są różne;
• sumie wielkości posiadanych pośrednio udziałów lub praw – w przypadku gdy podmioty, pomiędzy którymi wielkość posiadanego pośrednio udziału lub prawa jest ustalana, łączy więcej niż jeden posiadany pośrednio udział lub prawo.

Podmioty powiązane

Gdy pomiędzy podmiotami występują relacje, które nie są ustanawiane lub utrzymywane z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, w tym mające na celu manipulowanie strukturą właścicielską lub tworzenie cyrkularnych struktur właścicielskich, to podmioty, pomiędzy którymi występują takie relacje, uznaje się za podmioty powiązane.

W przepisach nie ma mowy o „firmach” powiązanych jedynie o podmiotach powiązanych, albowiem chodzi o osoby prawne, jednostki bez osobowości prawnej oraz osoby fizyczne. Zatem podmioty powiązane to:

• podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub
• podmioty, na które wywiera znaczący wpływ: ten sam inny podmiot lub- małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub
• spółki niemającą osobowości prawnej i jej wspólnicy, lub
• podatnik i jego zagraniczny zakład.

Znaczący wpływ to także faktyczna zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej.

W świetle przepisów:

1. cudzoziemiec to jeden podmiot,
2. spółka polska jako przedsiębiorca to kolejny podmiot.

Aby mówić o podmiotach powiązanych, należy zbadać, czy między tymi podmiotami (cudzoziemiec oraz polska spółka) zachodzą relacje występujące pomiędzy podmiotami, o których mowa w ustawach:

• czy jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na drugi podmiot,
• czy na dany podmiot znaczący wpływ wywiera małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot;
• czy jest to spółka niemającą osobowości prawnej i jej wspólnicy ( np; spółka cywilna, spółka jawna, spółka komandytowa); w takim przypadki spółka i jej wspólnicy są uznawania za podmioty powiązane; nie ma zastosowania w niniejszym przypadku,
• czy dany podmiot jako podatnik ma zagraniczny zakład; nie ma zastosowania w niniejszym przypadku,

Biorąc pod uwagę stan aktualny:

1. spółka A jako przedsiębiorca to jeden podmiot,
2. spółka polska jako przedsiębiorca to kolejny podmiot.

Zasadne jest uznanie, że są to podmioty powiązane. Wszak spółka A ma 70% udziałów w kapitale zakładowym polskiej spółki; 70% głosów w organie stanowiących, 70% udziałów lub praw do udziału w zyskach lub majątku lub ich ekspektatywy. W przedmiotowym przypadku zajdzie sytuacja, w jakiej spółka A jako jeden podmiot wywiera znacząc wpływ na inny podmiot (spółka polska).

Możliwe jest zidentyfikowanie na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym, w tym przypisywanie dochodów do zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.

Zwykły zakup przez spółkę polską oraz zbycie towaru po takiej samej cenie- może być uznane za takie właśnie działanie- przypisywanie dochodów do zagranicznej spółki, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.

Nie jest możliwe przypisywanie dochodów spółki polskiej do jej zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań lub przypisywanie dochodów spółki A (z ZEA) do jej zagranicznego zakładu. Polska spółka nie jest zakładem zagranicznym spółki A ani spółka A nie jest zakładem zagranicznym polskiej spółki.

Ceny transferowe przy transakcjach

Pojęcie cen transferowych funkcjonuje w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) oraz fizycznych ( IT).

Ceny transferowe mają zastosowanie przy transakcjach między określonymi podmiotami. Nie stosuje się ich przy jakiejkolwiek transakcji, a jedynie w transakcjach miedzy podmiotami powiązanymi w rozumieniu ustawy. Służy to prawidłowemu ustaleniu przychodów tych podmiotów oraz kontroli cen stosowanych w transakcjach między nimi. Dają możliwość kontrolowania, czy nie dochodzi do transferu zysków pomiędzy podmiotami powiązanymi.

Jak wskazano – cena transferowa to rezultat finansowy warunków ustalonych lub narzuconych w wyniku istniejących powiązań, w tym cenę, wynagrodzenie, wynik finansowy lub wskaźnik finansowy. Powiązania te muszą być takie. jak stanowi ustawa CIT oraz PIT.

Dokumentacja cen transferowych

Ceny transferowe pomiędzy podmiotami powiązanymi to ewentualna konieczność sporządzania dokumentacji lokalnej cen transferowych. W ustawy CIT:

„Art. 11k. 1. Podmioty powiązane są obowiązane do sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych za rok obrotowy w celu wykazania, że ceny transferowe zostały ustalone na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane”.

Taka dokumentacje trzeba sporządzić dla transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym, której wartość, pomniejszona o podatek od towarów i usług, przekracza w roku obrotowym następujące progi dokumentacyjne:

• 10 000 000 zł – w przypadku transakcji towarowej;
• 10 000 000 zł – w przypadku transakcji finansowej;
• 2 000 000 zł – w przypadku transakcji usługowej;
• 2 000 000 zł – w przypadku innej transakcji niż określona w pkt 1–3.

Przepisy podatkowe określają skutki dla podatników wykorzystujących powiązania do ustalenia (narzucenia) warunków różniących się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty.

Jeżeli w wyniku takich działań któryś z podatników nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby powiązanie nie istniało, organ podatkowy może określić dochody tej spółki oraz należny podatek bez uwzględnienia warunków wynikających z tego powiązania.

Dla spółki polskiej oznaczałoby to, że jeżeli np. cena, za którą powiązane przedsiębiorstwo zbywa spółce towar, byłaby znacząco wyższa od rynkowej, to urząd skarbowy mógłby oszacować koszty uzyskania oraz dochód spółki po cenach rynkowych. W praktyce oznaczałoby to wyłączenie z kosztów podatkowych nadwyżki płaconej ceny nad oszacowaną przez urząd skarbowy ceną rynkową.

Na podatnikach ciąży obowiązek przedłożenia dokumentacji w terminie 7 dni od dnia doręczenia żądania dokumentacji przez fiskusa. Z uwagi na to, że ustawodawca nie określił wyłączeń z obowiązku dokumentowania transakcji, to obowiązek taki spoczywa na wszystkich jej stronach. Dokumentację powinna prowadzić więc zarówno spółka, jak i powiązany przedsiębiorca.

Po zmianie wspólnika:

• spółka A nie będzie udziałowcem w polskiej spółce,
• spółka A nie będzie posiadała pośrednio udziałów w polskiej spółce, nie będzie miała prawa głosu na ZW ani prawa do zysków,
• spółka A nadal będzie sprzedawać towar do polskiej spółki,
• cudzoziemiec będzie prezesem spółki A,
• cudzoziemiec będzie większościowym udziałowcem polskiej spółki,
• sprzedawcą będzie nadal spółka A, a nie cudzoziemiec,
• nabywcą będzie nadal polska spółka, a nie cudzoziemiec,
• nie będzie dochodzić do transakcji pomiędzy cudzoziemcem a polską spółką,
• nie będzie dochodzić do transakcji pomiędzy cudzoziemcem a spółką A (z ZEA),
• będzie dochodzi do transakcji między polska spółką, w jakiej cudzoziemiec, będzie miał 70% udziałów, a spółką A (z ZEA), w której cudzoziemiec będzie prezesem zarządu.

W przedmiotowym przypadku zajdzie sytuacja ,w jakiej cudzoziemiec jako jeden podmiot wywierać będzie znacząc wpływ na inny podmiot (spółka polska), z uwagi na posiadanie w nim 70% udziałów w kapitale zakładowym polskiej spółki; 70% głosów w organie stanowiących, 70% udziałów lub praw do udziału w zyskach lub majątku lub ich ekspektatywy.

Powyższe oznacza, że cudzoziemiec oraz polska spółka będą wobec siebie podmiotami powiązanymi. A jednocześnie spółka A oraz polska spółka przestaną być podmiotami powiązanymi.

Od rodzaju transakcji oraz ich wartości zależny byłby obowiązek prowadzenia dokumentacji cen transferowych między spółką A oraz polską spółka w aktualnym stanie faktycznym. Po zmianie wspólnika nie będzie transakcji miedzy spółką A oraz polską spółką jako podmiotami powiązanymi – co eliminuje prowadzenie dokumentacji cen transferowych. Po zmianie wspólnika nie będzie transakcji między udziałowcem (cudzoziemcem) oraz polską spółką jako podmiotami powiązanymi – co eliminuje prowadzenie dokumentacji cen transferowych.

UWAGA! Rozporządzenie ministra finansów z dnia 28 marca 2019 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190000600/O/D20190600.pdf) – wskazuje, w jakich krajach oraz terytoriach stosowana w systemach podatkowych szkodliwa konkurencja podatkowa. Na liście nie ma ZEA. Co oznacza, że z tego powodu nie ma odrębnej podstawy prowadzenia dokumentacji cen transferowych.

Po zawiadomieniu polskiej spółki o zmianie wspólnika oraz przedłożeniu jej kopii umowy zarząd polskiej spółki zobowiązany będzie do:

• wprowadzenia zmian w księdze udziałów,
• sporządzenia nowej listy wspólników,
• zgłoszenia zmiany wspólników do KRS- wykreślenie spółki A oraz wpisanie cudzoziemca.

Relacje między spółkami

Spółka A jest obecnie według polskiego Kodeksu spółek handlowych (K.s.h.) spółką dominującą – albowiem dysponuje bezpośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników innej spółki kapitałowej (spółki zależnej).

Według K.s.h. spółka powiązana – to spółkę kapitałową, w której inna spółka handlowa albo spółdzielnia dysponuje bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 20% głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik lub użytkownik, albo na podstawie porozumień z innymi osobami lub która posiada bezpośrednio co najmniej 20% udziałów albo akcji w innej spółce kapitałowej.

Zniknie powiązanie kapitałowe między spółka A oraz polską spółka. Inaczej mówiąc ustanie stosunek zależności w rozumieniu K.s.h. Ale w to miejsce powstanie powiązanie osobowe. Większościowy wspólnik polskiej spółki będzie jednocześnie organem zarządzającym spółki A.

W związku z ustaniem stosunku dominacji: spółka A jako spółka dominująca ma obowiązek zawiadomić spółkę kapitałową zależną (polską) o ustaniu stosunku dominacji w terminie dwóch tygodni od dnia ustania tego stosunku. Tutaj byłaby to data zawiadomienia polskiej spółki o nabyciu/zbyciu udziałów z przedłożeniem dowodu nabycia/zbycia. Albowiem dopiero z tą chwila nabywca staje się wobec spółki której udziały nabywał jej wspólnikiem.

Takie powiązanie, pomimo spełnienia kryteriów podmiotów powiązanych, może być dla fiskusa podstawą do działania i oceny polskiej spółki. Zainteresowanie może budzić fakt, że cena zakupu jest taka sama jak cena zbytu towaru. Nie ma zysku ze sprzedaży. Wbrew pozorom polska spółka ma z tego tytułu profity w postaci umówionego wynagrodzenia.

Jak mniemam, umowy handlowe są dobrze sformułowane i pozwalają na takie działania polskiej spółki.

Ponieważ spółka A nie jest w Polsce czynnym podatnikiem VAT – polska spółka nie ma obowiązku dokonywania płatności na rachunek ujęty w wykazie podatników VAT.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.