• Data: 2023-08-04 • Autor: Adam Dąbrowski
Jestem w zarządzie spółki z o.o., która ma problemy finansowe, wyprzedajemy wszystko, aby popłacić i zakończyć wszystkie płatności. Generalnie zostanie nam tylko PFR do lipca (na który może uda nam się zebrać pieniądze ze sprzedaży sprzętu komputerowego, mebli itp.). Naszym problemem jest Pani, która pracowała u nas 6 miesięcy (nabyła wszystkich praw), potem poinformowała nas, że jest w ciąży, i poszła na chorobowe. Potem był macierzyński, po skończeniu poszła na wychowawczy w przerwie na urlop wypoczynkowy na parę dni nabywając praw do urlopu na dany rok itp. Nie możemy ani zawiesić spółki, ani zlikwidować? Bo to wiąże się z wypłatą dla niej pieniędzy (ponad 30 tys.), a nie jesteśmy się wstanie z nią porozumieć. Jak będzie wyglądała sytuacja, gdy zarząd przed jej powrotem złoży rezygnację? Co zrobić, gdy będzie się kontaktować, i co jej odpowiedzieć, gdy już nie będzie zarządu do kogo odsyłać? Kto będzie reprezentował spółkę? Jakie ona będzie miała prawa i do kogo roszczenie? Jaką będę miała odpowiedzialność z tego tytułu? Z kogo będą ściągnięte należności dla niej? Czy lepiej ogłosić upadłość i jakie będą następstwa, czy komornik będzie ze mnie ściągać zobowiązanie wobec niej?
Jak będzie wyglądała sytuacja, gdy zarząd przed powrotem pracownicy złoży rezygnacje?
W przypadku złożenia oświadczeń przez wszystkich członków zarządu o rezygnacji z pełnienia funkcji spółka nie będzie posiadała organu uprawnionego do jej reprezentacji. W takiej sytuacji zastosowanie będzie miał art. 42 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360), zgodnie z którym jeżeli osoba prawna nie może być reprezentowana lub prowadzić swoich spraw ze względu na brak organu albo brak w składzie organu uprawnionego do jej reprezentowania, sąd ustanawia dla niej kuratora. Kurator podlega nadzorowi sądu, który go ustanowił. Do czasu powołania albo uzupełnienia składu organu albo ustanowienia likwidatora kurator reprezentuje osobę prawną oraz prowadzi jej sprawy w granicach określonych w zaświadczeniu sądu. Jednym z obowiązków kuratora jest niezwłoczne podjęcie czynności zmierzających do powołania albo uzupełnienia składu organu osoby prawnej uprawnionego do jej reprezentowania, a w razie potrzeby do jej likwidacji. Celem powyższego kurator zwołuje nadzwyczajne walne zgromadzenie wspólników, które przedmiotem jest powołanie organu uprawnionego do działania w imieniu spółki.
Co ważne, jeżeli czynności podjęte przez kuratora nie doprowadziły do powołania lub uzupełnienia składu organu osoby prawnej uprawnionego do jej reprezentowania albo jej likwidacji, występuje on niezwłocznie z wnioskiem do sądu rejestrowego o rozwiązanie osoby prawnej. Nie narusza to uprawnień kuratora do wystąpienia z żądaniem rozwiązania osoby prawnej na podstawie odrębnych przepisów. Kurator jest ustanawiany na okres jednego roku, który w przypadkach szczególnie uzasadnionych może być przedłużony na czas oznaczony.
Sąd może ustanowić kuratora również na wniosek. Oznacza to pracownica może wystąpić do sądu rejestrowego z wnioskiem o ustanowienie kuratora celem wybrania nowego zarządu.
Co zrobić, gdy będzie się kontaktować, i co jej odpowiedzieć, gdy już nie będzie zarządu, do kogo odsyłać? Kto będzie reprezentował spółkę?
Jeżeli zostanie ustanowiony kurator spółki, to należy odesłać pracownicę do tego kuratora. Osobę wybraną na kuratora wpisuje się do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, tak że jej dane są widoczne po pobraniu ze strony internetowej aktualnego lub zupełnego odpisu KRS.
Jakie ona będzie miała prawa i do kogo roszczenie? Jaką będę miała odpowiedzialność z tego tytułu? Z kogo będą ściągnięte należności dla niej?
Zasadnicze znaczenie dla odpowiedzi na powyższe pytania ma art. 299 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, zgodnie z którym jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Powyższe oznacza, że pracownica może domagać się od wszystkich członków zarządu zapłaty lub też od dowolnie wybranego przez siebie członka zarządu. Ważne jest to, że członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody. Zatem gdyby doszło do takiej sytuacji, to wówczas odpowiada Pani za te zobowiązania całym swoim majątkiem, chyba że zachodzą okoliczności wyłączające odpowiedzialność, jak te wskazane wyżej.
Czy lepiej ogłosić upadłość i jakie będą następstwa, czy komornik będzie ze mnie ściągać zobowiązanie wobec niej?
Co do zasady, aby zakończyć sprawę pracownicy, najlepszym wyjściem z sytuacji jest ogłoszenie upadłości. W przypadku uwzględnienia wniosku powoływany jest syndyk, który reprezentuje spółkę we wszystkich sprawach, ustala zadłużenie, ustala wierzycieli, ustala majątek spółki, przygotowuje plan spłat zadłużeń, dokonuje planu podziału środków pomiędzy wierzycieli. Aby skutecznie złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości, muszą zaistnieć przesłanki określone w ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo. Zgodnie z art. 10 tej ustawy upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Również pojęcie niewypłacalności zdefiniowane jest w ustawie w art. 11, który stanowi, że dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Nadto domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Domniemywa się, że zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku, jeżeli zgodnie z bilansem jego zobowiązania, z wyłączeniem rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec jednostek powiązanych, przekraczają wartość jego aktywów, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.
Przed podjęciem decyzji w przedmiocie złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości należy zweryfikować, czy spółka posiada majątek niezbędny do zaspokojenia kosztów postępowania, w tym wynagrodzenia syndyka – przeważnie jest to koszt między 6000 a 10 000 zł. Zgodnie bowiem z art. 13 ust. 1 sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów. W takiej sytuacji co do zasady zostanie udowodniona okoliczność wskazująca na odpowiedzialność członków zarządu w trybie art. 299 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych.
Zatem co można zrobić w sytuacji:
Firma XYZ z o.o. popadła w trudności finansowe i rozpoczęła procedurę likwidacji. Jeden z pracowników, który od kilku miesięcy przebywał na urlopie macierzyńskim, zgłosił roszczenia wobec spółki o zaległe świadczenia. W trakcie likwidacji zarząd złożył rezygnację, a sąd ustanowił kuratora, który przejął obowiązki spółki, w tym reprezentowanie wobec pracowników. Dzięki temu pracownik miał możliwość dalszego dochodzenia swoich roszczeń.
W spółce ABC z o.o. jedna z pracownic poszła na urlop wychowawczy po zakończeniu macierzyńskiego. Spółka nie była w stanie wypłacić należnych świadczeń, a członkowie zarządu próbowali uniknąć odpowiedzialności, składając rezygnacje. Pracownica wniosła sprawę do sądu, który ustanowił kuratora. Roszczenia były ściągane od członków zarządu na podstawie art. 299 Kodeksu spółek handlowych, gdyż majątek spółki nie wystarczał na pokrycie zobowiązań.
Firma DEF z o.o. w trakcie likwidacji próbowała dogadać się z pracownicą na urlopie macierzyńskim, oferując spłatę należności w ratach. Gdy jednak porozumienie nie zostało osiągnięte, firma zdecydowała się ogłosić upadłość. Syndyk przejął sprawę, ustalając harmonogram spłat zobowiązań, w tym wynagrodzeń dla pracowników. Pomimo trudności, spółka mogła zakończyć swoje sprawy bez osobistej odpowiedzialności zarządu, dzięki formalnemu ogłoszeniu upadłości.
Podczas likwidacji spółki kluczowe jest odpowiednie zarządzanie roszczeniami pracowników, szczególnie tych przebywających na urlopach związanych z rodzicielstwem. Niezależnie od sytuacji finansowej spółki, zarząd może być odpowiedzialny za niezaspokojone zobowiązania, dlatego warto rozważyć ogłoszenie upadłości, by uniknąć osobistej odpowiedzialności. Ustanowienie kuratora lub syndyka może pomóc w uporządkowaniu spraw i zapewnieniu pracownikom ochrony ich praw.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz sporządzanie pism prawnych, pomagając w rozwiązywaniu problemów związanych z likwidacją spółek, roszczeniami pracowniczymi oraz odpowiedzialnością członków zarządu. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać szybkie i skuteczne wsparcie prawne bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych - Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Adam Dąbrowski
Radca prawny.
Zapytaj prawnika
