• Data: 2024-11-02 • Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Jestem w zarządzie spółki, w której oprócz mnie jest prezes i kolejny członek. Prezes ma 40% udziałów, a 60% spółka, której my, członkowie zarządu, jesteśmy właścicielami. Niestety prezes zdecydował, że już nie chce prowadzić działalności, i wyjechał. Jak możemy zawieść spółkę, pozbyć się jej, gdy nie ma kontaktu z prezesem? Próbowałem zawiesić działalność przez portal PRS, ale dostałem odpowiedź, że muszą podpisać się pod ustawą wszyscy członkowie zarządu. Co robić?
By zawiesić spółkę z o.o., potrzebna jest uchwała zarządu o zawieszeniu spółki oraz oświadczenie zarządu o tym, że spółka nie zatrudnia pracowników. Wniosek o zawieszenie podpisać musi zarząd spółki (cały). Skoro nie ma szans na kontakt z prezesem, nie ma co liczyć na zawieszenie.
Można jednak rozważyć „zamknięcie” (fachowo: likwidację) spółki. Tutaj bowiem może tego dokonać sąd na wniosek wspólnika/wspólników.
Oczywiście podstawowy sposób likwidacji sp. z o.o. to podjęcie w tym zakresie uchwały przez jej wspólników. Uchwała o likwidacji spółki musi zapaść większością 2/3 głosów, co wynika z art. 246 § 1 Kodeksu spółek handlowych („Uchwały dotyczące zmiany umowy spółki, rozwiązania spółki lub zbycia przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części zapadają większością dwóch trzecich głosów. Uchwała dotycząca istotnej zmiany przedmiotu działalności spółki wymaga większości trzech czwartych głosów. Umowa spółki może ustanowić surowsze warunki powzięcia tych uchwał”) i musi ją zaprotokołować notariusz.
Jeśli bez prezesa (60%-udziałowca) osiągnięcie ww. większości nie jest możliwe, można podjąć próbę skorzystanie z procedury opisanej w art. 271 pkt 1 Kodeksu. Ten zaś stanowi: ,„poza przypadkami, o których mowa w art. 21, sąd może wyrokiem orzec rozwiązanie spółki: 1) na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki”.
Owa niemożliwość osiągnięcia celu spółki powinna mieć charakter trwały i nieprzemijający, zaś przyczyna musi być obiektywna. Da przykładu SN w wyroku z dnia 16 kwietnia 2019 r., sygn. akt II CSK 66/18, uznał, że nawet znaczący i długotrwały konflikt między wspólnikami nie przesądza o niemożliwości osiągnięcia celu spółki i nie uzasadnia żądania wspólnika rozwiązania spółki. Zdaniem sądu owa niemożliwość musi dotyczyć wszelkiej przewidzianej w umowie spółki działalności, dla prowadzenia której spółka została powołana, musi mieć trwały i obiektywny charakter. Z koeli przesłanka ważnych powodów nie jest zdefiniowana, czyli jest to pojęcie otwarte, a więc chodzi np. o niemożność dokonania wyboru władz spółki, trwałe konflikty między członkami zarządu albo notoryczne wykorzystywanie pozycji wspólnika większościowego.
Jak wskazał SA w Białymstoku w wyroku z 22.12.2021 r., sygn. akt I Aga 79/21: „Nie wyklucza się, że niemożność osiągnięcia celu spółki może też zachodzić subiektywnie, jeżeli jest wywołana stosunkami spółki, zwłaszcza konfliktem między zwalczającymi się wspólnikami posiadającymi taką samą ilość udziałów, który uniemożliwia podjęcie uchwał, np. w sprawie pokrycia strat czy wyboru organu spółki, a w konsekwencji uniemożliwia właściwe działanie spółki i osiągnięcie umówionego celu spółki. Celem spółki w rozumieniu art. 271 k.s.h. jest umówiony przedmiot jej działalności, zaś niemożność osiągnięcia takiego celu wystąpi wówczas, gdy nie można zrealizować żadnego z kierunków działalności w umowie określonych. Stanowiąca przyczynę rozwiązania spółki niemożność osiągnięcia celu zachodzi ponadto jedynie wtedy, gdy ma ona charakter trwały, a więc można uznać, iż zaistniały stan rzeczy nie ustąpi w przewidywalnym czasie”.
Podobnie SA w Warszawie w wyroku z 2 marca 2017 r., sygn. akt I ACa 2398/15: „Samo istnienie konfliktu między wspólnikami nie wyczerpuje przesłanek przewidzianych w art. 271 pkt 1 k.s.h. uzasadniających rozwiązanie spółki. Zachodzą one dopiero wówczas, gdy istniejący konflikt w istotny i trwały sposób wpływa na funkcjonowanie spółki, stosunki spółki bądź uprawnienia wspólników. Niemożność osiągnięcia celu spółki, uzasadniająca jej rozwiązanie przez sąd, może być spowodowana konfliktem istniejącym między wspólnikami, gdy wskutek tarć między dwiema grupami wspólników o zrównoważonej liczbie głosów nie jest możliwe podejmowanie uchwał, co utrudnia prawidłowe funkcjonowanie spółki. Nie sposób przyjąć, że uzasadnieniem rozwiązania spółki, wbrew jednoznacznie wyrażanej woli trzech spośród czterech wspólników, miałoby być istnienie utrwalonego konfliktu pomiędzy jednym ze wspólników a pozostałymi wspólnikami na tle odmiennych wizji prowadzenia spraw spółki i strategii jej działalności”.
Pozew o rozwiązanie spółki wnosi się do sądu okręgowego, wydziału gospodarczego właściwego ze względu na siedzibę spółki. Opłata sądowa od pozwu jest stała i wynosi 5000 zł., co wynika z art. 29 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Powództwo wnosi wspólnik, a pozwaną jest spółka. Pozew trzeba dobrze uzasadnić.
W razie uprawomocnienia się wyroku uwzględniającego powództwo spółka nie utraci z miejsca bytu prawnego, lecz dojdzie do otwarcia likwidacji, a likwidatorzy dopiero po zakończeniu czynności likwidacyjnych składają wniosek o wykreślenie spółki z KRS.
Prezes, który wyjechał za granicę
W spółce z o.o. prezes pełniący kluczową funkcję postanowił na stałe przenieść się do innego kraju bez wcześniejszego powiadomienia pozostałych członków zarządu. Pozostali członkowie wielokrotnie próbowali nawiązać kontakt za pomocą e-maili, telefonów i listów poleconych, jednak nie uzyskali żadnej odpowiedzi. Sytuacja ta sparaliżowała możliwość podejmowania decyzji operacyjnych oraz zawieszenia działalności, co doprowadziło wspólników do wniosku, że jedynym rozwiązaniem jest skierowanie sprawy do sądu w celu rozwiązania spółki.
Prezes, który nie chce współpracować
W innej spółce prezes zaczął wykazywać brak zainteresowania dalszym prowadzeniem działalności, nie pojawiał się na spotkaniach zarządu i nie odpowiadał na pisma ani wezwania. Pozostałym wspólnikom nie udało się uzyskać jego zgody na zawieszenie działalności spółki ani podjęcie innych decyzji formalnych. Po konsultacji z prawnikiem wspólnicy postanowili złożyć wniosek do sądu o rozwiązanie spółki, powołując się na brak możliwości osiągnięcia jej celów z powodu trwałej niedostępności prezesa.
Konflikt między prezesem a wspólnikami
W spółce z o.o. doszło do eskalacji konfliktu między prezesem a pozostałymi członkami zarządu. Prezes, posiadający znaczną część udziałów, blokował wszelkie inicjatywy i odmówił podpisania niezbędnych dokumentów związanych z zawieszeniem działalności spółki. Pomimo prób mediacji i negocjacji prezes nadal odmawiał współpracy, co uniemożliwiło funkcjonowanie spółki. W takiej sytuacji wspólnicy, nie widząc innej drogi, zdecydowali się na wniesienie pozwu do sądu o rozwiązanie spółki na podstawie art. 271 KSH.
Gdy w spółce z o.o. pojawia się problem braku kontaktu z prezesem, co uniemożliwia podejmowanie kluczowych decyzji, wspólnicy mogą stanąć przed koniecznością likwidacji spółki. W takiej sytuacji przepisy Kodeksu spółek handlowych przewidują możliwość skierowania sprawy do sądu, który może rozwiązać spółkę na żądanie wspólników, jeśli osiągnięcie jej celu stało się niemożliwe z powodu trwałych przeszkód. Aby uzyskać pomoc w rozwiązaniu podobnych problemów, opisz swoją sytuację w formularzu pod artykułem.
Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem, a nasi prawnicy przygotują dla Ciebie spersonalizowaną poradę prawną lub niezbędne pismo. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych - Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2019 r., sygn. akt II CSK 66/18
3. Wyrok Sądu A pelacyjnego w Białymstoku z dnia 22 grudnia 2021 r., sygn. akt I Aga 79/21
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Zapytaj prawnika
