Jak założyć spółkę cywilną i czym ona jest?

Spółka cywilna - co to takiego?

Spółka cywilna nie jest żadną ze spółek prawa handlowego, o których mowa w Kodeksie spółek handlowych. Regulacja dotycząca spółki cywilnej została zawarta w kodeksie cywilnym, w rozdziale dotyczącym zobowiązań.

Zgodnie z jego postanowieniami, spółka cywilna jest umową zawartą pomiędzy co najmniej dwoma podmiotami, w której podmioty te - wspólnicy spółki cywilnej - zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.

Tym samym, spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej. W związku z tym nie może ona występować jako samodzielny podmiot praw i obowiązków, a tym samym na własny rachunek zawierać różnorakich umów, czy też zaciągać zobowiązań. Zobowiązania spółki cywilnej są w istocie zobowiązaniami jej wszystkich wspólników, którzy ponoszą za nie odpowiedzialność majątkiem wspólnym oraz całym swoim zgromadzonym majątkiem, także prywatnym.

Wspólny cel gospodarczy

Przepisy kodeksu cywilnego wskazują, że umowę spółki cywilnej zawierają osoby, które na jej podstawie zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. W związku z tym, przed zawarciem umowy przyszli wspólnicy spółki muszą dojść do porozumienia co w danej sytuacji będzie łączącym ich celem gospodarczym zawarcia umowy.

Jednocześnie wskazać należy, że przepisy w żaden sposób nie definiują jak należy rozumieć wskazane pojęcie. Co prawda, zazwyczaj umowę spółki cywilnej zawierają osoby mające na celu wspólne prowadzenie działalności gospodarczej, w celu uzyskiwania korzyści majątkowych. Jednakże, osiągnięcie wspólnego celu gospodarczego, nie musi oznaczać jedynie chęci osiągnięcia zysków finansowych przez wspólników spółki cywilnej.

Wspólnym celem gospodarczym wspólników spółki może być na przykład rozbudowa infrastruktury, która będzie służyła odrębnie działalności gospodarczej prowadzonej osobno przez każdego wspólników. Może to być na przykład budowa drogi dojazdowej do nieruchomości każdego ze wspólników, na których zamierzają prowadzić działalność gospodarczą, czy też rozbudowa sieci wodociągowej.

Kto może zostać wspólnikami spółki cywilnej?

Jak każda umowa, umowa spółki cywilnej powinna zostać zawarta przez co najmniej dwa podmioty. Jednocześnie, przepisy Kodeksu cywilnego nie zawierają żadnych ograniczeń związanych z tym, kim może być wspólnik spółki cywilnej.

Tym samym, wspólnikiem spółki cywilnej mogą zostać:

1. osoby fizyczne;
2. osoby prawne - czyli na przykład spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne;
3. jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej - a zatem przykładowo spółki jawne, spółki komandytowe.

Warto wspomnieć, w odniesieniu do osób fizycznych, że ustawa nie wymaga aby posiadały one do zawarcia umowy spółki cywilnej pełną zdolność do czynności prawnych. Wobec tego umowa spółki cywilnej będzie mogła zostać zawarta na przykład przez osoby niepełnoletnie. W takim jednak wypadku należy zadbać o ich właściwą reprezentację oraz o wyrażenie zgody na zawarcie umowy przez sąd opiekuńczy.

Forma umowy spółki

Zgodnie z obowiązującymi przepisami umowa spółki cywilnej powinna być stwierdzona pismem. Równocześnie, w razie niezachowania wskazanej formy, nie spowoduje to jej nieważności. Bowiem, zgodnie z postanowieniami kodeksu cywilnego, pisemna forma umowy spółki cywilnej została zastrzeżona jedynie dla celów dowodowych.

Jednocześnie wskazać należy, że w sytuacji gdy wkładem wspólnika do spółki jest rzecz lub prawo, co do przeniesienia, którego wymagane jest zachowanie formy szczególnej, wniesienia wkładu do spółki musi być dokonane właśnie w takiej formie.

W praktyce zadbaj jednak o sporządzenie umowy spółki cywilnej co najmniej w formie pisemnej. Egzemplarz umowy będzie Ci bowiem potrzeby do uzyskania numeru REGON oraz NIP przez Twoją spółkę cywilną.

Co więcej, w sytuacji gdy choć jeden ze wspólników spółki cywilnej jest podmiotem podlegającym wpisowi w Krajowym Rejestrze Sądowym, egzemplarz umowy spółki powinien również zostać załączony do wniosku składanego do rejestru, mającego na celu uwidocznić prowadzenie działalności gospodarczej przez daną spółkę handlową w oparciu o umowę spółki cywilnej.

Co powinna zawierać umowa spółki cywilnej?

Jak już wskazaliśmy, jednym z koniecznych elementów umowy spółki cywilnej jest określenie wspólnego celu gospodarczego, dla którego wspólnicy decydują się na zawarcie umowy spółki cywilnej.

Oprócz wskazania tej kwestii w umowie spółki, ważne również jest określenie obowiązków wspólników, do których będą zobowiązani w związku z uczestnictwem w spółce cywilnej. Jednym z takich obowiązków będzie obowiązek wniesienia wkładów.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, wkład wspólnika określony w umowie spółki cywilnej, może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw, jak również na świadczeniu usług na rzecz spółki.

Zatem wspólnik będzie mógł wnieść do spółki tytułem wkładu zarówno nieruchomości, jak i pojazdy, maszyny czy też jego wkładem będzie na przykład świadczenie usług księgowych czy też prawnych.

Co więcej, zgodnie z obowiązującymi przepisami, każdy ze wspólników tworzących spółkę cywilną jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu.

Jednakże, kwestia ta może zostać odmiennie uregulowana przez wspólników spółki. W związku z tym, przemyśl czy w Twojej konkretnej sytuacji nie sprawdzi się odejście od reguły zaproponowanej przez ustawodawcę.

Rejestracja spółki cywilnej

Jak już wskazaliśmy spółka cywilna nie stanowi żadnej ze spółek prawa handlowego, a co za tym idzie, nie jest samodzielnym podmiotem prawa. Co więcej, nie jest ona przy tym również przedsiębiorcą. Przedsiębiorcami są z kolei jej wspólnicy w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Tym samym, spółka cywilna nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, jak również do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Wpisowi do poszczególnych rejestrów podlegają jednak poszczególni wspólnicy spółki cywilnej. Osoby fizyczne powinny zostać wpisane do CEIDG, natomiast spółki prawa handlowego, decydujące się na zawarcie umowy spółki cywilnej, do rejestru przedsiębiorców KRS.

W poszczególnych rejestrach uwidoczniona powinna zostać także informacja o prowadzeniu działalności gospodarczej z innymi podmiotami na podstawie umowy spółki cywilnej.

NIP i REGON spółki cywilnej

Chociaż spółka cywilna nie jest odrębnym podmiotem praw i obowiązków, na gruncie przepisów podatkowych jest ona podatnikiem w zakresie niektórych podatków, w związku z czym może zostać jej nadany NIP, a także numer REGON. Tym samym spółka cywilna podlega rejestracji w Głównym Urzędzie Statystycznym oraz w Urzędzie Skarbowym.

Jednakże, w przypadku spółki cywilnej, aby uzyskać wskazane numery, konieczne jest samodzielne wystąpienie z wnioskami do Głównego Urzędu Statystycznego oraz do Naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego ze względu na miejsce siedziby spółki cywilnej.

REGON powinien zostać nadany Twojej spółce cywilnej jeszcze w tym samym dniu, w którym złożyłeś wniosek (najpóźniej kolejnego dnia roboczego). Sprawa przed Urzędem Skarbowym potrawa nieco dłużej, jednak NIP powinien zostać nadany nie później niż w ciągu 3 dni roboczych od dnia złożenia wniosku.

Do każdego z wniosków powinieneś dołączyć kopię umowy spółki, a do wniosku o nadanie NIP także dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu, który stanowi adres prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie umowy spółki cywilnej. Dokumentem tym może być przykładowo akt notarialny potwierdzający zakup danej nieruchomości, bądź umowa najmu lub użyczenia.

Podatek od czynności cywilnoprawnych

Niezwykle ważnym elementem związanym z zawarcie umowy spółki cywilnej, jest opodatkowanie wskazanej czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnej (PCC). Stawka podatku, w odniesieniu do spółki cywilnej wynosi 0,5% podstawy opodatkowania, która stanowi wartość wkładów określonych wspólników.

Z kolei podatnikami podatku PCC są sami wspólnicy spółki cywilnej. Jednakże w sytuacji gdyby wspólnicy zdecydowali się zawrzeć umowę spółki cywilnej w formie aktu notarialnego, płatnikiem podatku będzie notariusz, przed którym doszło do zawarcia umowy.

Oferta Kancelarii

Wiesz już jak założyć spółkę cywilną, jednak potrzebujesz pomocy przy sporządzeniu umowy spółki cywilnej? A może zastanawiasz się, ile kosztuje założenie spółki cywilnej?

Zapraszamy do zapoznania się z ofertą Kancelarii w tym zakresie oraz z naszą ofertą usług świadczonych online na naszej Platformie Obsługi Prawnej i Podatkowej Online.