• Autor: Marcin Sądej
Posiadam spółkę w Estonii. W Polsce posiadam ułamek umowy o dzieło. Jak poprawnie wytransferować środki ze spółki na moje konto (polskie)? Wiem, mamy dwie metody: dywidenda oraz pensja. Prosiłbym o wytłumaczenie, jak to technicznie wykonać. Jakie dokumenty, komu ile procent podatku itp. Co do mojego miejsca zamieszkania: Polska. Nie obejmują mnie żadne zasady typu pół roku roku poza krajem.
Jak słusznie Pan zauważył, z tytułu bycia udziałowcem z zagranicznej spółce można otrzymywać dywidendę. Można również otrzymywać wynagrodzenie w postaci pensji z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu w ramach umowy o pracę (wprawdzie nie doprecyzował Pan, czy o taką podstawę wypłaty pensji chodzi, ale zakładam, że skoro spółka należy do Pana, to tak właśnie jest). Przeanalizujemy oba przypadki.
W pierwszej kolejności należy ustalić rezydencję podatkową. Jak sam Pan wskazał, mieszka Pan na terenie Polski, co pozwala uznać Pana za polskiego rezydenta podlegającego nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Jak stanowi art. 3 ust. 1 ustawy PIT, „osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy)”.
Trzeba jednak pamiętać, że zgodnie z art. 4a ustawy PIT „przepisy polskie stosuje się z uwzględnieniem postanowień zawartych umów międzynarodowych”. Dlatego też w opisanym przez Pana przypadku sięgnąć należy do treści Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Estońską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzona w Tallinie dnia 9 maja 1994 r.
W myśl art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy PIT od uzyskanych dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Zgodnie z art. 10 ust. 1 umowy „dywidendy, wypłacane przez spółkę mającą siedzibę w Estonii osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce, mogą być opodatkowane w Polsce”.
W dalszej kolejności należy podkreślić, że zgodnie z art. 10 ust. 2 lit. b) umowy „dywidendy te mogą być opodatkowane także w Estonii, w którym spółka wypłacająca dywidendy ma swoją siedzibę, ale gdy odbiorca dywidend jest ich właścicielem, to podatek ten nie może przekraczać 15 procent kwoty dywidend brutto”. W świetle tego przepisy dywidenda może być opodatkowana zarówno w Państwie rezydencji odbiorcy, jak i w Państwie źródła dywidendy. Oznacza to, że dywidenda wypłacona Panu z estońskiej spółki może być opodatkowana zarówno w Estonii, jak i w Polsce.
Art. 30a ust. 2 ustawy podaje, że przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.
W konsekwencji dywidenda podlega opodatkowaniu w Polsce według stawki 19% oraz w Estonii według stawki 15% jednakże wyłącznie, jeżeli przedstawi Pan w Estonii polski certyfikat rezydencji (chyba że przepisy estońskiej w ogóle zwalniają taką dywidendę od podatku, ale tę kwestię trzeba analizować na gruncie prawa estońskiego).
Nie oznacza to jednak, że zapłaci Pan podwójny podatek od tej samej dywidendy, bowiem zarówno umowa międzynarodowa, jak i polska ustawa przewidują metodę unikania podwójnego opodatkowania.
Jak bowiem stanowi art. 24 ust. 1 lit. b) umowy, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga część dochodu, który zgodnie z postanowieniami artykułów 10, 11 i 12 może być opodatkowany w Estonii, to Polska zezwoli na odliczenie od podatku dochodowego tej osoby kwoty równej podatkowi dochodowemu zapłaconemu w Estonii. Jednakże takie potrącenie nie może przekroczyć tej części podatku, która została obliczona przed dokonaniem odliczenia i która odpowiada tej części dochodu, która została osiągnięta w Estonii.
Podobny zapis znajduje się w art. 30a ust. 9 ustawy PIT. Przepis stanowi, że podatnicy mający polską rezydencję podatkową, uzyskujący poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przychody (dochody) z dywidendy, od zryczałtowanego podatku obliczonego zgodnie ze stawką 19%, odliczają kwotę równą podatkowi zapłaconemu za granicą, jednakże odliczenie to nie może przekroczyć kwoty podatku obliczonego od tych przychodów (dochodów) przy zastosowaniu stawki 19%
W rezultacie dywidenda otrzymana z Estonii podlega opodatkowaniu zarówno w Polsce, jak i w Estonii. Jednakże od polskiego podatku może Pan odjąć podatek, który zapłacił Pan w Estonii. Rozliczenie podatkowe spoczywa w całości na odbiorcy dywidendy, tzn. na Panu. Jest Pan zobowiązany do złożenia formularza PIT-38 w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku otrzymania dywidendy i wykazania w tym zeznaniu zarówno podatku obliczonego w Polsce, jak i podatku zapłaconego w Estonii (odpowiednio poz. 35 i 36 zeznania PIT-38). W tym zakresie spółka estońska nie ma żadnych obowiązków na gruncie prawa polskiego.
Na marginesie dodam, że zgodnie z art. 11a ust. 1 i ust. 3 ustawy PIT przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (a więc będzie to kurs z dnia poprzedzającego dzień otrzymania dywidendy na rachunek bankowy), natomiast kwotę podatku wyrażoną w walucie obcej przelicza się na złote według kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zapłaty podatku.
Drugą możliwością jest uzyskanie pensji z tytułu zawartej umowy o pracę z estońską spółką. W tym zakresie sięgnąć należy do treści art. 15 umowy, który wskazuje, że pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce otrzymuje z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce, chyba że praca wykonywana jest w Estonii.
Z przedstawionego przez Pana opisu sprawy wynika, że mieszka Pan w Polsce i nie wykonuje żadnej pracy w Estonii, co powoduje, że dochód ze stosunku pracy wypłacony przez estońską spółkę podlega w całości opodatkowaniu w Polsce. Okolicznością bez znaczenia jest w tej sytuacji fakt, że wynagrodzenie pochodzi z zagranicznych źródeł, tzn. od pracodawcy działającego w innym państwie. Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach potwierdzają, że powyższa okoliczność nie jest istotna dla zastosowania obowiązującej w tym przypadku zasady, czyli opodatkowania dochodów z pracy najemnej tylko w państwie miejsca zamieszkania podatnika (pismo Ministerstwa Finansów z dnia 2 kwietnia 2004 r., DD4-033-01786/ZKK/06/1043).
Warto mieć na uwadze, że zgodnie z art. 44 ust. 1a ustawy PIT podatnicy osiągający dochody bez pośrednictwa płatników ze stosunku pracy z zagranicy są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy. W rezultacie również w tym przypadku obowiązek prawidłowego rozliczenia podatku spoczywa wyłącznie na pracowniku. Należy wpłacać miesięczne zaliczki na podatek do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu otrzymania wynagrodzenia (przy wpłacie zaliczek nie trzeba składać żadnego zeznania do US), a następnie po zakończeniu roku w terminie do 30 kwietnia złożyć zeznanie PIT-36. Dochód ten należy zsumować z dochodami z polskiej umowy o dzieło.
Zasady przeliczenia wynagrodzenia w walucie obcej są takie same jak powyżej czyli kurs z dnia poprzedzającego dzień otrzymania pensji na konto. Z uwagi na fakt, że dochód z pracy najemnej wykonywanej w Polsce podlega opodatkowaniu wyłącznie w Polsce, nie znajdzie zastosowania żadna metoda unikania podwójnego opodatkowania, gdyż tego podwójnego opodatkowania po prostu nie ma.
Nie znam wszystkich okoliczności sprawy, jednakże z ostrożności chciałbym na zakończenie zwrócić Pana uwagę na sytuację w której polscy podatnicy prowadzący działalność gospodarczą w Polsce i osiągający dochody z terytorium Polski rejestrują swoje firmy na terytorium obcego państwa, pomimo że faktycznie nie wykonują tam żadnej działalności.
Problemem zajęło się również Ministerstwo Finansów, które w dniu 12.06.2017 r. wydało ostrzeżenie nr 003/2017 w sprawie optymalizacji podatkowej z wykorzystaniem firm zagranicznych. W piśmie tym Ministerstwo Finansów ostrzega przed stosowaniem schematów agresywnej optymalizacji podatkowej polegających na nadużywaniu podmiotów formalnie zarejestrowanych za granicą w sytuacji, gdy są one faktycznie polskimi podatnikami i są zarządzane z terytorium Polski.
Ministerstwo Finansów wskazuje, że jeżeli przedsiębiorca formalnie zarejestrowany za granicą w rzeczywistości posiada siedzibę w Polsce, to zgodnie z przepisami podatkowymi podlega on opodatkowaniu od całości jej dochodów w Polsce, i to niezależnie od tego, w jakim kraju zostały one uzyskane. Przedstawione powyżej schematy optymalizacji podatkowych są więc w świetle przepisów nieskuteczne i mogą skutkować powstaniem zaległości podatkowych w Polsce.
Cytowane ostrzeżenie dotyczy w głównej mierze podatników podatku dochodowego od osób prawnych. Trzeba zaznaczyć, że zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy CIT jeżeli osoby prawne mają siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, podlegają obowiązkowi podatkowemu od wszystkich swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy).
Co istotne, wystarczające jest spełnienie tylko jednego powyższych warunków. W konsekwencji jeżeli spółka formalnie zarejestrowana jest za granicą, natomiast w rzeczywistości posiada zarząd w Polsce, to i tak podlega w Polsce opodatkowaniu od całości jej dochodów, niezależnie od tego, w jakim kraju zostały one uzyskane.
W rozumieniu organów podatkowych nie jest zatem kluczowe formalne zarejestrowanie działalności za granicą. Mówiąc wprost, nie jest istotne, gdzie firma ma siedzibę „na papierze”. Najważniejsze jest ustalenie, gdzie wykonywane są czynności zarządcze oraz gdzie podejmowane są kluczowe decyzje gospodarcze dotyczące funkcjonowania spółki. Ministerstwo Finansów wymienia w swoim komunikacie szczególne okoliczności, których wystąpienie może świadczyć o braku miejsca zarządu spółki zagranicznej w państwie jej formalnej siedziby. Przykładowo:
Poniżej link do całości:
https://www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/wiadomosci/komunikaty/-/asset_publisher/6Wwm/content/ostrzezenie-mf-przed-optymalizacja-podatkowa-z-wykorzystaniem-spolek-zagranicznych-z-uwagi-na-przepisy-dotyczace-tzw-miejsca-zarzadu
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami rachunkowymi. Na co dzień zajmuje się obsługą prawną spółek handlowych. Publikuje artykuły o tematyce podatkowej. Udziela porad z zakresu prawa podatkowego, handlowego oraz cywilnego.
Zapytaj prawnika
