• Autor: Michał Kowalski
Przystąpiłem do spółki komandytowej z określoną kwotą. Zysk od tej spółki to 10% zainwestowanej sumy w skali roku. Jak należy go rozliczyć? Z tego co wiem, komplementariusz zgłasza komandytariusza do urzędu skarbowego (NIP-D) i trzeba obliczyć miesięczne składki i je odprowadzać do urzędu skarbowego. Oprócz tego oczywiście ubezpieczenie zdrowotne co miesiąc. Zysk jest rozliczany po zakończeniu roku obrotowego, w styczniu. Proszę o szczegółowe objaśnienia!
Spółka komandytowa nie jest osobą prawną i w związku z tym w zakresie podatku dochodowego nie podlega podatkowi dochodowemu od osób prawnych. Podatnikami podatku dochodowego są jej wspólnicy. W przedmiotowej sprawie jest m.in. Pan jako wspólnik.
Według ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników:
„Art. 2. 1. Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu.
2. Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty niż wymienione w ust. 1, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, oraz płatnicy podatków.”
„Art. 5. (…) 3. Zgłoszenie identyfikacyjne podatników niebędących osobami fizycznymi zawiera: pełną i skróconą nazwę (firmę), formę organizacyjno-prawną, adres siedziby, numer identyfikacyjny REGON, organ rejestrowy lub ewidencyjny i numer nadany przez ten organ, wykaz rachunków bankowych, adresy miejsc prowadzenia działalności, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych, a ponadto: (...)
2) w przypadku spółek cywilnych, osobowych spółek handlowych i podmiotów podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców na zasadach określonych dla spółek osobowych – dane dotyczące wspólników, w tym również identyfikator podatkowy poszczególnych wspólników; (…).
Stosownie do ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych:
„Art. 6. 1. Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są: (…)
5) osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi; (…).”
Art. 8. (…) 6. Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się:
1) osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych; (…)
4) wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej; (…).”
NIP-D to informacja o wspólnikach lub o spółkach tworzących podatkową grupę kapitałową. Stanowi on załącznik do formularza NIP-2 i składa go m.in. spółka komandytowa w celu zgłoszenia wszystkich wspólników.
Celem tym nie jest niezgłoszenie wspólnika jako podatnika w podatku dochodowym od osób fizycznych.
Spółkę komandytową reprezentuje co prawda komplementariusz, ale komplementariusz i spółka komandytowa są odrębnymi podmiotami. Oznacza to, że nie jest możliwe posługiwanie się przez spółkę komandytową numerem NIP jej komplementariusza (nawet jeżeli też jest nim spółka prawa handlowego).
Tak samo komandytariusz i spółka komandytowa są odrębnymi podmiotami. Oznacza to, że nie jest możliwe posługiwanie się przez spółkę komandytową numerem NIP jej komandytariusza (nawet jeżeli też jest nim spółka prawa handlowego).
Obowiązek złożenia przez spółkę komandytową zgłoszenie identyfikacyjnego wynika bezpośrednio z przepisów ustawowych. Art. 2 ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników wśród podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu (tzn. takich, które muszą uzyskać numer NIP) wymienia m.in. jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie osobnych ustaw są podatnikami.
Formularz NIP-2 wraz z załącznikiem NIP-D zawierającym informacje o wspólnikach spółki składa się wraz z pozostałymi dokumentami dotyczącymi założenia spółki komandytowej do sądu rejestrowego. Sąd dokonuje wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz przesyła dokumentację do właściwego naczelnika urzędu skarbowego spółki, a ten z kolei niezwłocznie wydaje decyzję o nadaniu numeru NIP spółce. Nie nadaje numeru NIP wspólnikom.
W przypadku przystąpienia nowego wspólnika – spółka tylko informuje urząd skarbowy o tej zmianie (czyli nowym wspólniku). Nie zgłasza go jako podatnika podatku dochodowego.
Wspólnik przystępujący musi to zrobić samodzielnie. A po uzyskaniu przez niego numeru NIP spółka dokonuje zgłoszenia aktualizacyjnego tego wspólnika (numer NIP wspólnika przystępującego).
Spółka komandytowa jako podatnik wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego obowiązana jest dokonywać zgłoszeń identyfikacyjnych w zakresie tzw. danych uzupełniających, które obejmują: skróconą nazwę (firmę), wykaz rachunków bankowych, adresy miejsc prowadzenia działalności, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej, dane kontaktowe, w przypadku osobowych spółek handlowych i podmiotów podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców na zasadach określonych dla spółek osobowych – dane dotyczące poszczególnych wspólników, w tym ich identyfikatory podatków. Także tylko w zakresie danych uzupełniających podmioty wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego obowiązani są dokonywać zgłoszeń aktualizacyjnych.
Do danych uzupełniających w przypadku spółki komandytowej (osobowej) należą dane dotyczące poszczególnych wspólników, w tym ich identyfikatory podatkowe. Zatem przystąpienie wspólnika do spółki komandytowej (a więc osobowej spółki handlowej) wymaga złożenia przez spółkę zgłoszenia aktualizacyjnego (na formularzu NIP-8).
W przypadku przystąpienia do spółki komandytowej wspólnika będącego osobą fizyczną konieczne jest wskazanie jako identyfikatora podatkowego numeru NIP. NIP jest identyfikatorem podatkowym osób fizycznych będących płatnikami składek ubezpieczeniowych, zaś osoby fizyczne będące wspólnikami spółek komandytowych są płatnikami swoich składek ubezpieczeniowych.
Jeżeli obecnie identyfikatorem podatkowym Pana jako osoby fizycznej jest PESEL, konieczne jest nadanie Panu numeru NIP. A w tym celu musi Pan samodzielnie złożyć zgłoszenie aktualizacyjne na formularzu NIP-7.
Jeżeli miał Pan numer NIP nadany przed dniem 1 stycznia 2012 r., będzie on taki sam, lecz jego ponowne nadanie jest konieczne, gdyż z dniem 1 stycznia 2012 r. numery identyfikacji podatkowej osób fizycznych, dla których identyfikatorem podatkowym stał się numer PESEL, zostały zniesione.
Oznacza to, że w przypadku przystąpienia do spółki komandytowej nowego wspólnika będącego osobą fizyczną, której identyfikatorem podatkowym był dotychczas numer PESEL, powinien on (wspólnik) złożyć zgłoszenie identyfikacyjne NIP-7 celem nadania osobie fizycznej NIP, a następnie spółka powinna złożyć zgłoszenie aktualizujące NIP-8 celem wskazania nowego wspólnika z identyfikatorem podatkowym w postaci NIP.
W zakresie ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego wspólnicy spółki komandytowej będący osobami fizycznymi są traktowani jako osoby prowadzące pozarolniczą działalność.
Każdy ze wspólników zgłasza się samodzielnie w ZUS jako płatnik składek oraz jako osoba ubezpieczona. Spółka komandytowa nie zgłasza wspólników jako swoich ubezpieczonych. Spółka zgłasza do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego oraz rozlicza składki na te ubezpieczenia za pracowników lub inne osoby, w stosunku do których jest płatnikiem.
Wspólnicy spółki komandytowej z własnych środków samodzielnie opłacają w całości za siebie składki na przedmiotowe ubezpieczenia oraz ewentualnie składkę na Fundusz Pracy.
Zgodnie z art. 47 ust. 4b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, mają oni obowiązek opłacać wymienione wyżej składki w formie bezgotówkowej w drodze obciążenia rachunku bankowego płatnika składek lub obciążenia rachunku płatniczego płatnika w instytucji płatniczej w rozumieniu ustawy o usługach płatniczych.
Według Ordynacji podatkowej – art. 62b § 1 zapłata podatku może nastąpić także przez:
1) małżonka podatnika, jego zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę,
2) aktualnego właściciela przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego, jeżeli podatek zabezpieczony jest hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym,
3) inny podmiot, w przypadku gdy kwota podatku nie przekracza 1000 zł.
Spółka komandytowa może więc – zgodnie z art. 62b § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej – opłacać ze swojego rachunku bankowego podatki wspólników, w przypadku gdy kwota zobowiązania nie przekracza 1000 zł.
Do należności z tytułu składek, zgodnie z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, stosuje się odpowiednio wskazane w nim przepisy Ordynacji podatkowej (m.in. art. 62b § 1 pkt 2 i § 3). Nie zawiera on jednak odwołania do art. 62b § 1 pkt 3 tej ustawy.
W związku z tym są wątpliwości, czy spółka komandytowa może dokonywać wpłat składek ZUS za wspólników z rachunku bankowego spółki, nie będąc w tym zakresie płatnikiem.
Spółka komandytowa oznacza prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki niebędącej osobą prawną i podatnikiem podatku dochodowego są poszczególni wspólnicy tej spółki.
Każdy z tych wspólników ustala przychody z udziału w tej spółce proporcjonalnie do prawa do udziału w zysku. Tę zasadę stosuje się również do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat, a także do ulg podatkowych związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną w formie spółki niebędącej osobą prawną.
Dla celów podatkowych udział w zyskach musi być wskazany w umowie spółki. Nie jest możliwe pozaumowne ustalenie tego udziału i posługiwanie się nim przy ustalaniu przychodów i dochodów wspólnika.
Jako że to Pan jako wspólni jest podatnikiem w zakresie podatku dochodowego, to:
Dochód każdego ze wspólników, rozumiany jako zysk z tytułu udziału w spółce komandytowej, powinien być z kolei systematycznie opodatkowywany w ciągu roku, a wspólnicy muszą wpłacać do urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, niezależnie od tego, czy spółka faktycznie wypłaciła im zysk.
Jak mniemam, jako wspólnik spółki komandytowej, który jest osobą fizyczną, opodatkowuje Pan dochód według skali podatkowej (zasady ogólne).
W takim przypadku (podatnik rozliczający się na zasadach ogólnych) ma Pan obowiązek bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy. Obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od miesiąca, w którym dochody podatnika przekroczyły kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku (wolna od podatku).
Zaliczki powinny być przekazywane do urzędu skarbowego dla Pana miejsca zamieszkania w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie miesiące. Wpłat miesięcznych zaliczek za okres od stycznia do listopada roku podatkowego należy dokonywać w terminie do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę na podatek dochodowy za grudzień roku podatkowego należy wpłacić w terminie do 20. dnia pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego.
Podstawą obliczenia zaliczek na podatek dochodowy jest Pana dochód (nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania).
Ustalenia dochodu dokonuje się na podstawie prowadzonej przez spółkę dokumentacji finansowo-księgowej (ksiąg rachunkowych), gdzie ewidencjonowane są przychody uzyskane w ramach działalności gospodarczej, jak i koszty uzyskania tych przychodów.
Konieczne jest tylko odniesienie tego do Pana udziału w zyskach i stratach.
Po zakończeniu roku podatkowego, do 30 kwietnia roku następnego, jako podatnik jest Pan zobowiązany do złożenia zeznania rocznego o wysokości osiągniętego dochodu i wpłacie różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu, a sumą wpłaconych uprzednio zaliczek na podatek dochodowy. W załączniku do tego zeznania wykazuje Pan swoje przychody, koszty i dochody z bycia wspólnikiem w spółce komandytowej.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Michał Kowalski
Radca prawny, ukończył aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Kielcach. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Specjalizuje się w prawie oświatowym, prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. Prowadzi własną kancelarię, a w zakresie swojej praktyki zawodowej świadczy usługi w szczególności dla nauczycieli i szkół, ale także dla innych grup pracowników i pracodawców. Z powodzeniem udziela pomocy prawnej w systemie elektronicznym.
Autor licznych publikacji z zakresu prawa oświatowego. Prowadzi również szkolenia dla nauczycieli i pracowników.
Zapytaj prawnika
