• Autor: Marcin Sądej
Prowadzę działalność w zakresie importu motocykli. Czy jeżeli kupię np. motocykl za granicą na aukcji i mam na niego klienta w Polsce, to czy mogę wystawić fakturę sprzedaży przed sprowadzeniem pojazdu, przejechaniem polskiej granicy?
Przedstawiony problem jest związany z fakturą, więc należy przeprowadzić analizę na gruncie ustawy VAT. Czynnością opodatkowaną jest dostawa towarów, która zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy VAT jest rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.
Zasadniczo dla celów powstania obowiązku podatkowego dokonanie czynności następuje z chwilą jej faktycznego dokonania, za wyjątkiem przypadków, w których przepisy ustawy określają wprost ten moment. W konsekwencji postanowienia umów cywilnoprawnych o uznaniu dostawy towarów za dokonaną pozostają bez znaczenia dla celów powstania obowiązku podatkowego, mogą pełnić jedynie funkcję pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości.
Tym samym należy stwierdzić, że w przypadku dostawy towarów dokonanie dostawy następuje z chwilą przeniesienia prawa do rozporządzania nimi jak właściciel.
W przypadku, gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów. Obowiązek podatkowy u każdego dostawcy powstanie z chwilą dokonania dostawy na rzecz jego nabywcy, tj. z chwilą przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Co do zasady będzie to miało miejsce z chwilą fizycznego wydania towaru. Jeżeli jednak przed fizycznym wydaniem towaru dojdzie do przeniesienia na nabywcę prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, wówczas obowiązek podatkowy powstanie z tą chwilą.
Trzeba pamiętać, że podatek VAT ma charakter terytorialny, co oznacza, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie te czynności, które są dokonane na terytorium Polski. Takie czynności należy udokumentować FV.
W opisanym przypadku miejsce opodatkowania określa art. 22 ust. 4 ustawy VAT. Przepis ten podaje, że w przypadku, gdy miejscem rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów jest terytorium państwa trzeciego, dostawę towarów dokonywaną przez podatnika lub podatnika podatku od wartości dodanej, który jest również podatnikiem z tytułu importu albo zaimportowania tych towarów, uważa się za dokonaną na terytorium państwa członkowskiego importu albo zaimportowania tych towarów.
Jeżeli zatem importuje Pan towar do Polski we własnym imieniu, a następnie sprzedaje towar polskiemu nabywcy, to miejscem opodatkowania takiej transakcji jest Polska.
Drugą okolicznością, którą należy ustalić, jest określenie momentu powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy VAT obowiązek podatkowy powstaje w momencie dokonania dostawy towarów.
Jak czytamy w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 03.11.2016 r., nr IBPP2/4512-549/16-3/IK:
„Strony umowy dokonując czynności sprzedaży winny wybrać taki sposób wydania i odebrania towaru, aby zapewnić jego całość i nienaruszalność. Dokonanie dostawy towarów następuje z chwilą przeniesienia prawa do rozporządzenia nimi jak właściciel. Przykładowo, gdy towar jest wydawany bezpośrednio nabywcy lub osobie przez niego wskazanej - dokonanie dostawy towaru następuje z chwilą jego wydania. Z wydaniem towaru przez dostawcę łączy się istotny skutek dokonania sprzedaży towarów, polegający m.in. na przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.
Ponadto należy wyraźnie podkreślić, że dla celów powstania obowiązku podatkowego dokonanie czynności następuje z chwilą jej faktycznego dokonania, za wyjątkiem przypadków, w których przepisy ustawy określają wprost ten moment. W konsekwencji postanowienia umów cywilnoprawnych o uznaniu dostawy towarów za dokonaną pozostają bez znaczenia dla celów powstania obowiązku podatkowego, mogą pełnić jedynie funkcję pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości.
Tym samym należy stwierdzić, że w przypadku dostawy towarów dokonanie dostawy następuje z chwilą przeniesienia prawa do rozporządzania nimi jak właściciel”.
W mojej ocenie jeżeli to Pan jest importerem towaru (motocykla z zagranicy), to w tym zakresie do momentu przekroczenia polskiej granicy prawo do rozporządzania towarem pozostaje po Pana stronie. W konsekwencji w mojej opinii w tym przypadku dostawa towaru następuje z dniem faktycznego wydania towaru.
Zgodnie z art. 106i ustawy VAT faktura ma być wystawiona do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu dokonania dostawy. Faktura może być również wystawiona 30 dni przed dokonaniem dostawy.
Ponadto w powyższej interpretacji organ wskazał:
„Mając więc na uwadze powyższe wskazania, należy stwierdzić, że obowiązek podatkowy dla dostawy na rzecz ostatecznego odbiorcy w Polsce powstaje z chwilą przeniesienia na nabywcę prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, jednakże nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że podatnicy mają możliwość kształtowania momentu dokonania dostawy poprzez zasadę swobody zawierania umów. Ustalone warunki dokonywania dostaw Incoterms mogą pełnić jedynie funkcję pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości, ale jako postanowienia umów cywilnoprawnych nie mogą decydować o uznaniu dostawy towarów za dokonaną i pozostają bez znaczenia dla celów powstania obowiązku podatkowego”.
W mojej ocenie w przypadku dokonania sprzedaży motocykla ostatecznemu nabywcy do powstania momentu obowiązku podatkowego dochodzi w chwili fizycznego wydania towaru. Jeżeli zatem jest Pan pewien, że do wydania towaru dojdzie, to może Pan wystawić fakturę do 30 dni przed określonym terminem.
Przykładowo rozpoczyna Pan import motocykla w dniu 2 stycznia. Towar ma przekroczyć Polską granicę w dniu 30 stycznia. Ma Pan kupca w Polsce, z którym podpisuje Pan umowę kupna w dniu 15 stycznia – i w tej umowie określa Pan, że dostawa towaru nastąpi w dniu 2 lutego. W takim przypadku może Pan wystawić fakturę 15 stycznia (w czasie, gdy motocykl wciąż jest w procedurze importu), ponieważ moment powstania obowiązku podatkowego powstaje w dniu 2 lutego, zatem FV można wystawić do 30 dni przed, czyli FV wystawiona 15 stycznia jest FV prawidłowa.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami rachunkowymi. Na co dzień zajmuje się obsługą prawną spółek handlowych. Publikuje artykuły o tematyce podatkowej. Udziela porad z zakresu prawa podatkowego, handlowego oraz cywilnego.
Zapytaj prawnika
