• Data: 2023-07-28 • Autor: Katarzyna Nosal
Czy emisja nowych akcji niemych posiadających prawo do 150% dywidendy względem normalnej akcji w prostej spółce akcyjnej, oprócz zgody 3/4 akcjonariuszy posiadających prawo głosu (art. 30098 par. 2 Kodeksu spółek handlowych), wymaga również zgody wszystkich posiadaczy wyemitowanych wcześniej akcji niemych lub wszystkich akcji posiadających prawo do dywidendy (art. 30098 par. 3 Kodeksu spółek handlowych)? Par. 3 mówi, że „zmiana umowy spółki […] uszczuplająca prawa indywidualne poszczególnych akcjonariuszy wymaga zgody wszystkich akcjonariuszy, których dotyczy”. Wyemitowanie nowych akcji niemych de facto zmniejsza procentowy udział w zysku posiadaczy wszystkich akcji z prawem do udziału w zyskach. Czy z punktu widzenia prawa jest to uszczuplenie praw akcjonariuszy?
Aby odpowiedzieć na Pańskie pytanie, należy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę na kwestie związane z samymi akcjami w takiej spółce. Artykuł 30025 Kodeksu spółek handlowych (w skrócie K.s.h.) stanowi o akcjach uprzywilejowanych i tu mieszczą się akcje uprzywilejowane co do głosu lub dywidendy – „Spółka może emitować akcje o szczególnych uprawnieniach, które powinny być określone w umowie spółki (akcje uprzywilejowane). Uprzywilejowanie może dotyczyć w szczególności prawa głosu, prawa do dywidendy lub podziału majątku w przypadku likwidacji spółki”. Natomiast w art. 30028 K.s.h. uregulowano kwestię akcji z uprawnieniami indywidualnymi – „Umowa spółki może przyznać oznaczonemu akcjonariuszowi uprawnienia indywidualne, w szczególności uprawnienie do powołania lub odwołania członków zarządu lub rady nadzorczej”. Trzeba zatem uznać, że są to dwa odmienne typy akcji i o odmienne uprawnienia chodzi. Inaczej: czym innym jest uprzywilejowanie z akcji, a czym innym uprawnienia indywidualne.
Ponieważ wspomina Pan o akcjach niemych, warto w tym miejscu wskazać, że zgodnie z art. 30027 K.s.h.: „Wobec akcji uprzywilejowanej w zakresie dywidendy może być wyłączone prawo głosu (akcja niema). Umowa spółki może określać okoliczności, w których uprawniony z akcji niemej uzyskuje prawo głosu”.
Przechodząc teraz na grunt Pańskiego pytania, w mojej ocenie, a także jak się wydaje komentatorów, w przypadku zmian w zakresie dywidendy nie możemy mówić o stosowaniu przepisów dotyczących uprawnień indywidualnych. Skoro art. 30025 i 30028 K.s.h. posługują się odrębną nomenklaturą i konsekwentnie rozróżniają uprzywilejowanie od indywidualnych uprawnień, to art. 30098 § 3 K.s.h. odnoszący się wprost do uprawnień indywidualnych nie będzie miał zastosowania dla zmian w dywidendzie i osób, które na tych zmianach „stracą”. Wspomniany przez Pana przepis stanowi wprost: „Uchwała dotycząca zmiany umowy spółki, zwiększająca świadczenia akcjonariuszy lub uszczuplająca prawa indywidualne poszczególnych akcjonariuszy, wymaga zgody wszystkich akcjonariuszy, których dotyczy”.
Pozwolę sobie przytoczyć stanowisko komentatora w omawianej kwestii: „Zwiększenie świadczenia akcjonariuszy w spółkach kapitałowych to, najogólniej mówiąc, zwiększenie wkładu pieniężnego na kapitał zakładowy, jednakże poprzez dopuszczalność świadczenia pracy bądź usług (know–how), które nie stanowi wkładu na kapitał akcyjny (tak Uzasadnienie…, s. 20, 23), zwiększenie tegoż świadczenia w PSA należy rozumieć jako np. inną dziedzinę wiedzy akcjonariusza, inne umiejętności (zdolności) zwiększające wartość spółki, które zobowiązuje się przekazywać na rzecz spółki ów akcjonariusz (…). Uszczuplenie indywidualnych praw akcjonariuszy nie ma zastosowania w niniejszym przypadku do akcji uprzywilejowanych (prawo głosu, prawo do dywidendy, podział majątku w przypadku likwidacji spółki oraz akcje założycielskie). Niniejszą regulację należy czytać poprzez jej literalne brzmienie, które wskazuje wyłącznie na indywidualne prawa akcjonariuszy wskazane w art. 300(28) K.s.h.” (tak G.A. Kawalec [w:] Prosta spółka akcyjna. Komentarz, red. R. Adamus, P. Malinowski, Warszawa 2021, art. 30098).
W przypadku kwestii związanych z uprzywilejowaniem z akcji niemych akcjonariusze posiadający takie akcje uzyskują prawo głosu w zwykłym zgromadzeniu, zgodnie z art. 30098 § 5 K.s.h.: „W głosowaniu nad ograniczeniem lub zniesieniem przywilejów z akcji niemej akcjonariuszowi tej akcji przysługuje prawo głosu”.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Nosal
Radca prawny od 2005 roku, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Udziela porad z prawa cywilnego, pracy oraz rodzinnego, a także z zakresu procedury cywilnej i administracyjnej. Ma wieloletnie doświadczenie w stosowaniu prawa administracyjnego i samorządowego. Ukończyła również aplikację sądową. Obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
Zapytaj prawnika
