• Data: 2023-05-26 • Autor: Katarzyna Siwiec
Spółka z o.o. ma kapitał zakładowy 10 000 zł, strata z działalności gospodarczej jest znacznie wyższa niż kapitał zakładowy (około 150 000 zł), spółka wspomagała się pożyczkami od udziałowców. Spółka chce dokonać dopłat do kapitału, w umowie spółki jest informacja, że spółka może tworzyć kapitał zapasowy i rezerwowy.
1. Co będzie korzystniejsze (czy to możliwe) – dopłaty do kapitału zapasowego czy rezerwowego? Czy w przypadku, gdy spółka będzie generowała zysk, możliwy będzie zwrot tych dopłat?
2. Czy dopłaty muszą mieć formę aktu notarialnego, czy może być to w formie uchwały wspólników?
3. Czy możliwe jest dokonanie dopłat w formie gotówkowej do kasy spółki i w jakiej wielkości mogą być to dopłaty?
4. Czy fakt dokonania dopłat na kapitał zapasowy lub rezerwowy należy gdzieś zgłosić (urząd skarbowy, KRS)?
5. Czy dopłaty do kapitału lub utworzenie kapitału zapasowego lub rezerwowego rodzi jakieś skutki podatkowe, typu PCC itp.?
W aktualnym stanie prawnym, tj. zgodnie z treścią ustawy o rachunkowości dokładnie art. 36 ust. 2e, w razie powzięcia uchwały wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością określającej termin i wysokość dopłat, równowartość dopłat ujmuje się w odrębnej pozycji pasywów bilansu (kapitał rezerwowy z dopłat wspólników) i wykazuje się jako składnik kapitału własnego dopóty, dopóki ten nie zostanie użyty w sposób uzasadniający jego odpisanie; uchwalone, lecz niewniesione dopłaty wykazuje się w dodatkowej pozycji kapitałów własnych. Należne dopłaty na poczet kapitału rezerwowego (wielkość ujemna). Tak więc rachunkowo dopłaty stanowią kapitał rezerwowy i nie ma tu możliwości wyboru, tylko należy go ująć zgodnie z ustawą. Innymi słowy dopłaty to tylko i wyłącznie kapitał rezerwowy w spółce.
Zgodnie z treścią art. 178 § 1 Kodeksu spółek handlowych wysokość i terminy dopłat oznaczane są w miarę potrzeby uchwałą wspólników. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, do dopłat tych stosuje się przepisy § 2 oraz art. 179. Teoretycznie dopłaty mogą zostać przewidziane już w umowie spółki. Uchwała taka nie musi mieć formy aktu notarialnego.
Zgodnie z art. 177 kodeksu spółek handlowych umowa spółki może zobowiązywać wspólników do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziału. Dopłaty powinny być nakładane i uiszczane przez wspólników równomiernie w stosunku do ich udziałów. Innymi słowy wspólnik, który ma więcej udziałów, musi być obciążony dopłatami w większym stopniu np. gdy udziałów w spółce jest 10 i 90 dla dwóch wspólników to dopłata w łącznej kwocie 10 tysięcy złotych może być może rozłożona w proporcjach 1000 i 9000 tysięcy złotych.
Generalnie przepis nie narzuca formy, w jakiej ma nastąpić dopłata, może być zatem to także gotówka choć nie spotyka się tego rodzaju rozwiązań, jednak dominujący jest sposób dokonywania przelewów bankowych.
Tak, należy ten fakt zgłosić do urzędu skarbowego. Zgodnie z art. 10 ustawy o PCC podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Tym samym w ciągu 14 dni od podjęcia uchwały należy złożyć do US deklarację PCC-3.
Tak, uchwalenie dopłat wspólników jest opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Ustawa ta traktuje dopłaty jako zmianę umowy spółki z o.o., art. 3 ust. 3 stanowi bowiem, że w przypadku umowy spółki za zmianę umowy uważa się przy spółce kapitałowej – podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty. Cytuję stosowny wyrok poniżej:
„Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 października 2017 r., sygn. akt II FSK 2420/15
1. Już samo podjęcie uchwały określonej w art. 178 § 2 k.s.h. stanowi czynność cywilnoprawną podlegającą podatkowi od czynności cywilnoprawnej.
2. Samo uiszczenie dopłat przez wspólników spółki stanowi jedynie wykonanie zobowiązania wspólnika do uiszczenia dopłat na rzecz spółki. Fakt efektywnego uiszczenia takiej dopłaty w całości albo w części, przez wszystkich bądź tylko niektórych wspólników albo całkowity brak tego uiszczenia, dla bytu obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych nie ma znaczenia”.
Zgodnie z treścią wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 października 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 3599/11, podstawą opodatkowania dopłat jest kwota dopłat. Stawka PCC wynosi 0,5 %.
Dopłaty nie podlegają natomiast opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Wynika to wprost z art. 12 ust. 4 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowiąc, że do przychodów nie zalicza się: dopłat wnoszonych do spółki, jeżeli ich wniesienie następuje w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Siwiec
Radca prawny, absolwentka wydziału prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Od 17 lat pracująca w zawodzie prawnika i udzielająca porad prawnych, od 2010 roku prowadzi własną kancelarię. Specjalizuje się w obsłudze prawnej zarówno przedsiębiorców z różnych branż, jak i osób fizycznych.
Zapytaj prawnika
