• Data: 2024-08-28 • Autor: Marcin Sądej
Tato prowadził z trzema wspólnikami spółkę jawną, każdy z nich posiadał po 25% udziałów. Tato przekazał mi swoje 25% udziałów w formie darowizny, a ja tę darowiznę zgłosiłem do urzędu skarbowego. Wkrótce po tym tato zmarł. Nurtuje mnie kwestia, czy stałem się posiadaczem udziałów w spółce, czy też jestem właścicielem 1/4 nieruchomości, czy nie? Zakładając, że tak, nie zgłaszałem tego w druku SD-Z2 jako spadek, uważałem to za darowiznę. Wszystkie pozostałe składniki majątku po tacie zostały zgłoszone i notarialnie potwierdzone. Czy udziały w spółce i w nieruchomości należy traktować rozdzielnie? Co należy teraz zrobić? Ponownie wypełnić druk SD-Z2, jeszcze raz wpisując poprzednie składniki majątku i dokładając udział w spółce? Jak rozdzielić w spadku 25% udziałów w nieruchomości na trzy osoby: siostrę, mamę i siebie?
Zarówno czynność dziedziczenia, jak i umowa darowizny powodują skutek rozporządzający w postaci przeniesienia prawa własności. Dodatkowo należy wskazać, że są to dwie osobne instytucje cywilne i dwie różne czynności prawne uregulowane w innym przepisach.
Spadkobiercy nabywają spadek w dacie jego otwarcia. Spadek otwiera się w dniu śmierci spadkodawcy. Spadkobiercy dziedziczą wszystko to, do czego spadkodawca w dniu śmierci posiadał tytuł własności.
W konsekwencji, jeżeli za życia ojciec przekazał Panu w drodze darowizny udziały w spółce, to takie udziały nie wchodziły w skład spadku, ponieważ na dzień śmierci ojciec nie był już ich właścicielem (w dacie dokonania darowizny własność przeszła z ojca na Pana).
Powyższe znajduje również przełożenie na kwestie podatkowe. Zarówno darowizny, jak i spadki podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn z możliwością skorzystania z całkowitego zwolnienia w zakresie czynności dokonywanych pomiędzy członkami najbliższej rodziny. Warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest złożenie deklaracji SD-Z2 w terminie 6 miesięcy, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego. Ustawa SD w różny sposób kształtuje moment powstania obowiązku podatkowego:
Przenosząc powyższe na grunt przedstawionej sprawy, jeżeli zgłosił Pan otrzymanie darowizny w zakresie udziałów w spółce, to nie ma potrzeby ponownie wykazywania tego w spadku po ojcu. Nie ma możliwości, aby dwukrotnie nabył Pan ten sam składnik majątku – raz w darowiźnie, a drugi raz w drodze dziedziczenia.
Jeżeli nabył Pan udziały w spółce w drodze darowizny, to takie udziały nie wchodzą do spadku po ojcu.
Pan Jan otrzymał od swojego ojca 10% udziałów w rodzinnej firmie jako darowiznę. Zgłosił tę darowiznę do urzędu skarbowego, korzystając z formularza SD-Z2. Kilka miesięcy później ojciec zmarł, a Pan Jan wraz z rodzeństwem odziedziczył pozostałe 40% udziałów ojca. W tej sytuacji, Pan Jan nie musiał ponownie zgłaszać 10% udziałów, które wcześniej otrzymał jako darowiznę, ponieważ te udziały nie wchodziły już do masy spadkowej.
Pani Anna otrzymała od swojej mamy mieszkanie w formie darowizny, którą zgłosiła w urzędzie skarbowym. Po śmierci mamy, Pani Anna odziedziczyła resztę majątku, w tym inne nieruchomości. Mieszkanie otrzymane wcześniej jako darowizna nie było już częścią spadku, dlatego Pani Anna zgłosiła do urzędu tylko te nieruchomości, które odziedziczyła w spadku, unikając podwójnego zgłoszenia tego samego składnika majątku.
Pan Tomasz otrzymał 15% udziałów w spółce od swojego ojca w formie darowizny, co zostało odpowiednio zgłoszone do urzędu skarbowego. Kiedy ojciec zmarł, Pan Tomasz wraz z rodzeństwem odziedziczył pozostałe udziały ojca w spółce. Udziały, które Pan Tomasz otrzymał jako darowiznę, nie były już częścią masy spadkowej, więc nie wymagały ponownego zgłoszenia w formularzu SD-Z2, co zapobiegło niepotrzebnym formalnościom.
Udziały w spółce otrzymane w darowiźnie przed śmiercią darczyńcy nie wchodzą w skład spadku, ponieważ własność przeszła na obdarowanego już w momencie darowizny. Dlatego nie ma potrzeby ponownego zgłaszania tych samych udziałów jako części spadku. Ważne jest, aby rozróżniać darowiznę od spadku i odpowiednio zgłaszać je do urzędu skarbowego, unikając podwójnych zgłoszeń tego samego składnika majątku.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz przygotowanie wszelkiego rodzaju pism, dostosowanych do Twoich potrzeb, abyś mógł szybko i skutecznie rozwiązać swoje sprawy prawne bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207
2. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych - Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami rachunkowymi. Na co dzień zajmuje się obsługą prawną spółek handlowych. Publikuje artykuły o tematyce podatkowej. Udziela porad z zakresu prawa podatkowego, handlowego oraz cywilnego.
Zapytaj prawnika
