• Autor: Joanna Korzeniewska
Czy stowarzyszenie zwykłe może być wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącej działalność gospodarczą?
Postawione pytanie nie należy do łatwych. Różne normy prawne są stosowane do podmiotów typowo komercyjnych, gospodarczych, spółek, a inne do stowarzyszeń, fundacji, tak zwanych organizacji non profit czy też organizacji pożytku publicznego. W wielu jednak sprawach przepisy te się zazębiają i nie zawsze łatwo rozstrzygnąć, pod jaką sytuację podpada dany stan faktyczny.
Przede wszystkim należy najpierw odnieść się do ustawy – Prawo o stowarzyszeniach. Zgodnie z art. 2 tejże – stowarzyszenie jest dobrowolnym, trwałym, samorządnym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. Stowarzyszenie zwykłe zaś zostało opisane w art. 40 i następnych Prawa o stowarzyszeniach. Jest to uproszczona forma stowarzyszenia, nieposiadająca osobowości prawnej. Jego członkami mogą być jedynie osoby fizyczne. Stowarzyszenie takie nie musi posiadać statutu, a jedynie regulamin. Stowarzyszenie takie może zaciągać zobowiązania, nabywać prawa, własność i ograniczone prawa rzeczowe. Stowarzyszenie takie powstaje z chwilą wpisu do ewidencji. Istnieje jednak wiele ograniczeń dotyczących stowarzyszeń zwykłych, odróżniających je od rejestrowanych. Np. na podstawie art. 42 Prawa o stowarzyszeniach – stowarzyszenie zwykłe nie może powoływać terenowych jednostek organizacyjnych, zrzeszać osób prawnych, prowadzić działalności gospodarczej czy prowadzić odpłatnej działalności pożytku publicznego.
Tak więc takie stowarzyszenie samo jako takie nie ma prawa do prowadzenia działalności gospodarczej we własnym imieniu. Gdyby jednak, na podstawie art. 42a, stowarzyszenie zwykłe posiadające minimum 7 członków przekształciło się w stowarzyszenie rejestrowe, wówczas byłoby możliwe prowadzenie działalności gospodarczej wprost przez stowarzyszenie.
Można rozważyć taką opcję, aby uniknąć wszelkich mogących wystąpić problemów, tak na wszelki wypadek, jednakże nie jest to niezbędne. Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych (K.s.h.) – spółka z ograniczoną odpowiedzialnością należy do spółek kapitałowych, które nie są w takim stopniu powiązane z ich wspólnikami, jak spółki osobowe. Spółka z o.o. jest zupełnie odrębnym podmiotem prawnym, osobą prawną, która ma swoje oddzielne prawa i obowiązki, może nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywaną. Wspólnikiem w takiej spółce może być każdy, osoba fizyczna, prawna, podmiot prawny nieposiadający osobowości prawnej, zwany ułomną osobą prawną – pod taki właśnie podmiot podpada stowarzyszenie zwykłe, które jest podmiotem prawnym, ale nie posiada osobowości prawnej. Nie istnieje żaden przepis, czy to w Prawie o stowarzyszeniach czy w Kodeksie spółek handlowych, który zabraniałby stowarzyszeniu zwykłemu posiadania udziałów w spółce z o.o.
Posiadanie udziałów w spółce z o.o. to zarazem posiadanie części kapitału zakładowego, który generuje zarazem udział w jej zyskach i stratach. Jest to swojego rodzaju własność, a stowarzyszenie zwykłe może nabywać prawa lub własność. Może być właścicielem różnego rodzaju praw czy przedmiotów. Tak więc może być również właścicielem udziałów w spółce. Nie jest to nigdzie wprost stwierdzone, jednakże dopuszcza się, aby posiadało ono prawa i udziały także w spółce. Należy również zaznaczyć, że co nie jest wprost zakazane ani nakazane jest dozwolone.
Inną kwestią jest przeznaczenie zysków z udziału w takiej spółce, czy zostaną one przeznaczone na działalność statutową, czy też nie. Może to rodzić z kolei konsekwencje związane z rozliczeniem takich zysków, jednakże to już zupełnie inna kwestia.
Tak więc podsumowując, przepisy prawa nie zabraniają stowarzyszeniu zwykłemu posiadania udziałów w spółce z o.o., gdyż prawa takie może mieć każdy podmiot prawny, także stowarzyszenie zwykłe. Prawo o stowarzyszeniach zabrania jedynie stowarzyszeniu zwykłemu prowadzenia działalności, jednak we własnym imieniu, a posiadanie udziałów w spółce nie jest równoznaczne z prowadzeniem działalności gospodarczej, nawet jeśli ta spółka prowadzi działalność. Działalność ta jest podejmowana w sposób trwały, zorganizowany, ciągły i polega na osobistym uczestnictwie danego podmiotu, co w tym przypadku nie będzie miało miejsca, zwłaszcza jeśli posiadanie tych udziałów nastąpi np. drogą kupna.
Jeśli jednak nadal mają Państwo wątpliwości, istnieje możliwość przekształcenia stowarzyszenia zwykłego w rejestrowe, które może prowadzić działalność gospodarczą. Rozumiem jednak, że mogłoby to być dla Państwa kłopotliwe i chciałam nadmienić, że nie jest to niezbędne. Wskazuję jednak na pewną możliwość, z której można korzystać, jednak nie jest to konieczne, gdyż przepisy Prawa o stowarzyszeniach nie zabraniają posiadania udziałów w spółce z o.o., a więc jest to możliwe i dopuszczalne.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Joanna Korzeniewska
Absolwentka prawa oraz europeistyki na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zdobywała doświadczenie w wielu firmach, zajmując się m.in. prawem budowlanym, prawem zamówień publicznych, regułami kontraktowymi FIDIC i prawem cywilnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską, specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym oraz prawie zamówień publicznych.
Zapytaj prawnika
