• Autor: Grzegorz Partyka
Czy małżonka niepracująca, pobierająca aktualnie zasiłek pielęgnacyjny na nasze dziecko niepełnosprawne, może zostać wspólnikiem spółki, z której nie będzie pobierać żadnych dochodów? Planowane dochody w spółce będą dopiero za 2–3 lata. Czy małżonka może pełnić w spółce funkcję członka zarządu bez pobierania wynagrodzenia? Chodzi o to, że dopóki spółka nie będzie dochodowa, to będzie nam ciężko utrzymać rodzinę, jednak chcemy, żeby docelowo żona zarabiała z moją pomocą przy dziecku, nie musząc liczyć na zasiłek pielęgnacyjny?
Druga sprawa: jak wygląda sprawa ewentualnego przedszkola specjalnego dla dziecka i zasiłku pielęgnacyjnego? Czy może małżonka go pobierać, gdy dziecko uczęszczałoby na zajęcia?
Regulacje dotyczące świadczeń pielęgnacyjnych ujęte są w ustawie z dnia z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, a konkretnie w art. 17. W ust. 1 tego przepisu czytamy, że „świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:
1) matce albo ojcu,
2) opiekunowi faktycznemu dziecka,
3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności
– jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji”.
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w wysokości 1971,00 zł miesięcznie.
Przesłane pytanie dotyczy de facto trzech zagadnień, odnoszących się do świadczenia pielęgnacyjnego, a mianowicie, czy świadczenie to Pana małżonka będzie pobierać, gdy:
Jeżeli chodzi o pytania pierwsze i drugie, to zwrócić należy uwagę, że przytoczony powyżej art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych uzależnia uprawnienie do otrzymywania świadczenia pielęgnacyjnego od niepodejmowania lub rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki.
W przypadku posiadania jedynie udziałów w spółce nie ma mowy o sensu stricto zatrudnieniu lub pracy zarobkowej. Jednakże Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 13 marca 2018 r. (sygn. akt II SA/Bd 1137/17) wskazał, że na podstawie art. 191 § 1 Kodeksu spółek handlowych wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników, z uwzględnieniem przepisu art. 195 § 1 („Spółka może wypłacić zaliczkę na poczet przewidywanej dywidendy, jeżeli jej zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy wykazuje zysk. Zaliczka może stanowić najwyżej połowę zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego, powiększonego o kapitały rezerwowe utworzone z zysku, którymi w celu wypłaty zaliczek może dysponować zarząd, oraz pomniejszonego o niepokryte straty i udziały własne.”). Prawo wspólnika do udziału w zysku spółki przekłada się na uzyskiwanie wynagrodzenia.
WSA w Bydgoszczy odniósł się również do sytuacji, gdy udziałowiec pełni funkcję członka zarządu – bez względu na nazewnictwo pełnionej funkcji, tj. prezesa czy dyrektora – bez wynagrodzenia. Przytoczył wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 marca 2017 r. (sygn. akt I OSK 3283/15), który stwierdził, że „w przypadku pełnienia funkcji członka zarządu spółki istotne znaczenie ma nie to, czy takie czynności są wykonywane odpłatnie, lecz to, że na każdej z osób pełniących omawianą funkcję ciążą określone zadania, które muszą one wykonywać, co do zasady osobiście. W myśl art. 201 § 1 k.s.h., zarząd jako jedyny organ prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Oznacza to, że w zakresie działalności gospodarczej jest on jedynym upoważnionym do prowadzenia tej działalności”.
Zdaniem WSA okoliczność, że osoba pełniąca funkcję prezesa zarządu spółki nie pobiera wynagrodzenia, nie wpływa na ocenę, że prowadzi ona działalność spółki. Pełnienie więc funkcji w zarządzie spółki prawa handlowego, nawet w przypadku niepobierania wynagrodzenia z tego tytułu – jak w Pana pytaniu – świadczy o niespełnieniu przesłanki rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w rozumieniu art. 17 ust. 1 w związku z art. 3 pkt 22 ustawy o świadczeniach rodzinnych.
Podsumowując, posiadanie przez Pana małżonkę udziałów w spółce z .o.o. lub pełnienie w niej – również nieodpłatnie – funkcji członka zarządu w mojej opinii skutkować będzie utratą prawa do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego.
Inaczej natomiast sytuacja przedstawia się w kwestii uczęszczania dziecka do przedszkola specjalnego. Art. 17 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych stanowi, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje m.in. wówczas, gdy osoba wymagająca opieki została umieszczona w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu. Jeżeli natomiast przedszkole zapewnia opiekę nad dzieckiem jedynie przez kilka godzin dziennie, to nie będzie to stanowić przesłanki do utraty prawa do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
